Knekelkist / Jezus'broer

Knekelkist / Jezus’ broer

 Wie was deze Jakobus.?

 In de lijst der twaalven komen twee Jakobussen voor:  Jakobus, de broer van de apostel Johannes  ( de zoon van Zebedeüs) en Jakobus, de zoon van Alfeüs.  Jakobus de broer van Johannes is reeds vroeg door Herodes met het zwaard ter dood gebracht (Hand. 12:2)  Jakobus de broer van Jezus  staat er dus niet bij. 

 Geestelikjk leider Jeruzalem

Hij is ook nooit apostel geweest, maar hij is wel de geestelijke leider van de zogeheten oudsten te Jeruzalem geworden. Dat was een college  vooraanstaande Joodse christenen in Jeruzalem. Onbetwist heeft hij de leiding gehad onder deze oudsten. 

 Stiefapostel

 Paulus noemt hem zelfs een steunpilaar (Gal.2:9) . Hij wordt  tegenwoordig wel eens de  ‘stiefapostel’ genoemd. Hij zal er zeker wel last van gehad hebben dat hij in de open gevallen plaats van Judas niet tot apostel is gekozen.  Matthias is het geworden en hij heeft het twaalftal weer aangevuld en niet Jakobus. Jakobus had zich in een bijzondere zin  aan God gewijd en onthield h zich van de vrucht van de wijnstok. Hij was een Nazireeër (Num 6).Jakobus was eerst bang dat Paulus christenen uit de joden en christenen uit de heidenen op één lijn zou stellen. En zijn juist de joodse christenen niet de dragers van Gods beloften? Zij zijn het toch die de zogenoemde zware geboden onderhielden?

 Lichte geboden

De christenen uit de heidenen onderhielden slechts de 'lichte'' geboden.  Op de vergadering in Jeruzalem was duidelijk afgesproken, dat zij zich alléén dienden te onthouden van wat de afgoden geofferd was, van h et verstikte en bloed en bloedschande. (Hand. 15:20).  Ze hoefden zich dus niet te laten besnijden. Het heil was natuurlijk ook voor de heidenen, maar de Joden waren eersterangs burgers van het Koninkrijk van God.  Jakobus meende dat vanuit Jeruzalem  de wereldwijde organisatie van de kerk zou moeten worden uitgebouwd onder leiding van de oudsten. En was hij niet de leider van de oudsten? En was Jezus niet zijn broer? En een nakomeling van David? Zal de Heer niet juist in Jeruzalem het vervallen koningschap van David weer oprichten?

 Teleurstelling bij kruis

Ik vermoed dat het derde kruiswoord van Jezus hem volkomen heeft verrast. Terwijl nota bene tante Salomé, Maria van Klopas en Maria van Magdala er bij stonden, had Jezus als oudste zoon van Maria niet hém aangewezen om na Jezus' kruis dood voor Maria te zorgen, maar zijn neef Johannes! Iedereen in de familie – zo dacht Jakobus wellicht – had heel goed in de gaten dat Jezus hem passeerde toen hij tot Johannes zei "Zie uw moeder (Joh.  19:26).

 Waarom hij niet?

Was hij na de dood van vader Jozef en na de dood van zijn oudste broer niet de oudste zoon? Het was in Israël toch ongehoord dat niet de oudste zoon, maar iemand uit de wijdere familiekring werd aangewezen om voor Maria te blijven zorgen?In vele gesprekken met Maria en de discipelen was bij hem toch eindelijk het besef doorgebroken dat Jezus de verwachte Messias was en dat de geloofseenheid  boven de familieband ging. Had Jezus zelf ook niet eens gezegd; Wie de wil doet van mijn vader die in de hemelen is, die is mijn broeder en zuster en moeder (Matth. 12: 50)?

 Ook geen apostel

Toch zal het hem pijn gedaan hebben dat hij niet de vacature van de apostelen had mogen vervullen die ontstaan was door het verraad van Judas (Hand.  1 : 23).  Matthias was het geworden en niet hij, Jakobus, de broeder des Heren!Diep in zijn hart zal hij wel beseft hebben dat dit terecht  was omdat hij niet van af het begin van Jezus' optreden tot de discipelen van Jezus had behoordWaarom wees Jezus Johannes aan om voor moeder Maria te zorgen? Wel, Jezus wilde daarmee te kennen geven dat de geloofsband belangrijker was dan de band van het bloed en Johannes was de discipel die méér dan anderen de geheimen van Gods openbaring had verstaan.De broers van Jezus waren oorspronkelijk vijandig ten opzichte van Jezus.  Ze namen een loopje met Hem.  Evenals  de inwoners van Nazaret zullen ze gedacht hebben Hij moet niet zoveel pretenties hebben.  Maar ook in het leven van de broers kwam de radicale verandering.Over hun bekering schrijft Lucas niet.  Het is mij opgevallen dat zij met nadruk  genoemd worden als  na de dood van Jezus, de discipelen, Maria  en enige vrouwen bij elkaar komen in een zaaltje in Jeruzalem.  Zie Hand.1: 14. Maar zoals we boven zagen als laatsten. Dat Jakobus niet gekozen werd als apostel  was  voor de christenen uit de Joden geen belemmering geweest om hem aan te wijzen als leider van de oudsten.  Vooral na de vergadering in Jeruzalem (Hand.  15) was hij iemand met grote invloed geworden. Onder zijn leiding waren duizenden joden tot geloof in de Christus gekomen. Toch maakte Jakobus zich wel eens zorgen over Paulus. Was hij in Antiochië niet fel van leer getrokken  tegen Petrus, toen deze na de komst van de oudsten uit Jeruzalem de voorschriften voor het kosjer eten zorgvuldig in acht nam? Was die Paulus wel zo trouw in het bewaren van de erfenis der vaderen? Dat zal die Jakobus zeker gedacht hebben. Jakobus heeft het als zijn taak gezien zich voor het werk van Jezus  in te zetten. Daarom richtte hij in Jeruzalem een raad der oudsten op. Van Paulus vernemen wij dat hem ook een verschijning van de opgestane Heer te beurt  is gevallen en dat hij met Petrus en Johannes tot de steunpilaren van de gemeente gerekend werd. 

 Juist hellenistai vervolgd

Na het martelaarschap van Stefanus  worden juist de hellenistai, dat zijn de Joden die uitsluitend Grieks spraken vervolgd, onder anderen door Saulus. Daardoor zijn duizenden van hen gevlucht en kregen de Hebreeuwse joden een steeds grotere machtspositie. Zo werd ook de positie van Jakobus veel sterker in JeruzalemHet is duidelijk dat er een verschil was tussen de joodse gemeente in Jerzuzalem en de niet-joodse gemeenten buiten Palestina.  Wat was daarvan de invloed op het Nieuwe Testament?