A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Jabes in Gilead (2)


 (zie ook Gilead/Balsem; Gilead/Jefta’s dochter; Gilead Ramoth en Gilead/Sjibbolet) 

Het eigene van de Bijbelse geschiedenis is, dat het over de Christus gaat, over onze Verlosser, ook al vóór Hij geboren is. Is Hij uit God of is Hij uit de mensen? Is de Christus het glanspunt van onze mogelijkheden of is Hij door God gegeven nadat gebleken is dat onze mogelijkheden gefaald hebben?(Henk de Jong in ‘De twee messiassen’.

 Jabes lag ten oosten van de Jordaan

Gilead een heuvelachtig gebied

Resten van Betsan. Aan de muren van deze stad werden de lijken van Saul en zijn zonen opgehangen David bevond zich in Ziklag toen hij hoorde van de dood van zijn vriend Jonatan, (zie bij Ziklag)

Bet-San heette in de tijd van Jezus Skytopolis. Hier passeerde Jezus de Jordaan als hij naar Jeruzalem pelgrimeerde

Saul de gezalfde

We denken aan Saul, de door God gezalfde koning. Saul was de man die alles mee had. Hij was een machtige verschijning,hij bezat alles wat je van een koning kon verwachten. Maar het bleek dat hij een Messias was uit de mensen en dat hij onze Messias niet kon zijn. De Bijbel richt een heel lange tijd de schijnwerper op Saul? Waarom toch? Ik denk wel eens dat God ons wil duidelijk maken dat het messiaanse geen menselijke kwaliteit is en niet samenvalt met het beste van de mens. Dat zien we ook in de geschiedenis van Saul. Saul redt het niet als hij met de messiaanse opdracht wordt belast. Hij raadpleegt het medium van Endor en uiteindelijk loopt zijn leven uit op een totale mislukking en wordt zijn lijk gehangen aan de muren van Beth-San. God de HEER heeft het ook geprobeerd met Saul, maar de HEER was er bedrogen mee uitgekomen.”Ik betreur het dat ik Saul tot koning heb gemaakt, want hij heeft mij de rug toegekeerd en doet niet wat Ik hem heb opgedragen (1 Sm. 15:11). In heel het boek Samuël gaat het om de profielschets van de messias.  Is hij uit God of uit de mensen? Het gaat om het messiaanse en de Messias. Het volk Israël wilde een koning zoals de koning der Ammonieten. Dat was nog eens een koning,een held, machtig en sterk. Wist u trouwens dat Israël in de tijd van de Richteren (rechters) te maken had met twee vijanden? De Filistijnen in het westen en de Ammonieten in het oosten aan de overkant van de Jordaan?

 Ideale koning? 

Een ding is in ieder geval duidelijk: een ideale koning zoals Israël hem zag is de ware messias niet. God blijkt een heel langere weg nodig te hebben om bij zijn Christus te komen. Hij heeft de omweg van het huis van David nodig om heel lang na David bij de Zoon van David uit te komen. Door Sauls falen heeft het nog duizend jaar geduurd voor de Christus kwam. De Christus ligt niet in het verlengde van Sauls humaniteit. Hij is zo totaal anders dan wij ons een verlosser voorstellen. Saul is niet de ware messias, veeleer een anti-messias, een anti-christ. Dat wil de geschiedenis van Saul ons zeggen.

 Profetisch boek 

Die raadselachtige gebeurtenissen rond Jabes in Gilead hebben een dieptedimensie waar we gemakkelijk aan voorbijgaan. De boeken Samuel zijn  vooral ook profetische boeken. Ze bevatten een boodschap Dat blijkt al uit de naam Nachas. Die naam betekent Slang. En die slang is niet de slang uit de dierentuin, maar uit Genesis 3. De koning van de Ammonieten is  niet zomaar een koning die last heeft van landhonger. Hij is ook geen psychiatrisch patiënt die behept is met de  vreselijke kwaal van sadisme; mensen de ogen uit te steken.  Er is veel meer aan de hand.

