Korinte / Doorn in vlees

Doorn in het vlees  van de apostel Paulus Daarom is mij, opdat ik mij niet te zeer zou verheffen, een doorn in het vlees gegeven, een engel des satans, om mij met vuisten te slaan, opdat Ik mij niet te zeer zou verheffen. Driemaal heb ik de HEER hierover gebeden, dat hij van mij zou aflaten. En Hij heeft tot mij gezegd;Mijn genade is u genoeg,want de kracht openbaart zich eerst ten volle in zwakheid (II Kor. 12: 7) (Zie ook Grieks bewustzijn bij Onderwerpen)  

Wat de apostel Paulus schrijft over de ‘doorn in zijn vlees’ zullen we niet mogen losmaken van de situatie in Korinte. Daar heeft Paulus zich met hart en ziel ingezet voor de verkondiging van het Evangelie. Daar waren ook felle tegenstanders, die zich voordeden als engelen van het licht(II Kor. 11:.13).

Ik vermoed dat het in Korinte om Grieken ging die heel sterk beïnvloed waren door  de Griekse filosofie en het Griekse denken.De Griek had geleerd om heel de wereld in het licht te zien van een andere hogere Werkelijkheid, de Werkelijkheid der Ideeën, waarvan de aardse werkelijkheid slechts een schaduw was. Dit betekende een omwenteling in het denken over de mens. Hij werd niet meer benaderd vanuit de zintuiglijke werkelijkheid, maar van Bovenaf, vanuit de hogere Werkelijkheid der Ideeën. Plato beroept zich op zijn leermeester Sokrates Hij was vrij van angst toen hij de gifbeker leegdronk, want de dood onderging hij als de overgang van het aardse naar de hemelse Overzijde.  

Hier beneden is het niet 

‘Hier beneden is het niet’, was een sleutelwoordAls Paulus het Evangelie gaat verkondigen zegt hij : die nieuwe Werkelijkheid waarover jullie zo vaak filosoferen is Jezus Christus. Col 1: 15 ‘want in Hem zijn alle dingen geschapen, die in de hemelen en die op de aarde zijn’ .Christus is opgestaan en wij zullen met Hem opstaan”De Grieken geloofden wel  dat de aardse werkelijkheid een Overzijde had en dat er een goddelijk Generzijds ten grondslag lag aan de ideeën, maar de opstanding der doden vonden zij belachelijk.(1 Kor.15:12) zodat zij de apostel voortdurend daarop hebben aangevallen. Van één man (of vrouw of groep?) moet hij vreselijk veel last gehad worden. Dat moet een pijnlijke doorn in zijn vlees geweest zijn. Was het misschien  iemand die deed alsof hij het evangelie verkondigde maar toch de lichamelijke verrijzenis van Jezus loochende? Het is mogelijk.

 Doorn in zijn vlees  

Wat zou die doorn in Paulus’ vlees  toch betekend hebben? Het is in ieder geval iets  geweest  wat Paulus buitengewoon irriteerde, iets waar hij verschrikkelijk veel last van had. Maar als ik het zo formuleer, sluit ik bij voorbaat al uit dat het een mens geweest is. En dit laatste lijkt me hier toch het geval te zijn.

Palisade was de oorspronkelijk betekenis, later werd hert scherpe.punt, stekel, doorn

Het Griekse woord voor ‘doorn’ betekent:paal of palissade en in later tijd:doorn of splinter. Paulus zal dit woord geassocieerd hebben met een grote kwelling. Het gaat om een kwelgeest die de apostel ondraaglijk lijden veroorzaakte. Men heeft wel gedacht aan epileptische toevallen of een andere bepaalde ziekte. Ik denk het niet want dat is te veel geredeneerd vanuit onze eigen ervaringswereld. 

