Nikopolis Paulus wilde hier overwinteren

 Nikopolis

 Zodra ik Artemas of Tychikus naar je toe heb gestuurd, moet je bij mij in Nikopolis komen. (Titus3:12).Ik heb besloten daar de winter door te brengen.

Muur  van Nikopolis in de 1e eeuw

Je kunt nog goed zien dat dit het stadion (= renbaan) geweest is van dit indertijd beroemde winterverblijf, dat  keizer Augustus heeft laten bouwen. Ook dit stadion was 186 meter lang. De apostel heeft het leven van de christen  vergeleken met een renbaan.

Nymphaeum in Nikopolis:De rijk versierde waterbron van de stad

Iemand schreef mij vorige week: Paulus is zelf nooit op Kreta geweest. U bedoelt wellicht dat hij langs Kreta heen gevaren is.”

Nee, dat  bedoelde ik niet.. We moeten toch inderdaad  aannemen dat Paulus bij Heraklion aan wal is gegaan toen hij na zijn eerste vrijlating (omstreeks 63) zijn vierde zendingsreis gemaakt heeft (Titus 1:5) .

Heraklion was de gebruikelijke haven op Kreta voor reizigers uit Italië en Griekenland. Titus heeft hij op Kreta achtergelaten met een duidelijke bedoeling. 

Paulus is dus  zeker op Kreta geweest en heeft hij Titus instructies gegeven voor het aanstellen van ambtsdragers. Ongetwijfeld heeft Titus daarbij steun gehad van de jurist Zenas en de knappe theoloog Apollos, beiden afkomstig uit Alexandrie. (Titus 3:13).

Zij waren beiden waarschijnlijk via Kreta op weg van Egypte naar Griekenland. en ik vermoed dat ze op weg waren naar het winterverblijf van Paulus in Nikopolos, in het Noordwesten van het vasteland van Griekenland om daar met hem te overleggen.

Hoofdkwartier Epirus

Vermoedelijk wilde Paulus Nicopolis gebruiken als hoofdkwartier voor zijn evangelieverkondiging in de regio Epirus. Ook Titus moet naar Nicopolis komen (Titus 3:12) als hij Zenas en Apollos voor hun reis naar Nicopolis goed heeft toegerust. Artemis of Tychicus zal Titus  vervangen en als ze zijn aangekomen op Kreta dan moet Titus ’óók naar Nikopolis komen.

 Ook vandaag is dat een geliefde plaats om te overwinteren. Van de vierde zendingsreis van Paulus is weinig bekend. Heel belangrijk in dit opzicht is dat Clemens van Rome (eind 1e eeuw) gezegd heeft dat Paulus tot aan  het keerpunt, het eindpunt (terma) van het Westen" gekomen is. Hiermee is zeker niet Rome bedoeld, maar wel Spanje zodat Paulus toch zijn voorgenomen reis naar Spanje zal hebben volbracht(Rom. 15:24,28). 

 Tijdens die vierde zendingsreis zal Paulus de plaatsen hebben aangedaan, die in de pastorale brieven worden vermeld: Kreta, Milete, Troas en  Macedonie.

Waarschijnlijk heeft hij uit Macedonië de 1e brief aan Timoteüs en die aan Titus gestuurd. Die twee brieven lijken namelijk nogal op elkaar. Hij hoopt naar Klein Azië te kunnen terugkeren (1 Tim.3:14 en 4:13).

Helaas is daar niets van gekomen, want hij wordt voor de tweede maal gearresteerd en opnieuw naar Rome gebracht.

Daar vandaan moet hij zijn tweede brief aan Timoteüs hebben geschreven. Dat is dan zijn geestelijk testament. Het bevat de laatste woorden van Paulus die we kennen, zo menselijk zo authentiek. De eerste keer voeren ze inderdaad onder Kreta door.

In de Statenvertaling  wordt de plaats op Kreta Schoonehavens genoemd, in de NBV Goede Havens, maar in de NBG vertaling Goede Rede. Vandaar dat er vandaag nog veel verzorgingshuizen  Goede Rede heetten.

Theoloogonia van Epemenides

Ik vind het fantastisch dat Paulus de Theologonia van de Cretenzer Epemenides heeft bestudeerd, die hij citeert in Titus 1:12,  Dat zij echter vadsige vreters zijn past niet in het beeld dat ik op Kreta kreeg waar velen van hen bij de geliefde kunst van  het 'op stieren springen" buitengewoon slank zijn afgebeeld.