Memfis .

Memfis

(zie ook bij Onderwerpen ‘Farao’s in de bijbel’, en bij Bijbelse plaatsen  Egyptische goden, graven en tempels en verder Thebe,Gosen, Serapeion en Heliopolis) 

Memfis was bijna  3000 jaar één van de belangrijkste steden van Egypte.

Nu is de plek een openluchtmuseum.Je ziet  hier de kolos van een beeld van Ramses II.

Deze farao was van het Nieuwe Rijk, maar hier is hij opgegraven uit de modder.

Memfis is een  totaal verzonken stad. Op anderhalve kilometer afstand is er de uitgestrekte  begraafplaats Sakkara. Zie onder.

Hier zie je de sfinx van Memfis. Dit is het enige monument dat nog uit het oude Memfis is overgebleven.De Egyptische  sfinx is een mythisch wezen, half man(hoofd) en half leeuw (lichaam).Hij stelt de farao voor met gestyleerde godenbaard en de kop van een cobra op zijn voorhoofd. Hij was hier geplaatst als wachter voor de tempel van Ptah, de god van Memfis. De tempel is verdwenen, maar de wachter  is gebleven! De sfinx is 4400 jaar oud!

Memfis in de bijbel

Memfis was de oude hoofdstad van Beneden-Egypte.

 In Jeremia 2:16 lezen we over manschappen uit Memfis die de heuvels kaal stropen.Daarmee  worden Egyptische soldaten bedoeld.en Jesaja spreekt over de vorsten van Memfis (Jes.19:13).

In  de vertaling van het NBG lezen we ‘Nof’ met de Hebreeuwse naam.

Ten zuiden van Memfis  werd een tempel gebouwd voor de stadsgod Ptah.De graven van de vorsten van Memfis, waarover Jesaja spreekt, kun je nu nog bezoeken.

Die graven worden piramiden genoemd.De meeste zijn gebouwd tussen 2778 en 2423 vóór Christus..

Dus vele eeuwen  voordat Jozef of Mozes in Egypte kwamen! Beneden-Egypte was het land van de piramiden!

Opper- Egypte het land van de koningsgraven in het Dal der Koningen langs de Nijl.

Mozes heeft niet gewoond in Memfis  bij deze grote bekende piramiden Chefren en Cheops

Mozes  werd als kind opgevoed in Thebe.

Zie daar.Vermoedelijk door Hatsepsoet, de dochter van Thutmoses I de farao van het verdrinkingsbevel (Ex.2:5,10) Deze farao was ook de eerste farao wiens gemummificeerde lichaam  werd bijgezet in het Dal der koningen. (van het Nieuwe Rijk van 1580-1090 voor Chr.)Nu even een uitstapje naar het Nieuwe Rijk

 Vallei der koningen

Dit is de vallei der koningen van het Nieuwe Rijk. Aan de overkant van Thebe, aan  de Nijl, in het Westen, want dáár gaat de zon onder en bevindt zich de onderwereld van het dodenrijk..

 Hier vind je niet meer de piramiden van het Oude Rijk, maar onder de gloeiend hete witgrijze rotsblokken de graven van de koningen  zoals de bekende koning Toetanchamon en de farao van het verdrinkingsbevel Thutmozes I.

 Ik vind het een afschuwelijke omgeving. Nergens een blaadje groen te bekennen en vreselijk heet.Telkens als we hier mensen hadden rondgeleid was ik weer erg blij naar Karnak te kunnen terugvaren over de Nijl.

.

 Avaris

De farao die de broers van Jozef ontving en vader Jakob,  woonde niet in Memfis, maar in Avaris.

Avaris lag dicht bij de regio Gosen, de regio die Israël werd toegewezen.

Avaris was een stad uit het Middenrijk die door de Hyksos-farao’s versterkt was als burcht.

 Memfis daarentegen was veel eerder gesticht.Daar ligt wel duizend jaar tussen.

Djoser I stichtte de stad Memfis in 2778  vóór Christus en de Hyksostijd begon pas  in 1785 vóór Christus!

En het zijn de Aziatische Hyksos geweest die de ‘Hebreeën’ zo gastvrij hebben ontvangen.

Pas  als er in Egypte een nieuwe koning aan de macht komt, die Jozef niet gekend heeft, (Ex. 1:9) komt er een einde aan deze gastvrijheid.Vermoedelijk is deze koning Thutmozes I  de farao van het verdrinkinsbevel  geweest. Hij was ook de vader van Hatsepsoet.

Djoser piramide

Bij Memfis  vinden we de oudste en interessantste piramide van Egypte De piramide van Djoser,  wat nu een naam is voor een bekende reisorganisatie.  Djoser I was de   stichter van Memfis.

Bij deze piramide zien we hoe de vorm van een piramide is ontstaan.

