Twijfel

"Ceci, n'est pas une pipe"

Een beroemd schilderij uit de twintigste eeuw heet “Ceci, n’est pas une pipe”.

Het is van Renee Magritte. Het is een statement.

Dat schilderij wil zeggen:

je ziet hier wel een pijp, maar het is er niet een. Het is slechts een afbeelding van een pijp.

Je kunt er niet mee roken.

Dat is natuurlijk ook zo.

Beeld en werkelijkheid

De afgebeelde pijp is niet de werkelijke pijp. Hij valt er niet mee samen.

Maar die afbeelding verwijst wel naar de werkelijkheid.

Mystificatie

Een vals schilderij is een mystificatie. Het wordt bijvoorbeeld gepresenteerd als zijnde van Rembrandt, maar het is gefingeerd. Het is een mystificatie.

Sommigen' zeggwen Bijbel als Gods Wooord is een mystificatie.

De pijp bestaat. Hij is geen fantasie. Hij is niet imaginair of denkbeeldig.

Er is altijd een verband en verbond tussen woord en zaak. Dat is heus niet alleen het geval bij de iconen. Bij alle christelijke symbolen,woorden en  beelden wordt verwezen naar een bestaande werkelijkheid.

Niet de werkelijkheid maar de beleving ervan

Er is in onze cultuur echter de duidelijke tendens, dat die werkelijkheid niet zo belangrijk meer is. Het zou alleen maar gaan om de relatie.

Hoe beleef ik zelf het afgebeelde, de geschreven of geuite woorden?

Iedereen mag dit dan invullen van uit eigen subjectiviteit .Op de achtergrond hiervan ligt de leugen: alles was van Boven gezegd wordt, komt van beneden.

Als dat waar is, blijft van de Bijbelse boodschap niets , maar dan ook niets meer over. Zeker, het is waar de waarheid komt bij ons niet als een ‘gouden tablet’ regelrecht uit de hemel, zoals de moslims zeggen van de Koran.

De Waarheid van God is door mensenhand gegaan. Profeten, apostelen, vissers,hebben ons die waarheid doorgegeven.

Daarom is er een goede reden om ook die mensenhand goed te bestuderen.

De waarheid van God bereikt ons via mensenhanden.

Dat is waar, maar daarom beantwoorden de profetische en apostolische woorden nog wel aan een andere onzichtbare Werkelijkheid!

Zie ook Wim Rietkerk “In dubio: Handboek voor de twijfelaar”

Alleen de orthodox gelovige kan twijfelen 

Boele Ytsma schreef het boek “Van de kaart”

Hij is van de kaart omdat hij is gaan twijfelen aan het belijden van de kerk, aan wat de orthodoxie leert.

Maar is hij wel een echte twijfelaar? Nee zeker niet. Hij is geen twijfelaar. Hij weet het zeker; Als je reist van A naar B ben je een reiziger, maar als je bij B bent aangekomen, ben je geen reiziger meer. Boele Ytsma is gearriveerd.Hij weet het nu zeker. Hij is geen hartstochtelijke zoeker meer.

Alles wat wij over boven zeggen komt van beneden.

Dat zei Kuitert ook al. Daarom  houdt Ytsma er een stromanredering op na. Ja hij zegt wel dat hij  een zoeker is. Dat is retorica. Maar als je het zo zeker weet, ben je toch geen gepassioneerde zoeker meer?

En geen twijfelaar? Dan ben je overtuigd vrijzinnig. Zo ook Boele Ytsma.

Deze vrijzinnigheid verkondigt hij met vuur.

Maar de orthodox gelovige zegt:Alles wat van boven komt, komt deels van boven en deels van beneden.

 Als je het zo formuleert wordt het pas spannend, want dan moet je op zoek gaan naar wat van beneden komt en wat van boven komt.

Een vrijzinnige twijfelt niet.

In de vrijzinnigheid wordt alles even plat. Alles komt van beneden. Jezus was een wijsheidsleraar. Jezus was een vrome Jood, maar daar mee is het mysterie en het zoeken helemaal verdwenen.

 Augustinus zei Wij spreken om niet geheel te hoeven zwijgen.

Als gelovige ben je onder de indruk van de grootsheid en de liefde van God, maar daarom zit alleen de gelovige met de grote vraag:Als God liefde is,hoe kan God dan alle ellende in de wereld toelaten?  

Zie ook Reinier Sonneveld “Hete hangijzers”, een boek over lastige geloofskwesties.