A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Verlichting en psalmberijmijng


 

Voltaire 

Voltaire hield niet van dogma’s en dominees, maar de godsdienst was hem lief, omdat de godsdienst de mensen deugden leerde. Voltaire was bang dat hij zijn tafelzilver kwijt zou raken als de godsdienst zou uitstervenGodsdienstigheid hield de moraal in stand. Dominees en priesters waren immers de hoeders van de moraal.

Voltaire wierp zich ook op als advocaat van de verdraagzaamheid.

Christenen moesten hun eigen waarden kritisch bekijken om verdraagzaam te kunnen zijn ten opzichte van andere godsdiensten. De huidige fanatieke aanhangers van de Verlichting willen daarentegen godsdienst verbieden op de scholen.

Vrijheid, Gelijkheid, Broederschap 


De idealen van de Verlichting (vrijheid, gelijkheid en broederschap) werden in de 18e eeuw vanaf de kansel uitgedragen.

Ook in de psalmberijming van 1773 vinden we daar voorbeelden van.

Volgens Ps 22: 14 zullen de ‘wildste volken’ God aanbidden en de ’blinde heidenen’ zich tot Hem bekeren.

Vanuit de Verlichting keek men neer op dergelijke wilde volken en blinde heidenen.

Men dacht dat het christelijk geloof bereikt kon worden via beschaving en deugdzaamheid. De Europeanen konden die wilde volken en blinde heidenen gemakkelijk opvoeden. Het vooruitgangsgeloof was een rijpe vrucht van de Verlichting.

Deugdzaamheid 

Het geloof in de deugdzaamheid inspireerde ook tot de berijming van Psalm 1. De Heer slaat der mensen wegen gade, die oprecht en rein van zeden, met vasten gang het pad der deugd betreden.

Men wilde niet van genade leven, maar men wilde met vaste gang het pad der deugd betreden. En in de berijming van psalm 1 1: staat ‘k Zal van de deugd der milde goedheid zingen.

In veel kerken wordt nog de berijming van 1773 gezongen en in de Geref. Gemeenten van Borssele en Sint-Annaland kent men zelfs nog de berijming van Petrus Datheen!

Verlichtingstheologen hebben weliswaar ook de strijd aangebonden tegen het bijgeloof van Balthasar Bekker. Daarom mogen we zeker de Verlichting niet alleen maar negatief beoordelen.

De Verlichting is ook de motor geweest voor het moderne denken.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Voltaire 

Voltaire hield niet van dogma’s en dominees, maar de godsdienst was hem lief, omdat de godsdienst de mensen deugden leerde. Voltaire was bang dat hij zijn tafelzilver kwijt zou raken als de godsdienst zou uitstervenGodsdienstigheid hield de moraal in stand. Dominees en priesters waren immers de hoeders van de moraal.

Voltaire wierp zich ook op als advocaat van de verdraagzaamheid.

Christenen moesten hun eigen waarden kritisch bekijken om verdraagzaam te kunnen zijn ten opzichte van andere godsdiensten. De huidige fanatieke aanhangers van de Verlichting willen daarentegen godsdienst verbieden op de scholen.

Vrijheid, Gelijkheid, Broederschap 


De idealen van de Verlichting (vrijheid, gelijkheid en broederschap) werden in de 18e eeuw vanaf de kansel uitgedragen.

Ook in de psalmberijming van 1773 vinden we daar voorbeelden van.

Volgens Ps 22: 14 zullen de ‘wildste volken’ God aanbidden en de ’blinde heidenen’ zich tot Hem bekeren.

Vanuit de Verlichting keek men neer op dergelijke wilde volken en blinde heidenen.

Men dacht dat het christelijk geloof bereikt kon worden via beschaving en deugdzaamheid. De Europeanen konden die wilde volken en blinde heidenen gemakkelijk opvoeden. Het vooruitgangsgeloof was een rijpe vrucht van de Verlichting.

Deugdzaamheid 

Het geloof in de deugdzaamheid inspireerde ook tot de berijming van Psalm 1. De Heer slaat der mensen wegen gade, die oprecht en rein van zeden, met vasten gang het pad der deugd betreden.

Men wilde niet van genade leven, maar men wilde met vaste gang het pad der deugd betreden. En in de berijming van psalm 1 1: staat ‘k Zal van de deugd der milde goedheid zingen.

In veel kerken wordt nog de berijming van 1773 gezongen en in de Geref. Gemeenten van Borssele en Sint-Annaland kent men zelfs nog de berijming van Petrus Datheen!

Verlichtingstheologen hebben weliswaar ook de strijd aangebonden tegen het bijgeloof van Balthasar Bekker. Daarom mogen we zeker de Verlichting niet alleen maar negatief beoordelen.

De Verlichting is ook de motor geweest voor het moderne denken.