Efeze B Byzantijnse

Zo moet de grote kathdraal met het graf van Johannes er hebbenuitgezien. Dit is een miniatuur reconstructie

Hier heb je een fraai overzicht van het Byzantijnse Efeze. De gerecyclede zuil van de Artemistempel die in dit moeras is  verzonken. de Isabey moskee uirt 1375, de Johannesbasiliek (keizer Justinianus) helemaal rechts met die schijnschoorstenen, daar ligt Johannes begraven en helemaal boven zie je het Selcukkasteel van de kruisvaarders. Heel de historie zichtbaar

Deze robuuste poort geeft toegang tot de Johannes-basiliek.

Behalve het Romeinse Efeze, waar de meeste opgravingen verricht zijn, en de meeste toeristen komen,  is er ook het Byzantijnse Efeze. Dit is van een recentere datum  en ligt op de heuvel Ayasoluk (Selçuk).

 Dit Efeze ligt dieper het  binnenland in en heeft als centrum de restanten van de Johannesbasiliek. De apostel Johannes  is  hier begraven.

Men neemt aan dat hij begraven is in een kleine kerk op de top van het lage plateau van de huidige burchtheuvel van Selçuk

Zijn graf is al heel gauw een pelgrimsoord geworden. In de vierde eeuw is genoemde kerk vervangen door een grote basilica met een houten dak.

In de zesde eeuw heeft keizer Justinianus deze kerk verwijderd en bouwde hij daar een kolossaal grote kruiskoepelkerk.

Daarvan zijn nog indrukwekkende ruïnes over, die door duizenden toeristen jaarlijks bezocht worden.

Het meest indrukwekkend in deze kerk vind ik altijd weer het doophuis.

De dopeling daalde  met witte kleren vanaf de westkant langs enkele treden het marmeren doopvont in.
Aan beide zijden stonden de assistenten van de voorganger. 

De staangaten waarin zij stonden zijn nog duidelijk te zien, evenals de gaten waardoor het stromende water (levend water) het doopbassin in stroomde. De dopeling werd  vervolgens in het water ondergedompeld en klom aan de overzijde, aan de oostkant weer uit het water.

De symboliek hierbij was dat de  dopeling eerst begraven werd in het watergraf en daarna weer herboren opstond. [1] Met Christus begraven en met Hem weer opgestaan.

(Ook de Mariakerk die nog veel ouder is heeft een dergelijk  doophuis, dat baptisterium genoemd wordt.)

De christenen  uit de eerste eeuwen kenden geen doopvont, maar een doophuis.

Zo’n doophuis werd baptisterium genoemd. De oudchristelijke doophuizen werden meestal gebouwd in de vorm van een achthoek. Daarom  werd zo’n doophuis octogoon genoemd.

Waarom achthoekig ? Wel, de kerk koos de dag van Jezus’ opstanding, de eerste dag van de Joodse week, (dus de achtste dag), als gewijde dag. Zondag is dus de achtste dag.

De Joodse besnijdenis vond  ook plaats op de achtste dag. In de rooms-katholieke traditie was het doophuis de toegang tot de kerkelijke gemeenschap.

In de protestantse traditie werd het doophuis vervangen door de doopvont.

 Die stond vlak bij de kansel. De doop is voor ons  een bevestiging van het beloftewoord van God.

Byzantijns Efeze    - 
Graf van Johannes de apostel

Huis van Maria?

Zeven kilometer van Efeze verwijderd bevindt zich op de Aladag een klein huis, waarvan velen  beweren dat Maria, de moeder van Jezus daar heeft gewoond. 

De muren van het huis stammen uit de 6e of de 7e eeuw, de fundamenten uit de 1e.

Het is een geliefd pelgrimsoord voor christenen en moslims.

Het lijkt mij onwaarschijnlijk dat Maria hier heeft gewoond.  De plaats boven op de berg lijkt me óók niet zo geschikt.

Toch heeft Maria waarschijnlijk in Efeze gewoond en is daar ook gestorven. Daarvoor zijn allerlei aanwijzingen.

Toen Jezus aan het kruis hing, heeft Hij zijn moeder toevertrouwd aan Johannes met de woorden "Zie, uw moeder". 

 Tot zijn moeder zei Hij:"Vrouw zie uw zoon".  Van dat uur af heeft Johannes Maria bij zich in huis genomen [2]Het ligt voor de hand aan te nemen, dat Johannes Maria heeft meegenomen toen hij naar Efeze ging. Jozef zal dan al overleden zijn.

Het is mogelijk dat Maria Maria Magdalena heeft meegenomen en dat ze met z'n drieën naar Efeze zijn gegaan. Gregory van Tours (538-594) schreef namelijk "In Efeze is de plaats gevonden waar de apostel het Evangelie schreef" en in één adem voegde hij daar aan toe:"Maria Magdalena rust in die stad"

Dit kan suggereren dat zij met Maria en Johannes reisde. Het is heel aannemelijk dat zij aan Johannes gevraagd heeft:"Zeg vind je het goed Maria van Magdala met ons meereist?"

Het is wel vreemd dat als Paulus in Efeze aankomt hij daar wel leerlingen van Apollos aantreft maar niet van Johannes.

Is Johannes misschien daarna pas naar Efeze gegaan? Dat zou dan ongeveer na het jaar 50 zijn geweest.

Mariahuisje, 6 km ten zuiden van Efeze