Dalmatie/Diocletianus

 

 

Kaartje van het huidige Kroatie. Hier bevond zich ook de hoofdstad van de vroegere Romeinse provincie Dalmatie.Als Titus naar Dalmatie afreist, is hij zonder twijfel in Salonae aangekomen. Vroeger was dit een grote havenstad. Het was ook de hoofdstad van Dalmatie.

 

 

Ruine van kerk van Salona, hoofdstad vroegere Dalmatie

 

 

De hoofdingang van de paleisburcht. Hierin  zijn woningen gemaakt en zijn er winkels gevestigd

 

 

Interieur van de paleisburcht waar nu allerlei winkels zijn gevestigd en waar elke week markt wordt gehouden  zoals u ziet op de onderste foto.

 

 

Dit is de R.K. kerk in Split. De plaats heette in de tijd van Diocletianus Spalatum. Hier zie u de graftombe van de keizer uit de 4e eeuw in de paleisvesting. De reusachtig grote tombe is nu ingericht als kathedraal en de kerk heeft er een grote toren naast gebouwd. Het is een pelgrimsplaats geworden. Deze tombe ligt 5 km van het amfitheater verwijderd waar de keizer honderden christenen liet doden.

 

 

 

 De inwoners van Salonae zijn in de 8e eeuw gevlucht voor de plunderende Avaren en hebbenzich toen gevestid de indrukwekkende paleisburcht van Diocletianus,  Spalatum genoemd .Dat is het huidige Split, dat rondom deze burcht is ontstaan.

 

Dit is de paleisburcht in vroegere jaren.

 

 

Amfitheater van Diockletianus

 

 

Tombe van bisschop Anastatius in de Sint Domniuskathedraal in Split. Deze Anastasius is net als bisschop Domnius als martelaar gestorven in het amfitheater te Salona. Zij zijn beiden onthoofd op aanwijzing van de keizer, toen hij zijn hand uitstrekte en zijn duim omlaag hield.

 

 

Titus is naar Dalmatië gegaan (2 Tim.4:9

 

Ook Dalmatië in het huidige Kroatië is een Bijbelse plaats en ik vind het een van de ontroerendste regio’s die in de Bijbel genoemd worden.

 

Waarom? Wel, omdat je in Dalmatië  nog zo sterk wordt herinnerd aan de ergste christenvervolgingen die er ooit geweest zijn in het Romeinse Rijk.

 

Je kunt nog steeds onder het poortje doorgaan in het amfitheater  van Salona waar 1700 jaar geleden honderden christenen de marteldood stierven.

Het is dan de eeuw van de christenvervolger  keizer Diocletianus!

 

Dalmatië was in die tijd een provincie van het Romeinse rijk met Salona als hoofdstad.

Het was een schitterende stad met een enorm groot  amfitheater met 18.000 zitplaatsen.

 

In Salona was ook een zeer grote christelijke gemeente. Het is wel zeker dat Titus zeer nauw betrokken is geweest bij de stichting van deze gemeente, want Paulus schrijft aan Timoteüs dat Titus naar Dalmatië is vertrokken (2 Tim. 4: 10).

 

En als Titus met een schip heeft gereisd, is hij zonder twijfel in Salona aangekomen.

Het is me opgevallen dat de apostel Paulus ook bijna zo ver is gekomen.

Paulus  was  namelijk van plan via Rome naar Spanje te reizen, maar op het laatste moment moest hij ervan afzien.

 

 

Illyrie 

 

 

Paulus kwam maar tot Illyrië (Rom. 15:19).

De regio Illyrië  behoorde jaren later tot  de genoemde Romeinse provincie Dalmatië.

In het jaar 302 besluiten Diocletianus en zijn schoonzoon Galerius dat alle christenen uit het Romeinse Rijk opgeruimd moeten worden. 

Waarom vervolgd?  Ik neem aan dat we moeten denken aan religieuze motieven. Diocletianus was erg gehecht aan de oude godsdienst der Romeinen. Toen hij keizer werd nam hij de bijnaam Jovius aan. Daarmee gaf hij te kennen dat hij de directe bescherming zocht van Juppiter. Hij liet zich ook “heer en god” noemen. Zijn onderdanen moesten hem knielend begroeten.

Op 23 februari 303, het feest van de Terminalia ter ere van de oudromeinse god Terminus, werd het eerste edict aangeslagen. Godsdienstoefeningen werden verboden, de kerken moesten verwoest worden en christenen verloren hun burgerrecht.

In de zomer van 303 kwam het tweede edict, dat gericht was tegen alle kerkelijke leiders: bisschoppen, presbyters, diakenen, voorlezers en exorcisten werden gevangen gezet om hen tot offeren te dwingen.

 

Bij het vierde edict werd een algemeen offer in het hele rijk uitgeschreven. Iedereen was verplicht eraan deel te nemen.

 

Wie weigerde, werd gemarteld, verbannen of gedood.

Dat laatste lot onderging ook bisschop Domnius.

In het jaar 304 heeft de beul op aanwijzen van keizer Diocletianus  hem onthoofd in het amfitheater. Die aanwijzing was erg simpel: de keizer stak zijn rechterarm naar voren en hield zijn duim omlaag.

Waarschijnlijk wilde keizer Diocletianus het vervallen Romeinse Rijk weer tot bloei brengen.

Daarom moesten oude zeden en riten weer ingevoerd worden.

Ik denk daarom dat het niet zonder reden was dat de keizer de zware vervolgingen uitgereken begon met de viering van Terminalia, toen de christenen zich voorbereidden op het Paasfeest!

De eerst vermelde bisschop van Salona Venantius vindt de martelaarsdood.

En ook de bisschoppen Domnius en Anastasius worden in het amfitheater omgebracht.