Slangsymboliek (2)

Koperen slang uit het Oude Testament

Het Asclepium in Pergamum. Beroemd medisch centrum waar ook de slang vereerd werd als levengevend dier.In Griekenlans bezochten we ook een plaats waar de slang als levengevend en helend dier vereerd werd. Maar daar werd de slang gebruikt als shocktherapie. De psychiatrische patient werd in een donkere put neergelaten waar zich slangen bevonden. Als de niet giftige slangen op hem af kropen, was de schrik die dat veroorzaakten al therapeutisch

Op het beeld van de farao bevond zich altijd een cobrakop die elke toenadering tot de faroa moest afschrikken in de onderwereld.

In Istanboel nam ik een foto van de beroemde slangenzuil. De Byzantijnen hadden hem meegenomen uit Delfi waar met behulp van deze slangenzuil koningen en beroemdheden het orakel van Delfi kwamen raadplegen

Egyptische slangen

Het valt op hoe vaak je overal in Egypte afbeeldingen aantreft van een slang.

De giftige bek van de cobra zie je op alle beelden en afbeeldingen in de koningsgraven van de farao. Ze zijn afgebeeld boven op zijn hoofd. Kennelijk om zijn vijanden bang te maken. Niet alleen op het hoofd van de farao kom je de slang tegen. Ook op de wanden van de uitgestrekte rotsgraven kun je kolossaal grote afbeeldingen van slangen aantreffen.

Magie

De Egyptenaren geloofden in de magische betekenis van de slang. De slang was het symbool van de kunst om de machten van dood en ziekte die het leven bedreigen te bezweren.

In het Hebreeuws is het woord slang afgeleid van een werkwoord dat bezweren, magiebedrijven betekent. De slang was voor Israël echter het symbool van de godvijandige macht van Egypte.

Twijfelzaaier

Als Mozes naar Egypte geroepen wordt, moet hij de slang te lijf gaan. In de Bijbel heeft de slang altijd een negatieve betekenis. Hij is een glibber, een gladakker, een gluiper. Met zijn gespleten tong zaait hij twijfel en tweedracht. Hij is dubbelzinnig. In het paradijs verschijnt hij al als de grote twijfelzaaier. Is het niet dat god gezegd heeft . . . . Twijfel komt trouwens ook van het woordje twee. De slang en de draak, (de volgroeide slang) zijn in het eerste tot het laatste bijbelboek symbolen van de boze, de antigoddelijke macht.

Mozes' staf tegen farao's slang

Als Mozes naar Egypte geroepen wordt, moet hij weten dat het volk van God niet leeft van de magie, maar van de profetie.

Niet van toverkunst, maar van het Woord. Dat Woord is als een staf, die ons wegwijs maakt, richting aangeeft. Mozes moet met zijn herdersstaf de magie, dat wil zeggen Egypte, te lijf.

De staf van Mozes moet het opnemen tegen de slang van Egypte. Staf en slang, leiding en verleiding, zijn als waarheid en leugen. Het symbool van de slang heeft in de bijbel altijd een negatieve inhoud. Dat is zeker niet het geval in de antieke wereld.

Beeld van onsterferlijkheid

Daar was de slang een beeld van geneeskracht en van onsterfelijkheid. Zo leeft ze nog voort als esculaapteken op de voorruit van de auto van de huisarts. Hoe komt dit toch? Wel, de slang bezit de geheimzinnige eigenschap om op gezette tijden uit haar huid te kruipen, ze laat haar huid achter zich, en leeft gewoon verder. Zo is zij een beeld geworden van onsterfelijkheid.

Een gebeeldhouwde afbeelding van kronkelende slangen kom je vandaag nog tegen op de zogenoemde slangenzuil in het beroemde kuuroord Asclepeion bij de ruïnes van Pergamum.

Boven de poort die toegang gaf tot dit kuuroord stonden de woorden In naam der goden : de toegang tot dit oord is streng verboden aan de dood. In de voorhof van dit oude medische centrum tref je vandaag nog een slangenzuil aan met enkele slangenreliëfs. Deze slangenzuil herinnert ons aan het bekende verhaal uit de mythologie. Aesclepius wilde eens een dode opwekken.

Tot zijn grote schrik kronkelde plotseling een vergiftige slang om zijn staf. Door een handige beweging doodde Aesclepius de slang. Onmiddellijk verscheen er nu een andere slang die een kruid in zijn bek droeg. Daarmee gaf Aesclepius de eerste slang weer het leven terug. Sinds die tijd bediende Aesclepius zich van dit geheimzinnige kruid om zieken te genezen. Aesclepius was in de Oudheid de god der geneeskunde.

Asclepius als soter

Hij werd als god vereerd en droeg de naam redder, zaligmaker. Het Griekse woord soter, verlosser, werd op hem toegepast. Voor de bezoekers van het religeus-medisch centrum van Pergamum was de slang het symbool van heil en genezing. Voor de christenen was dat het kruis.

De slang was voor de christenen het symbool van zonde en dood (Genesis 3), terwijl voor de christenen het kruis het symbool was - en nog steeds is - van het feit dat Christus de zonde en de dood heeft overwonnen.!