A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Het altaar heeft de avondmaalstafel vervangen.


Eucharistie of Heilig Avondmaal?

 

Rooms-katholieken spreken van eucharistie (dankzegging)

Protestanten van het Heilige Avondmaal of van de Tafel des Heren.

Ook gebruikt men wel het woordje ‘mis’

Dit komt van het Latijnse  woord ‘missa est’ (wees weggezonden).

Deze woorden werden vóór het begin van eucharistieviering door  priester uitgesproken.

Bij de viering mochten géén toehoorders aanwezig zijn.

Missa est= weest weggezonden

Die werden dus weggezonden:missa est. Weg wezen.

Oorspronkelijk was het Heilig Avondmaal voor alle christenen een maaltijd aan een tafel

Het was  geen offer bij een altaar.zoals in de R. K. kerk in onze tijd

Langzamerhand is dit veranderd.

In de tijd van Augustinus stond de tafel  nog ergens midden in het kerkgebouw.

Later kwam de tafel  in een speciale ruimte te staan gereserveerd voor de priesters

In de Orthodoxe Kerk is die ruimte te vinden achter de iconostase (iconenwand)

In Prot. kerk tafel in midden

In de kerk van het Westen is  die ruimte achter het koorhek in het koor van de kerk

Altaar en offermaaltijd 

Zo  veranderde in de R.K.kerk de tafel in een altaar en werd de maaltijd een  offermaaltijd.

Dit  was waarschijnlijk de grote invloed  van de heidense godsdiensten

Dáár was  altijd sprake was van een altaar, offers en priesters die deze offers brachten.

Het offer van Christus tot verzoening van onze zonden staat wel in het middelpunt in de R.K. kerk

De  eucharistie hoort echter (net als de inzameling) bij de dienst der offeranden.

Het is de priester die het misoffer brengt, tegenwoordig stelt

Het offer van Christus wordt door de offerande van de priester geactualiseerd.

Mysteriegodsdiensten

Zo ging de avondmaalsviering  lijken op de maaltijden van de mysterie-godsdiensten

Zo kregen brood en wijn ook een steeds grotere mystieke betekenis.

Nog één stap en men sprak uit dat brood en wijn een andere substantie kregen.

 

Transubstantiatie

Me noemde dat de leer van de transsubstantiatie

Deze leer is dogma geworden in 1215.

De woorden ‘hoc est corpus meum’ werden als hoogtepunten van de mis ervaren.

De priester sprak de geloofsbelijdenis uit

Hocus pocus pilatus pas

De woorden sub Pontius Pilatus passus est  (hoc est corpus meum) werden  vervormd door het volk

Zo ontstond  de bekende uitdrukking “Hocus Pocus Pilatus Pas”.

De gemeente ervoer deze woorden als een soort toverformule

De kerkgangers  konden niet  zien wat de priester deed

De priester  stond met de rug naar de gemeente  en vóór het altaar

Zo ging men geloven  dat hij een geheimzinnig toverstukje uithaalde.

Zo is de uitdrukking ontstaan: Hocus pocus pilatus pas.

De volgende stap was de verering van brood en wijn.

De monstrans vertoonde de ouwel en gewoon brood kwam niet meer op tafel

Niemand  wilde  kans lopen het lichaam van de Heer te verkruimelen.

Morsen van wijn was ook een groot risico Vandaar geen beker voor iedereen

Beiden vieren toch de verzoening van Christus’ offer, maar  er is nog wel enig verschil.

Het is waarschijnlijk de grote invloed geweest van de heidense godsdiensten  waarin altijd sprake was van een altaar, een offer en van priesters die dit offer brachten. 

Het offer van Christus tot verzoening van onze zonden staat weliswaar in het middelpunt, maar de eucharistie hoort net als de inzameling bij de dienst der offeranden.

Het offer van Christus wordt door de offerande van de priester geactualiseerd.

Omdat  op die manier de avondmaalsviering steeds meer ging gelijken op de maaltijden van de mysteriegodsdiensten, kregen brood en wijn ook een steeds grotere, mystieke betekenis. Nog één stap en men sprak uit dat brood en wijn een andere substantie kregen. Men noemde dat de leer van de transsubstantiatie

Deze leer is dogma geworden in 1215. De woorden ‘hoc est corpus meum’ werden als hoogtepunten van de mis ervaren. De priester sprak de geloofsbelijdenis uit waarbij de woorden ‘sub Pontius Pilatus passus est’ in verbinding met bovengenoemde woorden door het publiek vervormd werden  in de bekende uitdrukking “Hocus Pocus Pilatus Pas”.

Omdat de kerkgangers  niet konden zien wat de priester deed (hij stond met de rug naar de gemeente toe en vóór het altaar) geloofde men dat hij een geheimzinnig toverstukje uithaalde. Zo is de uitdrukking ontstaan: Hocus pocus pilatus pas.

De volgende stap was de verering van brood en wijn.

De monstrans vertoonde de ouwel en gewoon brood kwam niet meer op tafel, want niemand wilde  kans lopen het lichaam van de Heer te verkruimelen.