Waarden
Herwaardering van waarden
Er vindt in onze tijd een grote herwaardering van waarden plaats.
Zo iets als Nietzsche al beschreef in zijn boek: Umwertung aller Werte. Een herwaardering van alle bestaande waarden.
Wat zijn dan die bestaande waarden?
Dat zijn de waarden van de joods-christelijke cultuur.
Daarin staan naastenliefde, nederigheid, dienstvaardigheid en het opkomen voor de noden van je evenmens centraal.
Als Jezus zijn openbare optreden begint, begint Hij met het zaligspreken van armen van geest, barmhartigen, mensen die hongeren naar gerechtigheid. Jezus heeft dit door zijn gedrag ook laten zien.
Jezus kiest voor de zwakken
Als Jezus op weg gaat naar het Loofhuttenfeest heeft Hij als enige oog voor die éne man die al 38 jaar ziek is in ‘Betesda’.
Deze man zegt: ik heb geen mens, want zijn buren zien hem niet en zijn familie komt niet meer op bezoek.
De discipelen zien hem ook niet.
Iedereen kijkt langs hem heen..
Hij is letterlijk on-aanzienlijk .
Feestganger Jezus ziet hem liggen. “Wil jij gezond worden”?Christus kiest zo voor de verloren mens, de zwakke mens, de lijdende mens.
Nietzsche koos voor de sterken
Dat vond Nietzsche walgelijk. Hij koos immers voor de sterke mens, de Übermensch.
”We moeten niet de roofdieren vrezen, maar de mannen van het hospitaal” schreef hij eens.
Hij koos voor de herenmoraal, waarin de mens zichzelf tot maatstaf is.
De sterke mens.
De slavenmoraal is volgens hem een kuddemoraal van zwakkelingen.
Wij mensen hebben vandaag alleen oog voor wat aan-zienlijk is, wat feestelijk is, wat rijk is. Wat groeit en effectief is.
Goed gevoel
Alles wat een goed gevoel geeft. Welnu, de West-Europese moraal was altijd sterk beïnvloed door de waarden van de bergrede.
Sinds Nietzsche is er echter een grote culturele omslag gaande.
Velen willen niets meer weten van wat zij noemen het losers-imago, van de gedachte van het slachtofferschap, kortom van elke vorm van schuldcultuur.
Men wil af van de moraal van hen degenen die zichzelf hulpeloos voelen en ook de mensen die hulpelozen willen bijstaan. Er vindt vandaag een totale herwaardering van waarden plaats
Wat zijn nu de dominante waarden?
Wat zijn vandaag de dominante waarden?
Het gaat in de huidige culturele omslag vooral om groei en succes, om zelfbewustzijn en zelfvertrouwen.
De moderne mens vraag niet meer wat moet ik doen, maar hoe kan ik het beleven?
Alles moet leuk zijn en moet amusant zijn. Maar de minste zijn is niet leuk.
Wij willen vandaag niet meer met Jezus kijken naar de mensen in het huidige Betesda, mensen die geen mens hebben om hen te helpen. Wij kijken vandaag naar cijfers en grafieken.
Niet: hoe kan ik anderen gelukkig maken, maar hoe kan ik zelf gelukkig worden?
“Hoe kom ik over? heb ik wel een goede uitstraling?
Glossy bladen staan boordevol met voorbeelden van mensen die “het gemaakt hebben” Wat is er toch aan de hand?
Schaamtecultuur i.p.v. schuldcultuur
We schamen ons als we niet kunnen kopen wat onze buren kunnen kopen.
We kijken niet meer naar mensen die het slechter hebben dan wij, maar naar mensen die het beter hebben dan wij.
Bij hen willen we aan tafel aanschuiven.
En we voelen ons diep-ongelukkig als dit onmogelijk blijkt te zijn.
Vandaag is er in de kerk grote aandacht voor groei en succes.
De kerk als een succesvolle onderneming. De kerk die aan gebedsgenezing doet en waar mensen genezen worden. De kerk die geluk en gezondheid heeft te bieden.
Een kerk waar je bij wilt horen.
Met die boodschap stroopt de kerk vandaag de gelukzoekersmarkt af.
Een kerk die de smaadheid van Christus wil dragen is niet populair meer.
We hebben geen vergeving meer nodig, omdat we ons niet schuldig voelen.
Het verooootmoedigingsgebed verdwijnt en daarmee ook de behoefte aan de genadeverkondiging.
We voelen ons niet meer afhankelijk, omdat we denken alles in de hand te hebben en de wereld te kunnen maken.
En ook hebben wij vandaag aandacht voor het op voor het opvallende, voor het buitenissige, het overweldigende datgene dat ons verrukt.
En zo vindt er een totale herwaardering van waarden plaats.
Klassieke waarden blijken een houdbaarheidsdatum te hebben.
Aandacht voor het lijden en het mede-lijden is niet meer “in”.