Drie vrouwen

Wist u dat Matteüs schrijft dat het vele vrouwen waren die Jezus vanuit Galilea naar Jeruzalem gevolgd waren (Matt.27:55).De drie vrouwen die van Eijck geschilderd heeft in  kleurrijke begrafenisgewaden vormen  dus een kleine selectie. Het zullen er vele tientallen  geweest zijn. In gedachten zie ik haar allemaal bij BetSan de doorwaadbare plaats van de Jordaan oversteken. Ik heb nog een foto uit 1893 van die plek toen er nog een brug was. In de tijd van Jezus was de Jordaan veel breder dan nu. De mannen van Decapolis zullen met klimmende verbazing die vreemde stoet met Jezus de Nazarener voorop hebben gadegeslagen. Wat bezielde die vrouwen toch? En kijk eens; daar loopt warempel ook de vrouw van Chusas, de rentmeester van Herodes (Lucas 8:3). En wat heeft hij een fraai overkleed aan! Die vrouwen zorgen toch wel erg goed voor hem. Ook door dat opzienbare vrouwelijke gezelschap was Jezus erg bekend geworden. Die man viel wel heel erg uit de toon. Jezus de Nazarener noemden ze hem. Nooit JezusbarJozef.  Drie Maria’s  Ik heb me afgevraagd:wie  toch die drie Maria’s zijn  die van Eijck hier heeft afgebeeld met haar capuchons, (mode uit de tijd van van Eijck). De havenbaron van Beuningen die twee dagen na de Duitse inval in 1940 het schilderij thuis bezorgd kreeg, zal  zich dat ook afgevraagd hebben. Matteüs schrijft “Vele vrouwen die Jezus vanuit Galilea Hem gevolgd waren om voor Hem te zorgen, stonden van een afstand toe te kijken. Onder hen bevonden zich Maria uit Magdala, Maria de moeder van Jakobus en Josef en de moeder van de zonen van Zebedeüs.”  Zebedeus en andere mannen worden niet genoemd. Mannen waren in de regel 10-15 jaar ouder dan het meisje dat ze trouwden. Ze moesten eerst een bestaan opbouwen en zij stierven eerder dan hun vrouwen. Drie vrouwen stonden dus toe te kijken schrijft Matteüs (27:56). Dat was dus tijdens het sterven van Jezus aan het kruis.   Pot zalf  Het zijn weer dezelfde vrouwen die na de sabbat geurige kruiden kochten om daarmee het dode lichaam van de Meester te zalven. Dat is iets anders dan balsemen. Dat deed men in Egypte. Op het schilderij van van Eijck ziet u hoe één van de vrouwen een zalfpot in haar handen houdt. In Marcus 16 :1 wordt ook nog een zekere vrouw met de naam Salomé genoemd. Als we de gegevens vergelijken zal die vrouw  waarschijnlijk de vrouw van Zebedeüs zijn geweest, de moeder dus van Johannes en Jakobus. Van Eijck dacht natuurlijk dat het de moeder van Jezus  was. Wie die andere Jakobus is geweest weten wij niet. Dat wisten de geadresseerden natuurlijk wel 

Dienende vrouwen 

Het zijn dienende vrouwen die stil en trouw  Jezus zijn gevolgd ondanks alles wat er met Hem is gebeurd. Terwijl de discipelen (mannen!!) niet meer worden vermeld. Zij zijn verdwenen en spelen voorlopig geen enkele rol meer. Het zijn vrouwen die dichterbij komen bij de kruisheuvel en trouw blijven. Een paar dagen later vinden wij haar weer terug, zittend tegenover het graf van Jezus. In grote verslagenheid waren ze daar maar gaan zitten. Wanhopig  waren ze, want Pilatus had een grote zware steen voor het graf laten wentelen(Matt.27:65).Bovendien had hij het graf laten verzegelen en er bewakers bij gezet. Je kunt die dodelijk  geschrokken bewakers  ook zien op het schilderij van van Eijck. Ook zien we een engel.:”Ik weet dat jullie Jezus van  Nazaret zoeken, die gekruisigd is. Hij is hier niet. Hij is opgewekt” We zien niet de opstanding van Jezus zelf. Genoemde drie vrouwen stonden dus eerst op een afstand te kijken  bij het sterven van Jezus (Matt 27:55), later gingen ze tegenover het graf zitten(vs 61) en vervolgens op de eerste dag van de week -  gingen ze nog een keer naar het graf om te kijken (Matt.28:1) Tenslotte zijn zij het die als eersten de opgestane Heer mogen begroeten (Matt.28:9).  Wie waren de zoons van  ‘die andere Maria”uit Matteüs 27: 56? We weten het niet en we kennen de moeder ook niet. Genoemde Jakobus wordt in Marc. 15:40 ‘de jongere’ genoemd om hem te onderscheiden van die andere Jakobus, de zoon van Zebedeüs. 

 Jezus’ identiteit 

Waarom zijn die drie vrouwen op het schilderij van van Eijck zo belangrijk voor ons? Waarom worden ze door Marcus drie keer met naam en toenaam genoemd als getuigen?  Mannen laten verstek gaan  Ik denk allereerst vanwege de teleurstellende ervaring van de vrouwen, dat de twaalf leerlingen Jezus niet meer  gevolgd zijnen ná het graf. Ze laten verstek gaan. De vrouwen niet. Die volgen Jezus tot het uiterste. Ja zeker: schijnbaar zijn zij uitgeschakeld als vrouw.  Drie scharnierpunten  Maar nu worden ze ingeschakeld als levende getuigen op de driescharnierpunten van Jezus laatste verblijf op aarde:zijn kruisiging, begrafenis en zijn opstanding. Zij moeten vaststellen en getuigen dat de gekruisigde dzelfde is als de opgestane. Marcus geeft daarom een nauwkeurig gedocumenteerde vermelding van haar namen. Kijkt u zelf maar. In Marc. 15: 40 zijn deze drie vrouwen  getuigen van Jezus kruisiging,in vers 47 zien ze duidelijk dat Hij in het graf wordt gelegd en in hoofdstuk 16 zijn ze er getuige van dat Hij is opgestaan (16:1).Die drie vrouwen geven dus een duidelijk getuigenis dat de man die aan het kruis hing, gestorven en begraven is en uit het graf verrees dezelfde persoon is.    De Opgestane is de Gekruisgide  Zijn identiteit ligt vast.  De opgestane is de gekruisigde!Het is oerdom om nog te blijven ontkennen dat Jezus leeft. En bovendien:de drie vrouwen worden er door Jezus op uitgestuurd  om de laffe mannenbroeders te vertellen, dat de gekruisigde, de begravene en de opgestane doorgaat met zijn heilbrengende activiteit. Om het eens deftig te zeggen: de identiteit en de continuïteit van Jezus van Nazaret ligt vast. ‘Ga en zeg tegen zijn leerlingen:’Hij gaat u voor naar Galilea. Daar zullen jullie  hem zien:En dan begint in vers 9 van Marcus 16 pas het eigenlijke  opstandingverhaal. Daarvoor ging het over het getuigenis van de drie vrouwen.