God van Pascal is de God van de Openbaring

Ik had ook een andere naam kunnen noemen, maar niemand heeft zo radicaal gezien dat de god der filosofen niets te maken heeft met de God der Openbaring. Juist in zijn tijd probeerden veel theologen een brug te slaan tussen de god der filosofen en de God der Openbaring.

De God van Pascal, de God van Abraham, God van Izaäk, God van Jakob, Vader van Jezus Christus, is  niet de god der filosofen en geleerden. De God van Pascal is de God der vaderen.

Enkele dagen na de dood van Pascal in 1662 vond men in de voering van zijn kleed een klein opgevouwen perkament. Het document begint met de woorden: Vuur: God van Abraham, God van Izaäk, God van Jakob, niet der filosofen en geleerden. Zekerheid, Zekerheid, Gevoel, Vreugde, Vrede God van Jezus Christus.”

De traditie van de God der vaderen berust op geloof en openbaring en niet op de menselijke rede.

Kloof zonder brug

Tussen de god der filosofen en de God van Pascal bevindt zich een kloof zonder brug.

Pascal heeft het bankroet van het rationalisme doorzien. Als je alleen maar rekent met de rede, het menselijke denkvermogen, kun je God nooit vinden. Hij is verborgen. De god van de filosofen is dood.

Het geloofsinstrument waarmee mensen zijn toegerust is hoger dan de rede. In de natuur, in de geschiedenis vindt je hoogstens sporen van Gods  aanwezigheid.

Gods werkelijke openbaring vindt plaats in het verborgene, onderhuids, achter de geschiedenis en de natuur.

Niet door de rede, maar door de Schrift

God láát zich niet kennen door de rede, maar door de Géést, Schriftstudie, gebed en geloof.

De oneindigheid van de oneindige god der filosofen heeft Pascal beangstigd. De God der filosofen is af-grondelijk. Men noemde god graag de Eeuwige Oorsprong, maar die oorsprong zou ook weer een oorsprong moeten hebben.

God werd afgrondelijk

De Grond van ons bestaan werd een Afgrond en God werd afgrondelijk.

Maar voor Pascal was Hij de God van Abraham, Izaäk en Jakob, de Vader van onze Here Jezus Christus. Dat is de God van het kleine verhaal.

Tot de  grote verhalen rekenen wij de geschiedenissen van de imperia, van de rijken die wij hebben zien op en ondergaan.

Het kleine verhaal

Het Egyptische rijk b.v. en het Romeinse rijk. Hoe verhoudt zich het kleine verhaal tot de grote verhalen?

Het kleine verhaal laat telkens een breuk zien met de grote verhalen, Abraham trekt weg uit de stamverbanden, Mozes trekt weg uit het Egyptische rijk en Jezus komt in botsing met de machten van zijn tijd.

In de grote verhalen spelen de filosofieën een grote rol. We kunnen bijvoorbeeld denken aan de filosofie van het nationaal–socialisme en die van het marxisme.

In alle grote verhalen die het Westen sinds de Verlichting beheerst hebben, gaat het om een verbinding tussen wijsbegeerte en macht.

Openbaring in knechtsgestalte

 De God van Pascal openbaart zich in knechtsgestalte.

 De Transcendente verschijnt als een vernederde. Zo is zijn stijl: Hij heft de geringe uit het stof en Hij heft de arme omhoog uit het slijk.

De God van Pascal identificeert zich met de geringe. Daarin ligt het geheim van zijn menswording.

Als God zich bekend maakt aan Mozes noemt Hij zijn naam: Ik zal bij u zijn, zoals ik bij u zal zijn.

Dit is een openbaring van de Transcendente die volkomen haaks staat op het godsbegrip van de Verlichting.

Volkomen ontlediging

De Hoogste Zijnde heeft zich “ontledigd” en de gestalte van een slaaf aangenomen. En de allergrootste dwaasheid is wel een gekruisigde Verlosser.

Belachelijk vinden de wijsgeren. Gekroonde dwaasheid, maar – zo schrijft de apostel Paulus in 1 Cor. 1 : 25 het dwaze van God is wijzer dan de mensen. .