Hocus .pocus

Hocus pocus pilatus pas

 

 

 

Je ziet hier heel duidelijk dat de paus met zijn rug naar de menigte staat  Ze verstaat niets en ze ziet niets van heel het gebeuren van de eucharistieviering Zo kon heel gemekklijk in de Middeleeuwen de gedachte ontstaan, dat het hier ging om een bezweringsformule met een magisch karakter. 

 

 

Het misverstand van de toverformule is ontstaan rond het altaar

 

 Het  lijkt wel een toverformule. Ik denk dat de mensen die deze woorden telkens in de kerk hoorden ook zeker dachten dat het een bezweringsformule  was.Bezweringsformules waren algemeen in gebruik in de  Middeleeuwen. Genoemde formule is echter een verbastering  van de Latijnse woorden die de priester sprak bij de viering van de eucharistie. De geestelijke stond met zijn rug naar het altaar zodat de leken niet konden zien wat er allemaal gebeurde als de priester de de woorden sprak: 

 ‘Hoc est  enim corpus meum’.

 

 Die vreemde Latijnse woorden betekenen:”Want dit is mijn lichaam’.Die woorden sprak de geestelijke bij het breken van het brood. Het brood  veranderde in het lichaam van Christus. Men noemde dit met een Latijns woord: transsubstantiatie, wezensverandering. Het brood veranderde door het breken en spreken van de priester - zo geloofde men -inderdaad in het lichaam van Christus. Nu heeft de Rooms-katholieke kerk terecht  meer aandacht en begrip voor de geestelijke betekenis, maar in de Middeleeuwen was het voor de gelovige vaak een vorm van magisch  ritueel. Het gaat daarentegen om het grote wonder van de verzoening van de zonden van de mens.

De gelovigen begrepen er niets van en zij maakten er van:’Hocus pocus’.

Het was voor de gelovigen een magisch gebeuren met een onbegrijpelijke  toverformule.

 

Sub Pontio Pilato passus est

 

Deze formule werd vervolgens aan gevuld met de Apostolische Geloofsbelijdenis. Natuurlijk ook in de Latijnse taaal:sub Pontio Pilato passus, crucifixus  et sepultus est.(die onder Pontius Pilatus geleden, heeft gekruisigd is en begraven is). Het woord passus bleef hangen. Zo ontstond de ‘toverformule’ Hocus Pocus Pilatus pas’. Omdat de gelovigen niets konden zjen en niets konden verstaan,dachten zij dat de priester een soort tovenaar was. De priester bezat kennelijk een geheimzinnige magische kracht.

 

Geestelijk verstaan

Het is de vraag of alle christenen in onze tijd de diepe betekenis van deze woorden wel verstaan.  Sommigen verstaan dit lijden als een teken van solidariteit. Het is opvallend dat Jezus zelf dit lijden en sterven heeft verstaan als een goddelijk moeten’. Zelfs na zijn verrijzenis zegt Hij nog tot twee leerlingen met wie Hij - niet herkend - opliep:’Hebt u zo weinig verstand en bent u zo traag van  hart dat u niet gelooft al wat de profeten gezegd hebben? Moest de Messias niet al dit lijden ondergaan  om op die manier in zijn glorie te kunnen binnen gaan? (Luc 24: 25 en 26)