Men kwam 2400 jaar voor Chr. op het idee om de bestaande graftombe, de zogenoemde mastaba in steeds kleinere vormen op elkaar te zetten.

Mastaba

De mastaba’s hadden de vorm van een soort trapezium.Voor de bouw van de piramide van Djoser gebruikte men voor het eerst geen stenen van gebakken klei, maar stukken keiharde rotsen die in de vorm van keistenen waren uitgehakt.

Daarom kun je nu nog steeds na duizenden jaren deze piramide bezoeken Ja zeker,  architect Imhotep was een groot kunstenaar.

Ptah  de god van Memfis

In het woord Egypte is de naam van deze god nog bewaard gebleven. De laatste drie letters van Egypte (pte) herinneren ons aan hem.

Nu is het opvallend dat op prehistorisch vaatwerk al een afbeelding voorkomt van de god Ptah, die altijd mensvormig wordt voorgesteld.

Dit pleit niet voor de evolutionistische visie dat mensvormige voorstellingen zich pas later ontwikkeld hebben.

 Het is een  bekend stokpaardje van deze levensbeschouwing dat religie begint met de aanbidding van natuurkrachten en daarna menselijke vormen aanneemt  en tenslotte eindigt in het geloof in  persoonlijke goden en uiteindelijk in één persoonlijke god.

Heel nauw verbonden met Ptah was  de heilige stier Apis. De Egyptenaren beleden hun geloof met deze woorden

 Apis is  ba van Ptah, wat betekent.Apis is de levenskracht van Ptah.

De stier was de belichaming van de godheid!Er was voor de stier  daarom ook een heiligdom bij Memfis.

En even ten zuiden van Memfis bevond zich ook het Serapeüm, de begraafplaats  van de Apisstieren.Beide plaatsen werden door duizenden pelgrimsgangers bezocht.

Sakkara

Dit is de nog steeds bestaande toegang tot de uitgestrekte  dodenstad Sakkara waar gedurende duizenden jaren bewoners uit Memfis werden begraven.

Bij Memfis bevinden zich niet alleen de piramiden, maar is er ook een uitgestrekte begraafplaats te zien van het Oude Rijk.Ook hier worden we weer herinnerd aan de bijbel.

Een rituele begrafenis was onmisbaar voor het leven na de dood. In Gen. 50 :3 lezen we hoe Jozef zijn vader Jakob in Egypte liet balsemen door Egyptische artsen. Zie hiervoor een fraaie afbeelding bij het item Egyptische graven.

Dat balsemen nam 40 dagen in beslag.De Egyptenaren beweenden hem 70 dagen. Dat klopt met de gebruikelijke ceremonie van 70 dagen.Aartsvader Israël werd niet begraven onder een piramide, maar op zijn uitdrukkelijk verzoek in Kanaän.

Alle begrafenisrituelen in Egypte hadden een magische betekenis.

De Egyptenaren geloofden dat je deel kon krijgen aan het nieuwe leven door allerlei magische handelingen. Ik denk bijvoorbeeld aan het ritueel van de mondopening.

De priester met een pantervel om raakte met een beeldhouwersdissel de mond van de dode aan.Ook een beeld of afbeelding van de overledene raakte de beeldhouwer aan en wekte hem zo weer tot leven.

Een beeldhouwer heette in het oude Egypte S-anch= hij die doet leven.

Overweldigend mooi vind ik de kleurrijke afbeeldingen in de mastaba’s  die je bij Memfis kunt zien.Men geloofde dat deze afbeeldingen weer tot leven zouden komen bij aanraking door de dodenpriesters.Want in het Egyptische denken is er een diepe eenheid tussen de afbeelding en dat wat afgebeeld wordt, tussen wens en zijn vervulling.

Door allerlei magische handelingen zouden de mensen, dieren en planten die in de mastaba’s afgebeeld waren, weer levend worden in het dodenrijk.Niet jouw relatie met de  opgestane Heer zoals het evangelie ons vertelt, maar de magische macht van de dodenpriesters  geeft eeuwig leven.

Magie

In Memfis kun je ook goed zien hoe groot de invloed van de magie is.

In de mastaba’s  van Sakkara zie je dat er eindeloos veel slangetjes zijn aangebracht. Slangen zijn gevaarlijk.

Maar wat heeft men nu gedaan?  Alle  slangetjes zijn doorgesneden, of ze zijn doorstoken met een mes, zodat ze geen kwaad meer kunnen doen! Ook in de tempelcultus zijn riten magische handelingen.

Liturgische teksten in de tempels zijn magische formules.De priesters  zijn ook magiërs.En magisch handelen is volgens het oude Egypte scheppend handelen.

Vergelijk de tovenaar met hoge hoed en konijntje.Hij heeft voor lieve Heer gespeeld. De tovenaar schiep iets uit niets!!