Vooruitgangsgeloof

Materialistische gelukshorizon 

Het huidige vooruitgangsgeloof heeft een materialistische gelukshorizon.

De economie, de technische groei en de wetenschap zijn de vooruitgangsgidsen.

Het  vliegwiel van onze gehele maatschappelijke ontwikkeling werkt in de richting van een geluksopvatting, waarbij men denkt, dat men méér welzijn en geluk verkrijgt als men over méér inkomen en meer vrije tijd kan beschikken.

In de Middeleeuwen was het heel anders.

In het Prado in Madrid hangt het schilderij van Jeroen Bosch ‘De Hooiwagen’.

De hooiwagen is het symbool van menselijke welvaart en overdaad, waarom heen iedereen zich verdringt om te plukken en te graaien.

 Niemand schijnt echter in de gaten te hebben, dat`de hooiwagen wordt voortgetrokken door baarlijke duivels, die de hele meute meevoeren naar de blakende vuren van hel en ondergang.

Het streven naar maatschappelijke vooruitgang stond in een kwade reuk

Als je je lot in eigen hand nam, trok je het noodlot naar je toe.

Het vooruitgangsgeloof had in zo’n klimaat geen schijn van kans. Je mocht God niet voor de voeten lopen

In de achttiende eeuw vindt er een ombuiging plaats van het geloof in Gods Voorzienigheid. Als je je lot in eigen hand nam liep je God niet meer voor de voeten.

God werd als een klokkenmaker, die een mooie klok gemaakt had, maar zich daarna niet meer bemoeit. De aarde is met haar natuurwetten geheel toegankelijk voor de mens.

Deisme

Dit Voorzienigheidgeloof wordt het Deïsme genoemd. Als je werkt aan je eigen belang, wordt dit als door een Onzichtbare Hand omgezet in algemeen belang

Kort geformuleerd: God is met pensioen gegaan en nu moet de mens zelf gaan bouwen aan zijn eigen geluk.

Je kunt je wel voorstellen dat de vader van de economische wetenschapsbeoefening Adam Smith, een aanhanger was van het Deïsme.

Alles wat nuttig is, wat effect heeft, het goederenbezit van de mens vergroot, met weinig inspanning, plaatst de mens op de weg naar het geluk

In kapitalisme en communisme

Dit vooruitgangsgeloof heb je in het kapitalisme en in het communisme.

Beide economische systemen hebben hun gemeenschappelijke wortels in de Verlichting.

Er is slechts verschil is de verdelingsvragen. En de een gaat uit van het marktdenken en de ander van het overheidsdenken.

 Aan wie behoren de vruchten van de technisch-economische vooruitgang toe te vallen ?