Salamis

•   Salamis

Druivenoogst op Cyprus

 Er is een grote kerkelijke betrokkenheid op Cyprus

 Stadje in het Griekse deel van Cyprus. Het opschrift Salamiotis herinnert ons aan Salamis

 Fraaie kerk op Cyprus. Er is een bloeiend kerkelijk leven

Aan de oostkust van het eiland Cyprus, enkele kilometers van de moderne havenstad Famagusta, liggen de ruïnes van Salamis.

 Dit was de eerste stad waar Paulus en Barnabas voet aan wal zetten na hun uitzending in Antiochië.(Hand.13:4).

Zie je dat in dit vierde vers Barnabas nog voorop gaat en dat  Saulus nog geen Paulus heet ?In het veertiende vers van dit hoofdstuk is dit heel anders.

Nu lezen we in vers 5 c van dit zelfde hoofdstuk: Johannes was met hen meegegaan om hen te helpen.Dit was niet de apostel Johannes maar de evangelist Johannes Marcus.

Zijn moeder bezat een zeer ruime woning in Jeruzalem waar de gemeente samenkwam (Hand.12:12)

Aan Marcus werd niet de handen opgelegd zoals aan Paulus en Barnabas (Hand. 13 :1), maar hij ging mee als "helper".

Documentalist

 Het Griekse woord dat Lucas bezigt wordt meestal vertaald met 'helper' of 'dienaar'.

Daarbij moet je niet denken aan een assistent, maar aan een documentalist.Een 'helper' heeft afschriften van een officieel document onder zijn hoede.

Marcus ging mee als een soort secretaris.Lucas gebruikt dit woord 'dienaren' ook in Lucas 1:2 en daar heeft hij op het oog mensen die allerlei notities maakten.

 Hij noemt daar ooggetuigen en dienaren van het evangelie.

Mensen die gezien en gehoord hadden wat Jezus allemaal sprak en deed en mensen die het opschreven. Marcus was dus een documentalist.

Johannes Marcus heeft Paulus en Barnabas echter verlaten. Vreemd is wel dat hij toch nog eerst met hen meegaat naar het vaste land van Klein-Azië.Als hij terug wilde naar Jeruzalem, waarom ging hij dan niet terug via Salamis?

Waarom maakte hij dan nog de oversteek van Pafos naar Perge?

Dat was toch een omweg? Ja, maar wellicht lag er al een schip in de haven van Pafos en was het nog wel zo gemakkelijk via Perge te reizen met schip.Anders moest hij het  hele eiland weer teruglopen.

In Salamis hebben Paulus en Barnabas zich tot de Joden gewend.

 De verkondiging van het Evangelie tot de niet-Joden begon pas in Pafos, aan het andere eind van het eiland.Op verzoek van de gouverneur Sergius Paulus is Paulus zijn paleis ook binnengegaan.

Daar in Pafos is het eigenlijke werk van de heidenapostel Paulus pas goed begonnen.Voortaan staat zijn naam ook voorop.

Waarom ging Marcus niet mee ?

Ik geloof dat het verschil in achtergrond tussen Paulus en Barnabas aan de ene kant en Marcus aan de andere kant daarvan de oorzaak is geweest. Barnabas en Saulus hadden door hun werk in Antiochië deel gehad aan de integratie van Joden en Grieken in één gemeente.

Tot Marcus (die bij zijn moeder in Jeruzalem inwoonde) was deze ontwikkeling nog niet doorgedrongen.

In Jeruzalem gaven de Joodse christenen immers de toon aan.Het heeft nu er alle schijn van dat Marcus, toen hij met Barnabas en Saulus meeging, meende dat de heidenen die hun geloof in Christus beleden,  net als de Joden volgens de voorschriften van de Mozaïsche wet besneden moesten worden.

Hem was  altijd voorgehouden dat heidenen alleen door besnijdenis, doop en offer in de Joodse gemeente konden worden opgenomen.

Later is Marcus vermoedelijk via Petrus tot bekering gekomen.

Marcus was in Rome de tolk van Petrus, maar hij was natuurlijk ook zijn documentalist. Petrus bleef  in zijn getuigen over Jezus  Christus de eenvoudige visserman, maar Marcus zal zijn vaardige documentalist en secretaris geweest zijn.

In het evangelie naar de beschrijving van Marcus legt hij daarvan een duidelijk getuigenis af.

Hij zal  in Pafos er moeite mee gehad hebben dat heidenen zo maar zonder besnijdenis lid konden worden van Gods volk!

In Salamis hadden ze alleen maar contact met de Joden.

Paulus was hierover nogal ontstemd.Maar later is het toch weer goed gekomen tussen Paulus en Marcus, want hij vraagt aan Timoteus of hij Marcus wil meenemen, omdat hij de apostel goede diensten kan bewijzen (2 Tim. 4:11). Een ook bij deze plaats in de laatste brief  van Paulus zullen we moeten denken aan zijn werk als documentalist.

In  Hand. 13 : 5 is  Marcus echter de helper van Paulus en Barnabas en het Griekse woord dat Lucas daar gebruikt betekent: documentalist,  secretaris die voor de betrouwbaarheid van een memorandum instaat.

Salamis was de eerste plaats waar Marcus zijn aantekeningen maakte.

Nu begrijpen jullie ook waarom Marcus de tolk van Petrus in Rome is geweest. Petrus de eenvoudige visserman was vurig van geest en rap van tong, maar Marcus was vaardig met de pen.

Jullie kunnen dit zelf nagaan in zijn evangeliebeschrijving.

Hij zat al ijverig te pennen in de ruime woning van zijn moeder in Jeruzalem , waar hij wellicht een eigen vertrek had.

Ook het dienstmeisje van zijn moeder, Rhode,zal een eigen opkamertje gehad hebben.(Hand 12:13)

Marcus  overgestoken naar Egypte?

Barnabas is als martelaar overleden in Salamis. Waar is Marcus toen heengegaan? 

De Koptische christenen zijn van mening dat Marcus de grondlegger geweest is van de kerk in Egypte.De grote kathedraal van Cairo draagt ook zijn naam. Hij zou dan van Cyprus naar Egypte gegaan zijn.

Ik weet echter  niet wanneer dat geweest kan zijn.

Door de oude traditie worden we eenstemmig verwezen naar Rome, waar  Marcus de tolk van Petrus is geweest. Ten dienste van de gemeente in Rome schreef hij de prediking van Petrus op.

 Ik denk dat zijn ervaring als documentalist van Paulus en Barnabas op de eerste zendingsreis hem bijzonder van pas is gekomen Petrus en Marcus vormden een hecht team. Petrus noemt hem dan ook "mijn zoon" (1 Petr.5:13.)

Het treft mij nu pas dat Marcus zowel  Paulus als Petrus vaak het evangelie heeft horen verkondigen. Hij kon uitstekend korte notities maken. Waarschijnlijk beheerste hij de kunst van een soort "steno"