- EBED JHWH (1)
- Ebed JHWH (2)
- Ebed JHWH (3)
- Ebed JhwH (4)
- Ebed JHWH (5)
- Eben Haëzer
- Edessa
- Edom
- Eenheid Rom. Rijk
- Eenzame plaats 1 / Waar
- Eenzame plaats 2 / Wat
- Eenzame plaats 3 / Wie
- Eerstelingen
- Eeuwig leven
- Eeuwig leven (vervolg)
- Eeuwig Woord
- Eeuwigheidsbesef (1)
- Eeuwigheidszondag
- Efeze /Johannes
- Efeze A Romeinse
- Efeze B Byzantijnse
- Efeze C Paulus afscheid
- Efeze D Paulus preek
- Efeze / Maria
- Efeze / Mariahuisje
- Efezische Artemis
- Effen grond
- Efod Urim en Tummim
- Efraim-stad
- Efrata
- EGYPTE OVERZICHT
- Egypte/Dodenrijk
- Egypte/Farao/Bijbel
- Egypte/Farao/Echnaton
- Egypte/Faraos
- Egypte/Goden
- Egypte/Graven
- Egypte/Hettieten
- Egypte/Horemheb
- Egypte/Kopt/Theologie
- Egypte/Koptische kerk
- Egypte/Mozes
- Egypte/Platteland
- Egypte/Tempels
- Egypte/Vlucht/Jozef
- Egyptische ballingen 1
- Egyptische ballingen 2
- Egyptische religie
- Eilat
- Ein Karem
- Eindgericht (1)
- Eindtijddenken 2012
- El Amarna
- Elam
- Emmaus
- Endor / Oude Testament
- Endor/dodencultus
- Engedi
- Enon
- Erfdeel
- Esfahan
- Eskol
- Ethiopie / Apartheid
- Ethiopie / Bijbels land
- Ethiopie / Geografie
- Eufraat/Beenderendal
- Eufraat/Irrigatie
- Eufraat/Kabood
- Eufraat/Roepingsvisioen
- Europa
- Evangelie en Wederkomst
- Evangelien
- Evangelien / Overzicht
- Evangtelie provoceert
- Exodus
Efeze /Johannes
Opgegraven terraswoningen in Efeze Heeft Johannes hier ook gewoond?
Hij is er wel begraven
Niet alleen Paulus maar ook Johannes zou volgens de traditie in Efeze gewoond en gewerkt hebben. Dat vermeldt ons onder anderen Grgorius van Tours. Maar is dit wel zeker? Gidsen wijzen vandaag weliswaar nog zijn graf aan op het plateau van Celcuk, maar er blijven vragen.Johannes heeft niet alleen een Evangelie geschreven en het boek Openbaring, maar ook drie brieven. Zijn deze brieven gericht aan de gemeente in Efeze of zijn ze van uit Efeze geschreven?. Ze hebben als hoofdthema de liefde. De kernwoorden in deze brieven, die vaak paarsgewijs en in tegenstelling tot elkaar gebruikt worden, bijvoorbeeld licht-duisternis, waarheid-leugen, leven en dood, cirkelen steeds over de ware liefde, de liefde van Christus, de liefde van God en de liefde onder elkaar. Des meer is het opvallend dat juist deze gemeente later te horen krijgt:”Ik heb tegen u dat u uw liefde van weleer hebt opgegeven (Openb. 2:4).
Niet voor 70
Het is zeker dat Johannes in Efeze gewoond heeft, maar mijns inziens in ieder geval niet voor het jaar 70. Er is geen enkele aanwijzing bij één van de apostolische vaders of in één van de latere patristische geschriften dat Johannes vóór 70 naar Efeze is vertrokken. Afgaande op de nauwkeurige beschrijvingen van Johannes van de toestanden na het jaar 70 is het erg aannemelijk, dat Johannes in Judea is gebleven en de verschrikkingen van de oorlog heeft meegemaakt. Slechts enkele plaatsen zijn na de verwoesting van Jeruzalem nog gelijk gebleven. In Joh. 5:2 gebruikt Johannes de tegenwoordige tijd: In Jeruzalem is bij de Schaapspoort een bad met vijf zuilenhallen. In de tijd van Johannes was dat bad er nog steeds. De Romeinse soldaten zullen dat gespaard hebben om zelf te kunnen baden!! Voor andere plekken gebruikt Johannes de verleden tijd. Door de verwoesting van Jeruzalem waren die plekken niet meer herkenbaar.Het is ook opmerkelijk dat als Paulus omstreeks 55 in Efeze komt, hij dan geen leerlingen van Johannes aantreft!. Dat zou ook niet mogelijk zijn als Johannes pas na 70 in Efeze was aangekomen. Het lijkt me daarom onwaarschinlijk dat Maria met Johannes na het jaar 70 is meegegaan naar Efeze
Maria moet in dat jaar nog veel ouder geweest zijn dan Johannes toen al was. Ze moet dan wel tussen de 85 en 90 jaar zijn geweest Ik neem aan dat Johannes pas uit Judea naar Efeze is vertrokken, toen de breuk tussen joden en christenen definitief was geworden door de uitstoting van de christenen uit de synagogen.
Johannes had veel informatie kunnen geven over de catastrofe die Jeruzalem had getroffen, maar hij beperkte zich tot enkele terloopse opmerkingen.