 Net Hitler 

 Hij lijkt op Adolf Hitler. Natuurlijk Hitler had ook een enorme landhonger. Hitler was ook een psychiatrisch patiënt. Hij bezat een ernstige vorm van hysterie en hoogmoedswaanzin. Maar hij was vooral een antichrist, die het volk Israël wilde uitroeien.  Ook Nachas was een demonische figuur die heel het volk Israël wilde vernietigen.  Eerst verguizen, daarna vergassen. Hij wil heel het volk Israël gevechtsonklaar maken. Zodat het niet in staat is zijn eigen identiteit te bewaren. Nachas heeft Israël herkend als het volk van God en juist dat heeft zijn vijandschap tegen Israël bepaald.

 Amalek 

Ik denk dat we hier aan dezelfde achtergrond moeten denken als bij Amalek. Amalek was Israël zeer vijandig gezind. Die vijandschap was niet alleen maar een politieke, het was vooral een geestelijke vijandschap. Amalek is namelijk nauw verwant met Edom(Gen. 36:12en16). Een rebelse geest tegen Gods ververkiezing van Israël is kenmerkend  voor Amalek-Edom. En we kunnen er  de koning van de Ammonieten aan toevoegen.

In dat brede Bijbelse kader moeten we ook de relatie van Saul tot Jabes in Gilead plaatsen.

 Volksvergadering

Op de volksvergadering in Mizpa (1Sam.11:14) heeft Samuël het volk nog fijntjes aan die Nachas herinnerd. Het volk wilde niet dat God over hen koning was, maar het wilde een sterke koning, een koning als Nachas van de Ammonieten:”Maar toen u zag dat koning Nachas van Ammon u aanviel, zei u tegen mij;’Nee, we willen een koning.” En dat terwijl toch de HEER uw God Koning is Welnu, hier is de koning waarom u gevraagd hebt. (1 Sam. 12: 12)

Het volk heeft het geweten.

 Nachas toestemming is vreemd 

Nachas geeft toestemming aan het volk om hulp te vragen. Dat is toch vreemd. Waarom doet hij dit? Nachas zal zo op zijn macht vertrouwd hebben, dat hij toestemming gaf aan Jabes aan heel Israel hulp te vragen. De schande en smaad voor heel Israëk zullen nog groter zijn als blijkt dat er helemaal geen hulp komt. Bovendien Israël is een volk van niks. Dus zegt hij gaan jullie maar gerust hulp halen. Rich 21:  6-12 )

 Gibea

De Jabesieten gaan naar Gibea waar Saul woont. Saul is nog niet ingehuldigd als koning. De Jabesieten zullen inmiddels wel gehoord hebben dat hij is aangewezen als toekomstige koning. Al heeft hij nog geen groot leger. De Jabesieten vinden hem de ideale man om de Ammonien  te verdrijven. Saul is het symbool van Israëls volk. Daarom moet heel Israël deze bedreigde grensstad in het oosten van Israël te hulp komen.

De koning in spe roept nu heel Israël op om hem te hulp te komen. Hij is woedend en wil met heel Israël (en Samuel NB!)  die grote vijand van het Godsvolk bestrijden en Jabes ontzetten.

 

Messiaans 

Daarin vertoont hij iets messiaans. Hij roept het volk dringend op hem te volgen. Het verhaal vertelt, dat hij dit gedaan heeft door zijn ossen in losse onderdelen rond te zenden. Zou deze vermelding niet voortkomen uit de vrijheid die de auteur van de boeken Samuel I en II genomen heeft om zijn boodschap extra kracht te verlenen door een bericht te overdrijven? Wij zouden misschien het anders formuleren: Saul riep heel Israël met grote klem op hem te volgen. Een dergelijke hyperbool komt  niet alleen bij het vermelden van getallen voor.

Zo beoogt men de boodschap waar het eigenlijk om gaat te versterken. Behoort het misschien ook tot de vrijheid van de auteur, om Nachas te laten instemmen met het voorstel van Jabes? De auteur zou ruimte willen scheppen om de persoon van Saul te introduceren, om wie het uiteindelijk in dit gedeelte om gaat. Het volk moet gewaarschuwd worden voor een dergelijke messias!

 Gilgal 

Als Jabes bevrijd is door Saul, wordt er feest gevierd in Gilgal, Waarom in Gilgal aan de Jordaan? Daar had God de HEER de smaad van Egypte van zijn volk afgewenteld. De besnijdenis die in de woestijn achterwege was gelaten werd daar ingehaald(Joz. 5) En nu wordt weer in Gilgal het heugelijke feit gevierd, dat God de smaad van Nachas van de Ammonieten heeft afgewenteld.