Verschuivingen

Verschuivingen in bewustzijn 

Ik geloof dat er de laatste decennia vier grote verschuivingen waar te nemen zijn in de theologie en ook in het moderne bewustzijn..

In theologie

De eerste grote verschuiving in de theologie kan getypeerd worden met de  woordjes ‘is’ en ‘doet’ .De moderne mens vraag niet meer wat de kerk is maar wat de kerk uitwerkt’ Woorden op ‘teit’en ‘heid’ zijn niet populair meer: heiligheid, katholiciteit, drie-eenheid,enz.

Toekomstverwachting

In de tweede plaats zien we een verschuiving optreden van de aandacht van het verleden naar de toekomst.

Het denken vanuit de toekomst is modieus geworden. Alles wat vanuit het verleden tot ons komt wordt met argwaan bekeken.

Belijdenisgeschriften zijn volgens velen achterhaald. Zij dateren uit de tijd van het spinnewiel en de hoepelrok.

Gelovigen die zich oriënteren op het belijden, “christenen van de traditie” komen hinkend achteraan.

Zij willen krampachtig vasthouden aan het verleden, zegt men.

Van God naar mens

Een derde kenmerk van het moderne bewustzijn is mijns inziens een verschuiving van de aandacht van het geloof voor wat God gedaan heeft voor ons naar wat de mens mag en moet doen voor Hem.

 We worden opgeroepen van alles te ondernemen, maar wat God gedaan heeft, komt op de achtergrond.

Anti-these naar solidariteit

Een vierde kenmerk van het moderne bewustzijn is dat de aandachtsrichting van geloven verschoven is.

 Vroeger werd in gereformeerde kring sterk de nadruk gelegd op de anti-these, in onze tijd is solidariteit het wachtwoord.

Vroeger was er het gevaar van een getuigenis zonder dialoog. Vandaag is er het gevaar van een dialoog zonder getuigenis. Het solidariteitsmotief is heel sterk in de dialoog.