Hierapolis / Filippus

Een groep archeologen zegt onlangs ( juli 2011)de laatste rustplaats gevonden te hebben van Filippus, een van de twaalf apostelen van Jezus. Het lichaam van Filippus zou liggen in een ruïne in Pamukkale, in het westen van Turkije. Het was niet de apostel Filippus, maar de evangelist Filippus

Hierapolispoort

Pamukkale is een kuuroord dat zeer in trek is bij toeristen. In de antieke tijd heette de plaats Hiërapolis.(Kolos.4:16). Hiërapolis lag vlak bij Laodicea (Kol 4:16). Het is een imponerende tombe, en het is ook hoogstwaarschijnlijk dat Filippus hier het evangelie verkondigd heeft, maar hij was in ieder geval géén apostel, zoals het Turkse  persbureau Anatolia vermeldt. Filippus was evangelist. Oorspronkelijk was hij een van de zeven diakenen die door de eerste gemeente gekozen werd. Hij was een diaken, maar na zijn verkiezing tot evangelist had hij weer tijd  het evangelie te verkondigen zoals hij ook gedaan heeft aan de Ethiopiër (Hand. 8:26). \

Een halve kilometer achter de ruine van dit theater in Hierapolis vonden we de ruine van de Filippuskerk

Het Filippuspad bracht ons bij de Filippuskerk.Filiplpus zal zeker ook contact gehad hebben met de gemeenten van Colosse en Laodicea die heel dicht bij Hierapolis lagen. 

Lopend langs het zogeheten Filippuspad vonden we eindelijk de ruine van de Filippuskerk. Hoe aangrijpend is het als je je realiseert dat de evangelist die            de Ethiopier over Jezus vertelde ook hier het evangelie heeft verkondigd

Wie was de echte Filippus?

Voor het antwoord op deze vraag moeten we even terugkijken naar de eerste christelijke gemeente in Jeruzalem. In die gemeente waren twee categorieën gelovigen:Griekstaligen en Arameessprekende.(Hand.6:1) De Griekstaligen verweten de Arameessprekenden (Joden spraken Aramees, zie bij Aramees) dat de weduwen uit hun groep bij de dagelijkse ondersteuning werden achtergesteld. Daarom riepen de  twaalf apostelen (inclusief  Filippus de apostel!) de voltallige gemeenschap van leerlingen bijeen. Ze zeiden: het is niet goed dat wij als apostelen ons bezig houden met  de dagelijkse zorg van de maaltijden. Daarom kozen ze  zeven wijze mannen, om aan hen deze zorg over te dragen. U begrijpt het al: de meesten van hen waren Griekstalig.  Zij werden diakenen genoemd. Onder hen bevonden zich Stefanus en Filippus. Uitgerekend onder deze Griekstalige joden begon de vervolging. Die was zeer heftig Filippus wist nog te vluchten maar Stefanus werd gegrepen. Hij werd de eerste martelaar Later werden ook apostelen gearresteerd, maar de eerste vervolging begon bij de Helleense  Joden!

Apostel Fililppus iemand anders

 Er was dus inderdaad ook wel een apostel die Filippus heette. Die Filippus kwam uit Betsaïda, de vissersplaats  aan het meer van Galilea. Ik denk dat de Turkse archeologen dat niet geweten hebben. Misschien hebben ze het wel geweten, maar het graf van een apostel zou veel meer kans maken een pelgrimsoord te worden, dan het graf van een evangelist. Een pelgrimsplaats geeft veel economisch voordelen.

 De tombe waarin Filippus zou liggen, is nog niet geopend. Maar de archeologen zeggen dat de structuur van het graf en de inscripties op de wanden aangeven dat het om Filippus’ graf moet gaan. Filippus zal wel een Helleense Joods geweest zijn net als Stefanus.

Fililppusbasiliek

 In Hiërapolis  treffen we  ook de ruïnes aan van een achthoekige christelijke basiliek uit de vijfde eeuw.  De muren zijn grotendeels nog intact zodat je je heel goed een voorstelling kunt maken hoe de kerk er vroeger heeft uitgezien. Het grondplan is een vierkant. Daarom heen bevonden zich de bijgebouwen zoals de doopkapel, de gastenverblijven, de woning van de voorganger  (de pastorie zouden we vandaag zeggen) en de magazijnen van de diakenen. De kerk heet de Filippuskerk omdat volgens de overlevering de evangelist Filippus hier gewerkt heeft.

Bronnen

 Papias, één van de zogeheten “Apostolische Vader” uit de eerste helft van de tweede eeuw, woonde ook in Hiërapolis. Hij schreef dat diaken Filippus met zijn dochters daar ook gewoond heeft. Filippus was de  evangelist die de Ethiopiër uit Hand. 8 over Jezus vertelde. Lucas vertelt dat deze Filippus later naar Casesarea is vertrokken. Deze plaats ligt aan de Middellandse Zee.  Het is wel zeker dat  Filippus daarna per schip naar Klein-Azië is gevaren waar hij zich vestigde in Hiërapolis, waar we nu nog de fraaie ruïnes  van de Filippuskerk  kunnen bezoeken. Eusebius van Caesarea(263 -340) schreef in zijn beroemde boek over de kerkgeschiedenis  dat Filippus de evangelist in Hiërapolis is gestorven. Blijkbaar was het Turks Persgenootschap Anatolia hiervan niet op de hoogte.

 Filippus gastheer Paulus , Lucas

 Als Paulus jaren later, na zijn derde zendingsreis, in Caesareia is aangekomen,heeft Filipp us Paulus gastvrij in zjjn woning opgenomen (Hand.21:8). Blijkbaar is Filippus daarna per schip naar Klein-Azië gereisd, waar hij zich vestigde in Hiërapolis. Lucas, de schrijver van het boek Handelingen,heeft dus, toen hij met Paulus terugkwam in Caesarea, ook Filippus zelf ontmoet. Met Paulus heeft Lucas zelfs enkele dagen bij Filippus gelogeerd. Zij zullen veel met elkaar gesproken hebben. Lucas zal van Filippus uit eerste hand veel informatie gekregen hebben over de eerste gemeente in Jeruzalem. In Caesarea zal Filippus uitvoerig verslag gedaan hebben aan Lucas over de aanstelling van de eerste diakenen, onder wie ook Filippus en Stefanus zich bevonden.