Grieks bewustzijn

Hier beneden is het niet

Hier zie je het centrum van de Griekse cultuur en religie Akropolis in de nacht

Griekse kerk

Weg naar de Olympus

Godin Artemis van Efeze

Theater te Efeze

Agora te Efeze

Wat was de kracht van het Griekse bewustzijn? De Griekse geest heeft immers onze hele westerse cultuur bepaald. Rechtsfilosofie, theologie, economie, sociologie en natuurlijk ook democratie.

Wat zit daar achter?

Het Griekse denken werd bepaald door het bovenzinnelijke, bovennatuurlijke, het geestelijke.

Niet het stoffelijke, ook niet het rationele was het domein van de Griekse denken.

Hogere werkelijkheid 

Het Griekse denken streefde naar een hogere WERKELIJKHEID, die boven de wisselvalligheid en vergankelijkheid van dit aarde leven uitging.

De Griek heeft geleerd om heel de wereld in het licht te zien van een andere hogere Werkelijkheid, de Werkelijkheid der Ideeën, waarvan de aardse werkelijkheid slechts een schaduw was.

Dan moet er in het innerlijk van de mens iets zijn wat met die Hogere Werkelijkheid verwant is, een aanrakingspunt met die werkelijkheid.

Psyche

Dat heeft de Griekse wijsgeer Plato de psyche genoemd. De rede gaat nu varen op de leidster van de ziel.

Dit betekende een omwenteling in het denken over de mens. Hij werd niet meer benaderd vanuit de zintuiglijke werkelijkheid, maar van Bovenaf, vanuit de hogere Werkelijkheid der Ideeën.

Plato beroept zich op zijn leermeester Sokrates

Hij was vrij van angst toen hij de gifbeker leegdronk, want de dood onderging hij als de overgang van het aardse naar de hemelse Overzijde.

Hier beneden is het niet

‘Hier beneden is het niet’, was een sleutelwoord

Als Paulus het Evangelie gaat verkondigen zegt hij : die nieuwe Werkelijkheid waarover jullie zo vaak filosoferen is Jezus Christus. Col 1: 15 ‘want in Hem zijn alle dingen geschapen, die in de hemelen en die op de aarde zijn’

Geen wonder dat men figuren als Plato en Sokrates gekarakteriseerd heeft als ‘gelovigen avant la lettre’.

Want zij geloofden dat de aardse werkelijkheid een Overzijde had en dat er een goddelijk Generzijds ten grondslag lag aan de ideeën Waarheid, Goedheid en Rechtvaardigheid.

Geen wonder ook dat vele christelijke schrijvers  zich aangesloten hebben bij dit Griekse denken.

In moderne judaïserende theologieën daarentegen is er sprake van een totale afwijzing van het Griekse denken.

Alles wat de oudste christelijke kerk beleden heeft over Jezus Christus, echt mens, echt God, zou  bedacht zijn door het Griekse denken. De Joodse bijbel wijst volgens hen niet naar Boven, maar naar voren, niet naar een bovenaardse werkelijkheid, maar naar de toekomst.

Plato en Aristoteles

Wat is het verschil tussen Plato en Aristoteles ? Dat heeft de schilder  Rafael heel duidelijk laten zien in een fresco. Plato staat daar met zijn vinger naar boven te wijzen, naar de wereld van de Ideeën.

Plato zei: hier beneden is het niet. Het goddelijke is daar ergens boven. Maar Aristoteles wijst in die fresco naar de aarde: hier beneden is het wel.

Het goddelijke zweeft tussen de wereld der verschijnselen

Voor Plato en Aristoteles was God een abstract Idee. Hij was volstrekt zelfgenoegzaam, een onbewogen Beweger.

Geen persoonlijk God die omgang wil hebben met mensen. De God van de bijbel is de God van Abraham, Izaäk en Jakob, dat wil zeggen een ‘Iemandachtig’ wezen die zijn naam verbindt met de namen van mensen

Socratische dialoog

 Wat is de socratische dialoog? Dialogen die Socrates (de  leermeester van Plato) voerde met zijn gesprekspartners om vragenderwijs de waarheid te vinden.

Wat is liefde ?

Wat is waarheid ?

Zo is er een socratisch gesprek tussen de wereldgodsdiensten om met elkaar de waarheid te vinden. Maar wij halen de waarheid (die van nature in ons zou zitten) niet naar boven als in socratische dialogen!!