Athene / Filosofen

De Stoa, zuilengang van Attalos in Athene gereconstrueerd.

Agora

Epicurus

 De Epicureïsche wijsgeren waren uit de school van Epicurus (Hand 17) .Deze wijsgeer leefde omstreeks 300 voor Christus' geboorte en wilde niets weten van een leven na de dood. Volgens hem is met de dood alles afgelopen.  Het is zaak om volop aan je trekken te komen voordat je sterft. Het doel van het leven is geluk en genot te hebben. Je kunt wel verschil van mening hebben over de manier waarop je dit doel het beste kunt bereiken, maar een ander doel kent het leven niet. Bovendien: de wereld bestaat uit een mengeling van ondeelbare atomen. Van onsterfelijkheid kan geen sprake zijn.

Stoa

De Stoïcijnse wijsgeren filosofeerden  al wandelend. Een stoa werd altijd gebouwd op plaatsen  waar veel mensen samen kwamen.  Ze waren dan beschermd  tegen de felle zon en tegen de regen. Zeno Stoïcijnse wijsgeren kwamen uit de school van de Stoa, gesticht door Zeno,die ook in de tijd van Epicurus leefde. De leerlingen van deze Zeno ontleenden hun naam aan de zuilengang (stoa) in Athene waar zij  geregeld samenkwamen. Ze waren eigenlijk dus geen leerlingen van Stoa maar van Zeno. Volgens de Stoïcijnen worden alle dingen en gebeurtenissen geleid door een wereldziel die in alle dingen woont. Nu moet de mens proberen te leven in overeenstemming met die wereldziel.  Hij moet alle begeerten en elke hartstocht doden.  Hij moet in onbewogenheid en gematigdheid de innerlijke rust  zoeken. Zo kan hij in harmonie leven met die wereldziel en na zijn dood verenigd met haar worden. Deze wijsgeren zeiden van de toespraak van Paulus:"Weet die kleine kletsmajoor wel waarover hij het heeft? Wat is dat een kletskous, zeg.  Een praatjesmaker".Eerst vinden ze de boodschap die hij brengt te onbenullig om er op in  te gaan.

 Areopagus

Maar daarna nemen ze hem toch mee naar de Areopagus.  Met die naam wordt niet alleen een heuvel bij de Akropolis aangeduid, maar ook een college van rechters dat zijn naam aan genoemde heuvel te danken heeft. In Athene stond op het invoeren van vreemde goden de doodstraf, omdat daardoor de staatsgodsdienst in gevaar kwam. We weten niet of Paulus voor de Areopagus gedaagd werd.  Het kan ook zijn, dat naar deze heuvel uitgeweken werd om een rustige plaats te hebben. Meer waarschijnlijk is dat Paulus gesproken heeft voor een college wijsgeren en rechters dat ook Areopagus heette.Zeker is dat Dionysios de Areopagiet, lid van het rechtscollege van de Areopagus, tot geloof is gekomen. De huidige katholieke kathedraal te Athene is aan hem gewijd en de straat ten zuiden van de Areopagus is naar hem genoemd: Centrum Grieks bewustzijn. Wat was de kracht van het Griekse bewustzijn? De Griekse geest heeft immers onze hele westerse cultuur bepaald. Rechtsfilosofie, theologie, economie, sociologie en natuurlijk ook democratie. Wat zit daar achter?

 Bovennatuurlijke

Het Griekse denken werd bepaald door het bovenzinnelijke, het  bovennatuurlijke, het geestelijke. Niet het stoffelijke, ook niet het rationele was het domein van de Griekse denken. Het Griekse denken streefde naar een hogere WERKELIJKHEID, die boven de wisselvalligheid en vergankelijkheid van dit aarde leven uitging.De Griek heeft geleerd om heel de wereld in het licht te zien van een andere, hogere Werkelijkheid, de Werkelijkheid der Ideeën, waarvan de aardse werkelijkheid slechts een schaduw is. Dan moet er in het innerlijk van de mens iets zijn wat met die Hogere Werkelijkheid verwant is, een aanrakingspunt met die werkelijkheid. Dat heeft de Griekse wijsgeer Plato de psyche genoemd. De rede gaat nu varen op de leidster van de ziel.Dit betekende een omwenteling in het denken over de mens. Hij werd niet meer benaderd vanuit de zintuiglijke werkelijkheid, maar van Bovenaf; vanuit de hogere Werkelijkheid der Ideeën.Plato beroept zich op zijn leermeester Sokrates. Hij was vrij van angst toen hij de gifbeker leegdronk, want de dood onderging hij als de overgang van het aardse naar de hemelse Overzijde. ‘

Hier beneden is het niet’,

 was een sleutelwoord voor de Griekse wijsgeer. Het lichamelijke was voor het Griekse bewustzijn iets minderwaardigs. Het lichaam was een graf  van de ziel. Het Griekse woord voor lichaam is soma en sèma betekent graf.”Soma is een sèma”   zeiden ze. Het lichamelijke  is een graf!Het was daarom ook voor de wijsgeren in Athene volkomen belachelijk toen Paulus de lichamelijke opstanding  verkondigde (Hand.17:32) Sterven was voor de Griek een bevrijding. Je stond immers op uit je graf!!