Kosmo

In beginsel schiep God de kosmos (Gen. 1: 1) In de astronomie spreekt men van een heelal of universum. Het Oude Testament kent de uitdrukking ‘hemel en aarde’. Dat is een staande uitdrukking waarbij de hemel een ander woord is voor het zwerk. Het Nieuwe Testament vertaalt het woord kosmos met ‘wereld’.

Een foto van het heelal laat een miniem klein stukje van de zichtbare hemel zien, vergroot door de ruimtetelescoop van de NASA. Ieder ellipsvormig puntje is een afzonderlijk sterrenstelsel met elk 100 miljard sterren!! De exact ronde puntjes zijn daarentegen sterren van onze eigen melkweg, dus véél dichterbij! Van de diepte van deze foto kunnen we ons geen enkele voorstelling vormen. De afstanden zijn duizelingwekkend! 

Het woord ‘kosmos’ wordt vaak gebruikt, maar wat betekent dit woord toch eigenlijk? Het is een Grieks woord dat meestal wordt vertaald met ‘wereld’ In het Nieuwe Testament heeft het twee betekenissen:

Mensenwereld, zoals in Joh. 3:16 “Want zo lief heeft God deze wereld gehad”

De wereld als wereldgeheel, de totaliteit van al het geschapene. Deze betekenis komt het meeste voor en is een ruimtelijk begrip. Het woord is synoniem met de term ‘hemel en aarde’ In Gen. 1: 1 lezen we Ïn den beginne schiep God ‘hemel en aarde’ Je zou dus ook kunnen lezen: In den beginne (of beter: in beginsel) schiep God de kosmos. Een verwant begrip is het Griekse woord ‘ta panta’= ‘het al’ Op sommige gebouwen zie je soms staan Ta Panta rei, ouden menei, wat betekent alles gaat voorbij, niets is blijvend.

Hymne over de kosmische ChristusDe kerk belijdt Jezus als de Heiland der wereld, maar Hij is ook de Heer van de kosmos. Daarover lezen we bijvoorbeeld in Kol.1 en Joh.1. In Kol 1:15 is een hymne opgenomen die de allesbeheersende positie van de kosmische Christus belijdt: Beeld van God, de onzichtbare is hijEerstgeborene van heel de schepping, in hem is alles geschapen, Alles in de hemel en alles op de aardeHet zichtbare en het onzichtbare,Alles is vóór hem en door hem geschapenHij bestaat vóór alles en alles bestaat in hemHij is het hoofd van het lichaam, de kerkOorsprong is hij,Eerstgeborene van de doden,Om in alles de eerste te zijn.  Het geloof ziet niet aan wat voor ogen is – een vervuilde kosmos, een wereld beheerst door machten van zonde en dood, - maar de gelovige richt zich op Hem die de Eerste en de Laatste is (Op.1:8) Hij is Christus Pantokratoor, de Almachtige en Albeheerser van de kosmos.

Beeldtaal De beeldtaal van de Oosterse kerken wil die belijdenis uitdrukken. Zie afbeelding .Het rood is symbool van zijn goddelijke natuur die schuilgaat onder het blauwgroene overkleed, symbool van zijn menselijke natuur. In de nimbus lezen we de drie letters die de naam van Jahweh weergeven. Hè oon (Hij is, hij die hij zal zijn).Dus de naam waarmee God Zelf zich aan Mozes bekendmaakte (Ex. 3:14). In Turkije kom je dit beeld zeer veel tegen, omdat de Byzantijnse keizer meende dat hij zelf een beelddrager was van de Pantocratoor. Deze keizers woonden vroeger in Constantinopel, het huidige Istanboel.

De Logos als kosmische Christus De idee van een kosmische Christus is natuurlijk wel een schitterend idee, zult je misschien zeggen, maar waar haalt u dat vandaan? Het antwoord is:onder andere uit het begin van het Johannesevangelie. de zogenoemde proloog. Johannes gebruikt daar het Griekse woord ‘logos’, dat zo iets betekent als ‘woord’, levensbeginsel’.

In de Griekse filosofie waren het de Stoïcijnen, die de logos, de wereldrede zagen als het allesbeheersend levensprincipe, dat alle dingen logisch bijeenhoudt en integreert. In de tijd van de apostelen leefde er de Jood Philo. Deze was heel sterk door het Griekse denken beïnvloed en hij zag in de logos een scheppende en sturende macht, die hij als een tweede god naast de Allerhoogste beschouwde.

In het evangelie van Johannes is de logos geen logisch principe dat de  hele kosmos doortrekt, maar een Persoon, Iemand die boven de kosmos staat.”In het begin was  ‘de Logos’ het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God” Joh. 1:1.Hiermee bedoelt Johannes natuurlijk Jezus, want hij schrijft; De Logos is vlees geworden en heeft onder ons getabernakeld.(vs 14)en even te voren schrijft hij :”De kosmos is door Hem ontstaan”.

