Betsaida / Schare

(zie ook Betsaida en Betsaida Gesur!!)

Toen Jezus uit het schip ging zag Hij een grote schare en werd met ontferming over hen bewogen (Marc. 6:34)

Voor Jezus was een mensenmen igte geen publiek, maar schare. Hij werd ocver hen met ontferming bewogen!~

Betsaida Tell

Wáár was dit? Dit was bij de kust van het meer van Galilea. Dit was bij Betsaïda. Een grote menigte was Jezus gevolgd. Misschien waren het er wel duizenden.

Op het platteland van Galilea verkeerde Jezus vooral in dun bevolkte streken. De kuststreek van het meer van Galilea was echter in die tijd dichtbevolkt. Geen wonder dat aan de kust van dat meer op zekere keer een grote schare was uitgelopen van de kuststeden(Marc.6:34).”Toen Hij uit het schip ging zag Hij een grote schare en werd met ontferming over hen bewogen”

Jezus maakt zich los

Om niet onder de voet gelopen te worden maakt Jezus zich los van de menigte en scheept zich in om van het ene oeverdeel naar het andere oeverdeel te gaan.(even verderop, bij een andere baai). Dus niet dwars over het meer, zodoende kon het volk Hem ook te voet volgen. Daar lag ook ‘de berg’ waar Jezus gewoonlijk heen ging om te bidden (Joh. 6:3,Matt 4: 23). Terwijl Hij nog in het schip was, zag Hij dat een grote menigte op de oever Hem te voet was gevolgd. Tegen deze achtergrond krijgt dit tekstgedeelte ook kleur. Terwijl Jezus nog niet is aangekomen op de eenzame plaats om te bidden, staan de mensen daar al bijeen. Een kudde schapen die wacht als schapen zonder herder! Als Jezus deze grote menigte ziet wordt Hij diep ontroerd. Een brok schiet Hem in de keel. De aanblik van die grote menigte gaat Hem door merg en been. De vertaling ‘ Hij kreeg medelijden’ is m.i. dan ook te zwak. Hij werd met innerlijke ontferming bewogen.

Met ontferming bewogen

Deze uitdrukking komt in de in de synoptische evangeliën 9 keer voor, maar niet inde Nieuwe Vertalingvan het Bijbelgenootschap. Wel in de Statenvertaling en in de vertaling van het NBG, 1951. Bijvoorbeeld:toen Jezus de scharen zag, werd Hij met innerlijke ontferming over hen bewogen. Die bewogenheid toont Jezus bijvoorbeeld ook als Hij de weduwe van Naïn ziet lopen achter de baar van haar enige zoon. In vele andere vertalingen lezen we dat Jezus medelijden kreeg. Ik denk dat deze vertaling toch te vlak is. Er staat dat Jezus er beroerd van werd.(esplangnistai). (Zijn darmen krompen in elkaar) Daarom hebben verschillende vertalingen ook dat Jezus ‘bewogen werd met innerlijke ontferming’. Dat is weliswaar geen mooi Nederlands, maar het is wel een adequate vertaling. Toen Jezus geconfronteerd werd met de diepe nood van de medemens , was hij diep ontroerd. Behalve in de gelijkenissen is Jezus steeds het onderwerp. Van niemand wordt gezegd dat hij bewogen is door innerlijke ontferming. Dat is een goddelijk privilege. Dat kan alleen van God gezegd worden. Deze uitdrukking wordt daarom ook gebruikt in de gelijkenis van de verloren zoon. Van de zoekende vader lezen we: Toen hij (=de verloren zoon)nog ver af was, zag zijn vader hem en werd Hij (-=Vader)met innerlijke ontferming over hem bewogen.

Schare

Over wie wordt Jezus met innerlijke ontferming bewogen? Dat blijkt in de eerste plaats de schare te zijn. Dat is een ouderwets woord en daarom wordt het in de nieuwe vertaling meestal vertaald door ‘menigte’. Dat is een neutraal woord. Het woord ‘gepeupel’ is een woord waarmee je een menigte met verachting bekijkt, en schare is in de genoemde vertaling altijd een menigte die je met innerlijke ontferming beschouwt. Voor Jezus is een menigte altijd een schare. Het is voor Hem geen publiek.

Herderloosheid

Waarom werd Jezus bewogen over de schare? Het antwoord is: omdat zij als schapen waren die geen herder hebben’ (Marc.6:34). Dat is de voornaamste reden van zijn ontferming. Uit de verschillende teksten blijkt dat Hij ook bewogen was over hun ziekten en zorgen, maar als eerste motief wordt hun herderloosheid genoemd. Er was niemand die hen opving en hen de weg naar God wees. Daarom eindigt vers 34 ook met de zin:En Hij begon hen vele dingen te leren. Blijkbaar was onderwijs nog belangrijker dan genezing.