Attalia was de hoofdstad van Pamfylie )

En zij spraken het woord te Perge en trokken naar Attalia (Hand.  14:25)

Haven van Antalya Deze haven is niet veel veranderd sinds Paulus en Bernabas daar aankwamen.

Attalia is de laatste plaats die Paulus en Barnabas bezoeken op hun eerste zendingsreis. (Hand.14:25)

Omdat ze in Perge  waarschijnlijk geen schip vonden dat zou doorvaren naar Antiochië in Syrië, liepen  ze langs de Cestrus door  naar Attalia, dat 25 kilometer van Perge verwijderd was.  Attalia lag (in tegenstelling tot Perge) aan de Middellandse Zee, die vroeger kortweg 'De Zee' genoemd  werd.

 Voor de landen van de klassieke beschaving was er maar één zee. De Middellandse Zee. Griekenland, Egypte, Israël en vele andere landen lagen aan de Middellandse Zee.

 Het bijbelse Attalia  heet nu Antalya. Hier in de haven van Antalya hebben Paulus en Barnabas zich ingescheept en vandaar voeren ze naar Antiochië, waar de gemeente was die hen had uitgezonden. 

 Kustvaarder

Paulus heeft in de haven van Antalya gebruik gemaakt van een kustvaarder.  Zo'n schip voer van het ene eiland naar het andere en van de ene havenstad naar de andere. Men voer dus langs de kust.  Dat was  wel nodig, omdat men nog niet beschikte over een kompas of een zeekaart. Men oriënteerde zich op de kust.

Turkse Riviera

Attalia of Attaleia is gesticht door Attalus koning van Pergamum die zo graag een haven aan de zuidkust van Pamfylië wilde hebben. De naam veranderde pas in 1207 in Antalya toen de Seltsjoeken de stad veroverden op de Byzantijnen. De Seltsjoeken - die in Konya hun hoofdkwartier hadden-  hebben dus de naam Antalya aan de stad gegeven. Attalia was in de tijd van Jezus de hoofdstad van Pamfylië en op het eerste Pinksterfeest dat ons in Hand.2 beschreven wordt waren ook joden uit Pamfylië aanwezig.

Antalya is één van de meest toeristische plaatsen in Turkije met vele kilometers lange zandstranden. Deze zijn wel een paar kilometers van de stad verwijderd zoals het schitterende strand bij Laar, waar we nog een hotel met de naam Holland ontdekten. Antalya heeft ook een eigen vliegveld.  De stad  ligt  erg beschut vlak achter  de Lycische Taurus. Daarom kan  deze streek in de zomer erg warm en benauwd zijn. Hier ben je in de zogenoemde 'Turkse Rivièra' .

Deze strekt zich over een afstand van 200 km uit tot Alanya, waar de  Seltsjoekse sultan in de tijd van de kruistochten een winterresidentie bezat. Je kunt nu nog steeds bij de zee de ingang zien van de ondergrondse scheepswerf die de Seldtjoeken in Alanya hebben gebouwd.

Wat herinnert ons in Antalya nog aan Paulus? Het enige is de natuurlijke haven, die net als in de tijd van de apostel omringd is door hoge rotsen.  Hier scheepten  eeuwen later ook de kruisridders zich in op weg naar het Heilige Land. Boven op de rotsen vlak bij de oude haven vonden we een romantisch restaurant. We dronken er een kopje koffie en genoten van het uitzicht naar beneden op het haventje. Ik stel me zo voor dat ook bij deze haven Paulus en Barnabas hebben gewacht op een kustvaarder die hen terug zou brengen naar de gemeente in Antiochië in Syrië die hen had uitgezonden.

We weten niet hoe lang ze daar op een schip hebben moeten wachten, maar ik vermoed dat ze bij dit haventje ook de balans hebben opgemaakt van hun  eerste zendingsreis. Waarschijnlijk waren Barnabas en Paulus, toen ze voet aan land zetten in Klein-Azië  van plan langs de grote heerweg steeds verder oostwaarts te trekken zoals wij jaren geleden ook gedaan hebben. Misschien hadden ze oorspronkelijk ook het plan  om  door de Cilicische bergpassen langs Tarsus weer terug te reizen naar Antiochië. Toch hebben ze dat niet gedaan. 

 En ik weet wel zeker wat daarvan de reden was. Door terug te keren naar het westen, konden ze  al die kringen van discipelen die ze in Galatië (Lystra en Derbe) hadden achter gelaten nog eens bezoeken. Via Lystra en Ikonium liepen Paulus en Barnabas terug naar Antiochië in Pisidië. Ze bonden de jonge gemeenten op het hart te volharden in het geloof. Ook zeiden ze dat allen die Jezus willen volgen, "door veel verdrukkingen moeten ingaan in het Koninkrijk van God". [2] We  zijn al burgers van dit Rijk, - zo bemoedigde Paulus hen, -  maar de geweldige heerlijkheid van dit Rijk zal ons pas duidelijk worden na veel strijd en verdrukking. Paulus zal heus nog wel veel last gehad hebben van de builen en kneuzingen die hij had opgelopen  op die eerste reis na zijn  steniging in Lystra.[3] Daar bij die haven zullen zij ook nog allerlei herinneringen hebben opgehaald.

Oudsten

Hoe zij  bijvoorbeeld op de terugweg in al die plaatsen oudsten (of ouderlingen ) hebben aangesteld.  En hoe de gemeenten tijdens de verkiezing van ambtsdragers gevast en gebeden hebben tot God. Ik denk niet dat er veel mensen zijn die daaraan zullen denken als zij in het gezellige restaurant boven het oude haventje van Antalya gaan eten.

 Hadrianus

Een van de weinige overblijfselen uit de antieke tijd is de zogenoemde triomfboog van keizer Hadrianus. In het jaar 130 heeft men die voor hem en zijn vrouw Sabina opgericht.

Deze marmeren poort met drie overwelfde doorgangen met fraaie cassettenplafonds kan men nog steeds bewonderen in de Attatürk Caddesi, midden in de stad. Naast deze poort van Hadrianus bezochten  we de Alaeddin-moskee., een oorspronkelijk Byzantijnse basiliek. De Kesik Minare die in vervallen staat verkeert, was onderdeel van de 5e eeuwse Panaghia-kerk. 

Deze schamele overblijfselen  zijn voor zover ik weet de enige herinneringen aan het christendom in deze stad.