Het Hoofd van de kerk is ook Heer van de kosmos! In de gemeente van Kolosse waren allerlei dwaalleraren binnengeslopen die leerden dat er vele kosmische machten en krachten waren die het menselijk leven  beheersten, teisterden en ontregelden.

We hebben geen afgerond beeld over deze machten, maar één ding is zeker: de  ganse volheid van God zat volgens de wijsgeren van Kolosse. in de veelheid van die kosmische machten. Nu neemt Paulus die term “volheid van God’ over, maar hij  geeft er een andere zin aan. Hij schrijft Die volheid is de volheid van zijn drie-enig wezen. Hij is Vader, Zoon en Heilige Geest. Wij zijn gezegend in de hemelse gewesten. (Ef. 1:1)Wij christenen hebben immers deel aan de verkiezing van de Vader (Ef.1 4-6) wij zijn verlost door de Zoon (Ef. 1;6- 120 en we zijn verzegeld door de Heilige Geest (Ef. 1: 13).

En nu heeft het God behaagd die ganse volheid te doen wonen  in Jezus Christus. Hij is het beeld van de onzichtbare God, de eerstgeborene van de hele schepping. Daarmee wordt niet bedoeld dat Christus het eerste schepsel is, maar die term geeft de unieke en hoge positie van Christus aan. Het betreft geen volgorde maar een rangorde! Hij staat als Schepper boven zijn schepping. Het vereren  van allerlei kosmische machten doet tekort aan de hoge positie van de Christus. In Hem zijn alle dingen geschapen (Kol. 1:15).

Wat betekent dit voor ons? Christus heeft de absolute macht over alle machten. Het verzoenend  lijden en sterven heeft een kosmische reikwijdte.

Christus is de eerstgeborene van de schepping,

Hij is de eerstgeborene uit de doden en

Hij is de eersteling van Gods nieuwe wereld

Daarom kan niets ons scheiden van de liefde van Christus (Rom.8:35)!

Hoop voor de kosmos 
Het gaat in de verlossing heus niet alleen om redding van zondaren. Ook heel de kosmos, dat wil zeggen heel de natuur en het milieu zullen daarin delen. Onze kosmos is een geteisterde en bedreigde kosmos. Eindeloos veel rampen, hongersnoden, ziekten, bosbranden,  overstromingen en noden zijn ook in de natuur. De kosmische christologie in de brief aan de Efeziërs en aan de Kolossenzen laat ons zien dat ook deze geschonden wereld door Christus hersteld wordt.

Want ook deze schepping is nog niet verlost. Zij is aan de vruchteloosheid onderworpen en horig aan de vergankelijkheid (Rom 8 :20). De hele schepping zucht en is in barensnood (Rom 8:22). Maar het wordt anders!Christus zal alles wat in de schepping is met elkaar in harmonie brengen. Dat noemt de bijbel de ‘wedergeboorte van alle dingen’.

Het werk van Christus heeft kosmische dimensies! Er komt  harmonie tussen de wolf en het lam, het kind en de slang (Jesaja 11). En hoe doet God dit ? Door alle dingen onder één Hoofd samen te vatten dat is Christus. Er komt een hernieuwde mensheid en er komt een hernieuwde kosmos. Niet in de weg van evolutie of revolutie, niet door onze acties, en ze ligt ook niet in het verlengde van een historische ontwikkeling. ”Wij verwachten naar zijn belofte nieuwe hemelen en een nieuwe aarde, waarop gerechtigheid woont (2 Petr 3) En waar is dit dan in verankerd? De grond van deze verwachting is de opstanding van Jezus Christus(1 Petr. 1: 3).

De opstanding van Christus is de voorlopige manifestatie van de algemene dodenopstanding bij zijn wederkomst (parousie). We krijgen een vernieuwd lichaam, en zullen een vernieuwde kosmos ontvangen. De vernieuwing betreft niet alleen de gelovigen, maar ook de geschonden en geteisterde kosmos.

God alles in alles 
Christus’ koningschap over de kosmos is tijdelijk. Inderdaad: alles bestaat in Hem (1 Kor. 8:6), maar daar komt een einde aan. Als alle vijanden zijn overwonnen - inclusief de dood  - draagt Christus de Koninklijke heerschappij over aan God de Vader. Die heerschappij was Hem gegeven om Gods vijanden te overwinnen. Zijn troon blijft troon van het Lam, maar zijn middelaarsscepter legt Hij neer. God zal dan zijn alles in allen. De hemel en de aardeWordt stralende en puurGod zal zich openbarenIn heel zijn kreatuur