Vestingstad bij doorwaadbare plaatsen in de Jordaan.

Bet-San was de enige stad van de tien steden van de Decapolis die ten westen van de Jordaan lag. De stad lag in het Gilboagebergte, waar eenvreselijke zware strijd  plaats vond tussen de Filistijnen en de Israëlieten. Drie zonen van koning Saul sneuvelden daar.(1 Sam. 31:2) Saul en zijn wapendrager pleegden daarop zelfmoord.

Het was vervolgens aan de muren van deze stad dat de dode lichamen van Saul en zijn drie zonen gehangen werden.

Je kijkt hier in de richting van de vlakte van Jizreël. In de tijd van Jezus heette deze stad Scythopolis.

Het was een oud-Kanaänitische stad.

De stad  lag toen ook al aan de grote weg van Egypte door de vlakte van Jizreël over de Jordaan naar Damascus en verbond de Middellandse Zee met het Overjordaanse.

Als Jezus via het Over-Jordaanse naar Jeruzalem reisde, passeerde Hij deze stad.

Van Nazaret liepen Jozef en Maria  door het dal van Jizreël en ook zij passeerden vervolgens de doorwaadbare plaatsen door de Jordaan bij Sythopolis als zij de grote feesten in Jeruzalem bezochten..

 Zie kaartje De bergen op de achtergrond zijn de heuvels van het land der Gadarenen. Daarvoor stroomt de rivier de Jordaan.

 Zodra  Jezus de Jordaan was overgestoken vervolgde Hij zijn reis naar het zuiden en liet Hij die bergen dus aan zijn linkerhand liggen. Niet alleen koning Saul is hier gesneuveld, maar later ook koning Josia .

De vrome koning Josia van Juda (639-609) bond hier immers  de strijd aantegen  farao Necho van Egypte(2 Kron. 35:20).Hij werd door boogschutters geraakt. ”Haal me hier weg, riep hij, ik ben zwaar gewond” Zijn dienaren brachten hem naar Jeruzalem en daar stierf hij (2 Kron.35: 24).Hier, bij Bet-San, lag de grotetoegangsweg  naar Egypte en naar Syrië.

Bij Skythopolis staken de pelgrims die onderweg waren naar Jeruzalem de Jordaan over. De stad lag 25 km ten zuiden van het meer van Galilea".

De pilaren zijn uit de tijd dat Bet-San een Griekssprekende stad was geworden met de naam Skythopolis.

 Er woonden in de tijd van Jezus veel mensen die Grieks spraken.

Een half uurlopen ten noorden van Nazaret lag het stadje Sefforis.

Daar werd Grieks gesproken en zonder twijfel zal Jezus met Jozef dat stadje vaak bezocht hebben als Jozef daar inkopen deed voor zijn timmermanswerkplaats in Nazaret.

In plaatsen als Sefforis en Skythopolis zal Jezus zich het Grieks eigen gemaakt hebben.

Dit is het dekstel van een lijkkist in de vorm van een mensenhoofd in Bet San. Dergelijke sarcofagen komen verder in Israël niet voor.Deze uit klei bestaande lijkomhulsels schreef men in eerste instantie toe aan de Filistijnen. Tegenwoordig is duidelijk geworden dat deze techniek van begraven uit Egypte stamt.Op een granieten zuil staat te lezen dat farao Sethos I in 1318 vóór Chr. Bet San heeft veroverd. Bet San was in die tijd een Egyptische garnizoensplaats gebouwd om de vazalvorsten van Egypte in bedwang te houden.

Op de voorgrond   de opgegraven Romeinse stad van Bet San. Op de achtergrond de tell Bet San uit de tijd van de bijbel.

Waarom was Bet San zo belangrijk?

Bert San lag aan de karavaanroute van Egypte naar Mesopotamië.Bet-San verbond de twee belangrijkste internationale routes in het Nabije Oosten: de Via Maris (de Zeeweg) en de Koninklijke Hoofdweg..

 De eerste liep langs de kust van de Middellandse Zee. De  Koninklijke Hoofdweg  liep door het Overjordaanse in zuid-noord-richting  liep  en verbond Jemen met Damascus.(Num. 21:22)

 Op die Koninklijke Hoofdweg vielen de laatste regens uit zee, ten oosten daarvan waren vele honderden mijlen woestijnvlakten. Als je van de ene weg naar de andere wilde reizen, moest je pers se bij Bet-San de Jordaan oversteken.

 Doorwaadbare plaats

Daar waren doorwaadbare plaatsen. Een brug kende men toen niet. Het Hebreeuws heeft er zelfs geen woord voor.

Bet San verbond dus de twee belangrijkste wegen in het Nabije Oosten. Wie Bet San beheerste, beheerste ook genoemde wegen. Geen wonder dus dat al jaren voordat het volk Israël  het land Kanaän veroverde, er in Bet-San een sterke Egyptische militaire bezetting aanwezig was.

Archeologen hebben daarom onnoemlijk veel Egyptische vondsten gedaan in Bet San!

De eerste bijbelse vermelding van Bet San vinden we in Richt. 1: 27.

Het gebied werd aan de stam Manasse toegewezen, maar Manasse heeft Bet San nooit in bezit kunnen nemen. De Kanaänieten handhaafden zich. Waarom konden zij dat niet? Daarvoor zijn twee oorzaken. In de eerste plaats bezaten de Israëlieten  niet de techniek om versterkte  forten als Bet-San te veroveren, maar wat wellicht nog belangrijker was:ze hadden niet zoals de Kanaänieten de beschikking over strijdwagens.

De Israëlieten streden te voet.

De Filistijnen bezaten ook strijdwagens en zij hebben uiteindelijk de Kanaänieten verslagen.

Het bezit van die strijdwagens is mijns inziens ook de oorzaak geweest van de verpletterende nederlaag van het leger van Saul in het gebergte van Gilboa.

Daarbij is ook de beste vriend van David omgekomen. We bezitten  een klaaglied van David over het sneuvelen van zijn vriend Jonatan (zoon van Saul), dat volgens deskundigen tot de beste van de Hebreeuwse literatuur behoort (2 Sam.1:19).

“Het verdriet verstikt me, Jonatan,
je was mijn broeder, en mijn beste vriend.
Jouw liefde was mij dierbaar, meer dan die van vrouwen,
Ach, dat de helden moesten vallen,
Dat jullie wapens in de strijd van Israël verloren moesten gaan!”
(2 Sam. 1: 26,27)