Bode van satan

 Wat zegt de apostel zelf? Paulus zegt zelf dat het een bode van satan is. De pijn die hij ondervindt heeft  voor hem een veel diepere dimensie dan een lichamelijke of psychische handicap. We zullen moeten denken aan een concrete tegenstander van  het evangelie; een tegenstander die zijn pijlen nogal persoonlijk op Paulus gericht had. De hele brief staat vol van Paulus’ missionaire inzet en van de tegenstand en vijandschap die hij daarbij ervoer. In het vorige hoofdstuk heeft Paulus zijn tegenstanders afgeschilderd als dienaren van satan, als schijnapostelen en  bedrieglijke mensen die zich voordoen als apostelen van Christus (11;14). De satan doet zich voor als een engel van het licht. Dat is het dus wat hem het meeste pijn doet. Hij wordt in zijn evangelieverkondiging telkens geconfronteerd met mensen die net doen alsof ze boodschappers, boden van God zijn, maar in werkelijkheid zijn het boden van satan. Het woord engel betekent immers ook bode, afgezant. Dat was de doorn in zijn vlees. Dat was veel en veel erger dan al die tegenslagen en gevaren die hij in zijn leven zo moeilijk gemaakt hadden en waarover hij ook schrijft in het elfde hoofdstuk. 

Engel van satan  

 Het Griekse woord voor engel betekent ook bode, afgezant. boodschapper

In de Kerstnacht hadden de engelen van God een vrolijke boodschap:U is heden de Heiland geboren, Maar een engel van satan heeft het Paulus erg moeilijk gemaakt

Tegenover de engelen van satan staan de engelen van God. De mensenwereld is de arena waar de engelen van satan en de engelen van God elkaar bevechten. Het waren de engelen van God die in de velden van Efrata verkondigden “U is heden de Heiland geboren’ en het “Ere zij God” zongen. Maar het waren de boden van satan die de verkondiging van Paulus dwarsboomden in Korinte. Het geraffineerde van deze dienaren van satan was, dat zij  het masker droegen van de engelen van  het licht. God heeft die satansengel niet gezonden, maar wel de  ruimte verleend om  Paulus te kwellen. Die engel van satan heeft een concreet persoon geïnspireerd. Paulus noemt zijn naam niet. 

Paulus’ reactie 

Drie keer heeft Paulus  God gebeden dat de plaaggeest Paulus met rust zou laten. Hij heeft de Heer  driemaal gebeden .Dat wil zeggen; hij heeft tot Jezus gebeden.  We zijn met Calvijn geneigd om het getal drie niet letterlijk te nemen. Calvijn schrijft dat Paulus wel herhaaldelijk gebeden zal hebben. Hij zal wel vaak dit punt  ter sprake gebracht hebben in zijn gebed. Niet viermaal of vijfmaal, maar drie maal. Ik geloof dat we de symbolische weergave moeten loslaten. Er is ook een groot verschil tussen meermalen of drie keer. Paulus wil niet eindeloos in herhaling vallen. Vooral niet als het om hem zelf gaat. Toen de kwelgeest niet bleek op te houden met zijn pogingen de prediking van Paulus te dwarsbomen, zal de apostel gedacht hebben bij zich zelf: Drie keer is genoeg. Jezus heeft in Getsemane  ook driemaal gebeden of het grote lijden aan hem voorbij mocht gaan. Daar zal Paulus ook aan gedacht hebben. Paulus wist:  geen antwoord op het gebed is ook een antwoord: Mijn genade is u genoeg. 

Mijn genade is u genoeg

 Paulus heeft heel duidelijk ervaren dat God een speciale bedoeling had, toen Hij de kwelgeest toeliet Paulus’ prediking te dwarsbomen. Om dat te begrijpen moeten we ook de tekst lezen die aan vers 8 vooraf gaat. Wat was namelijk het geval? God had zich op een heel bijzondere manier aan Paulus geopenbaard. Hij was als het ware weggevoerd in de derde hemel. Onbeschrijflijk wat hij toen heeft meegemaakt (2 Kor. 12:4).De verhoogde Heer was aan hem verschenen. In de geest mocht hij al iets zien en ervaren van de nieuwe Paulus die met Christus gelijkvormig zou  worden. Dat was nu al weer  veertien jaar geleden. Hoe gemakkelijk zou hij zich daarop kunnen laten voorstaan:’ wat ik toen heb meegemaakt, heeft niemand van jullie meegemaakt’ Daarom is mij een doorn in het vlees gegeven, opdat ik mij niet te zeer zou verheffen.’Hij moest heel goed weten dat het zo ver nog niet was. Hij was nog een man van beneden, in moeite en verdriet. Een mens van deze aarde. Paulus wist echter dat God ook hem wilde duidelijk maken; Mijn genade is jou genoeg.