Astarte godin van Fenicie

Salomo zocht zijn heil bij Astarte, de godin van de Sidoniërs (1 Kon. 11:5)

Tekening en beeldje van Astarte

Astarte is de naam van een Sidonische godin.

Het meervoud van Astarte is Asterot.

Zo heette ook de residentie van Og, de koning van Basan.

Daar woonden de Refaïeten rondom een heiligdom van Astarte en zo kreeg in de loop van jaren ook die plek de naam Asterot (Deut. 1:4) Er werden namelijk vele Astarte’s vereerd.

Mannelijk en vrouwelijk

Vaak wordt Astarte in één adem genoemd met Baäl. (heer).In de antieke wereld sprak men meestal over een vrouwelijke godin en een mannelijke god. In tegenstelling tot de bijbel werd op die manier de  geslachtelijkheid ingedragen in het godsbeeld.

 De God van Israel is daarentegen bovengeslachtelijk. Hij is als een vader èn als een moeder Voor Israë was die geslachtelijkheid  een typisch heidens gebruik. Maar toch….  de godin Astarte was erg geliefd in Israël. Juist uit de tijd van de Israëlieten zijn door archeologen in hun leefgebied  ongelooflijk veel beeldjes van Astarte gevonden.

Het waren beeldjes van een naakte vrouw.Wel een aanwijzing voor het vermoeden dat de invloed van de heidense omgeving op Israël heel groot was.

Matriarchale samenleving

De cultus van Astarte werd wijd verbreid door de Feniciërs.

Zij was ook onder de naam ”Maagd van de Zee”de beschermgodin van de zeelieden.

Het meest opvallende was dat zij ook  de heerseres was over alle openbare gebouwen, landerijen en gelden. De verering van Astarte was gefundeerd in een matriarchale  samenlevingsvorm.

Zij stond aan het hoofd als koningin. Geen wonder dat de mannelijke leden van het geslacht Levi van meetaf  bij de verovering van Kanaan een gigantisch zware strijd moesten leveren tegen de eredienst van Astarte. Politiek en religie waren nauw verbonden!

De Levieten noemden haar Astoreth en verbonden haar naam altijd met Baäl, wat eigenlijk alleen maar ‘heer’betekent.

 Cybele en Artemis

Het is zeker dat  er van de verering van Astarte een verbindingslijn liep naar de moedergodin Cybele van Frygië.

Ook de  Efezische  Artemiscultus  vond in de Cybelecultus haar wortels.

Op zijn oude dag werd Salomo   door zijn vele vrouwen  verleid  Astarte te gaan dienen en offers aan haar te brengen.Je kunt je dat wel voorstellen, want die vrouwen behoorden zonder twijfel tot de matriarchale samenleving van Kanaan.Wat moeten die vele  vrouwen die Salomo bezat een  geweldige zuigkracht geweest zijn voor Salomo om ook offers te brengen aan Astarte.

Woedend werd God de HEER hierover (1 Kon.11:9) omdat hij door de dienst aan Astarte Hem ontrouw was geworden. Salomo was niet de ware vredekoning!

Astarte in onze tijd?

In de huidige sexualisering van de samenleving zullen we een variant moeten zien van de Astartecultus. Juist de grenzenloze zucht om steeds meer te hebben en te genieten is  kenmerkend voor onze tijd. En dat  is ook voor Salomo  funest geworden.