- Vaderschap
- Valse profetie
- Vasten en feesten
- Veertigdagentijd
- Veluwe
- Verbond en verbondenheid
- Vergeven
- Verkilde samenleving
- Verlichting
- Verlichting en psalmberijming
- Verlichting en vooruitgangsgelóóf
- Verliessituaties
- Verschuivingen
- Vertalen is verraden
- Verveling
- Verzoening
- Visionaire ervaringen van Jezus
- Volgen van Jezus
- Volwassenheid Jezus
- Vooruitgangsgeloof
- Voorzienigheid
- Vrede op aarde
- Vreze des Heren
- Vriendschap
- Vrijzinnigheid
- Vrouwen en Jezus
- Vrouwen in de Bijbel
Vrijzinnigheid
Vrijzinnig of orthodox?
Vrijzinnig staat tegenover orthodox. Heel inventief vind ik de term van de dichter Willem Barnard: orthozinnig.
In de vorige eeuw werden vrijzinnigen ‘modernen’ genoemd.
Je had toen het rechtsmodernisme en het links-modernisme.
Op Goede Vrijdag 27 maart 1959 schreef de vrijzinnige hoogleraar prof.dr.P. Smits een artikel over de verzoeningsleer met daarin dit zinnetje ”Het is ook mijn eer te na dat iemand voor mijn schuld zou boeten. Ik wens te stáán voor de gevolgen van mijn daden. En geef dan wat Paulus betreft mijn portie maar aan fikkie”.
Deze zin was bijna geheel weggelopen uit een boek van Simon Vestdijk
Tien jaar lang heeft deze opmerking grote beroering gewekt in de Hervormde Kerk.
Dr. J.J. Buskes schreef:”Hier is alle eerbied zoek. Hier beoefent prof. Smits theologie op de wijze van een kermisganger.in een schiettent.
Hier wordt het geheim van Goede Vrijdag op de meest platvloerse wijze verraden”.
Begin bij de Openbaring van God!
Het grote verschil tussen orthodox gelovigen en de vrijzinnig gelovigen is dat de vrijzinnig gelovige ergens anders begint, namelijk niet bij een zich in de bijbel openbarende God, maar bij de gelovende mens.
De orthodoxie begint steeds bij God, die zich een weg baant naar de mensen toe.
De vrijzinnigheid begint bij de mens en baant zich een weg naar God toe.
Uitgangspunt
Het gaat om het uitgangspunt.
Vrijzinnigen zeggen smalend dat wij ‘op een briefje’ houvast zoeken.
Het gaat in de moderne theologie nog steeds om de vraag Athanasius of Arius? Hebben we in Jezus Christus echt met God zelf te maken of met een gewoon schepsel?
De vrijzinnigen hadden tot 1968 een eigen vrijzinnige omroep de V.P.R.O. Nu heet hij VPRO zonder puntjes
Levenshouding
Vrijzinnigheid geeft allereerst een mentaliteit of levenshouding aan.
En daarnaast zijn er ook eigen geloofsinhouden. Maar typerend is daarbij dat men niet gelooft in de bijbel als het geïnspireerde Woord van God.
Midden-orthoxie
Er is ook de uitdrukking ‘midden-orthodox’, voor het eerst gebruikt door H. Berkhof om daarmee het brede midden aan te duiden van de Ned. Hervormde Kerk.
Men komt bij Berkhof allerlei elementen van de traditionele orthodoxie tegen (met name in de leer van het heil en van de kerk) Tegelijk zijn vrijzinnige tendensen duidelijk zichtbaar; (met name in zijn visie op de bijbel en in de leer van Christus). Voorzichtig moeten we zijn iemand vrijzinnig te noemen. Er zijn namelijk veel variaties.
Vrijzinnig Vademecuum
Er is onlangs een gezamenlijke adreslijst uitgekomen van alle vrijzinnigen: het zogenoemde Vrijzinnig Vademcum. Daarin vind je de adressen van de Doopsgezinde Broederschap, Remonstrantse Broederschap en de Vereniging van Vrijzinnige Hervormde gemeenten (website:www.pcnned.nl-bij v.d. Waals, tel. 035-577.18.95)
Een typisch boek dat puur vrijzinnig is is het boek van Wiersinga Geloven bij daglicht.
Maar meestal constateren wij vrijzinnige tendensen. Er zijn namelijk allerlei variaties in de vrijzinnigheid.