Lucasevangelie

 

Denkt u soms ook wel eens: hoe zou die Lucas er hebben uitgezien? Helaas hebben we geen beeld van hem Frans Hals heeft van hem een fantasieportret geschilderd

 

 Lucas was waarschijnlijk afkomstig uit Antiochie aan de Orontes in Syrie Beste vriend van Paulus en reisgenoot

 Antiochie was ook de plaats van waaruit   Paulus zijn zendingsreizen begon

 

 

Lucas heeft de apostel Paulus op zijn reizen vergezeld. Hij was arts. Wellicht scheepsarts.

Hij was de enige evangelist met een wetenschappelijke opleiding. Dat wordt ook duidelijk in zijn aanpak (Lucas 1: 3: In geregelde orde te boek te stellen)

Er was een hechte relatie tussen Paulus en Lucas. Uit  2 Tim. 4,11 blijkt dat alleen Lucas nog maar bij Paulus was in de periode van  diens laatste gevangenschap.

Enige niet-Jood

Lucas was de enige niet-jood  van de vier evangelisten.Hij was een christen uit de heidenen, de enige evangelist die geen jood was.  Vandaar zijn enorme interesse in de niet-joodse volken.

Matteus Marcus en Johannes waren joden. Alle vier evangelisten hebben alles wat zij geschreven hebben opgetekend als informatie van oor en ooggetuigen. Matteus en Johannes waren leerlingen van Jezus, Marcus was de tolk van Petrus en in zijn evangelie klinkt het getuigenis van Petrus door, terwijl Lucas twee jaar lang verklaringen van oog en oorgetuigen heeft verzameld toen zijn vriend Paulus in de gevangenis van Caesarea zat 

Lucas als schrijver

 

Zijn evangelieverhaal is opgedragen aan een zekere Theofilus, een hoge ambtenaar  van het Romeinse rijk.

Net als trouwens het boek Handelingen  der apostelen  Zijn eerste boek heeft Lucas geschreven over wat Jezus begonnen is te doen en te leren.

Zijn tweede boek over wat Jezus als de Verrezene voortgezet heeft te doen en te leren (via de apostelen)

Dat is het boek Handelingen der apostelenIemand aan wie een boek was opgedragen had ook te zorgen  voor de verspreiding van dat boek.

Waarschijnlijk had Lucas dan ook een bredere lezerskring op het oog dan Theofilus alleen

Er circuleerde  in de tijd van Lucas al een zeer groot aantal  evangelieverhalen. Het optreden van Jezus had kennelijk een overweldigende indruk gemaakt op velen. Er waren vóór hem al "velen" die  een evangelieverhaal geschreven hadden (Luc. 1: 1)Uit die stroom van evangelie-verhalen  zijn er dus  vier overgebleven.

Van de andere weten we niets meer. Waarschijnlijk was Lucas van mening dat er meer research verricht moest worden.

Lucas schreef  na het jaar 70 waarin de verwoesting van Jeruzalem plaats vond.Dus later dan Mattheus en Marcus Hij leefde in de tijd van de tweede generatie.Het was de tijd waarin het steeds meer nodig was de traditie schriftelijk vast te leggen Lucas  tekent Jezus vooral als de  

 

 

Heiland der wereld

 

Daarbij heeft hij  grote belangstelling  voor het historisch  gebeuren.

In Lucas 2 wordt  Jezus' geboorte gesitueerd in de  context van de wereldgeschiedenis van die dagen Hij weet p.redies wie er aan de macht waren tijdens de geboorte van Jezus

Lucas laat zien dat het in de boodschap van het Evangelie niet gaat om een tijdloze ideologie

Lucas laat zien dat het in die boodschap gaat om één bepaald persoon; Jezus ChristusIn kruis en opstanding, dáár en toen is het gebeurd

Alle evangelisten vertellen dat Zijn  lijden en sterven in Gods raadsplan was opgenomenMoest de Christus niet lijden en sterven? Lucas vertelt dat ook de Christusverkondiging aan alle volken in Gods raadsplan was opgenomen

Moest in zijn naam niet alle  volken het evangelie  gepredikt worden. ?Zo wordt door Lucas de wereldtijd  beschouwd als zendingstijd.Lucas laat ook zien, dat Jezus tijdens zijn aardse leven niet alleen de Geest ontving 

.Kenmerkend voor Lucas is zijn aandacht voor de verachten en de armen.

Het  trof hem diep  hoe juist aan herders als eersten het  bericht  van Jezus' geboorte vermeld wordt.En herders stonden in Israël slecht bekend. 

Ze waren schorremorrieTijdens zijn tweejarig gedwongen verblijf in Caesarea Palestinae  stelde hij  een uitvoerig  onderzoek inWat had Jezus allemaal gezegd?  Hij interviewde ook Maria ! 

 

Aandacht voor ‘het verlorene’

 

Alle gelijkenissen van het "verlorene' vinden we terug  bij LucasDie gelijkenissen van Jezus hadden  hem gerááktAlleen Lucas heeft de gelijkenis van  Jezus over de rijke man en de arme Lazarus  opgetekend.Alleen Lucas heeft Want de Zoon des mensen is gekomen om het verlorene te zoeken en te redden.

 Alleen Lucas vermeldt dat Jezus zich omkeerde en Petrus aanzag (Luc. 22, 61) Alleen Lucas heeft het kruiswoord Vader, vergeef het hun want ze weten niet wat ze doen Alleen Lucas vertelt  uitvoerig  over de vergeving die die ene gekruisigde moordenaar mocht ontvangen Mattheus en Marcus vertellen ons alleen dat de mannen die met Jezus gekruisigd waren Hem beschimptenAlleen Lucas heeft uit de gelijkenis van de farizeeër en de tollenaar in de tempel opgenomenDaarover zal Lucas vaak met Paulus gesproken hebben op hun vele zendingsreizenDe rechtvaardiging van de zondaar was ook bij Paulus het hart van het Evangelie

 Blijdschap

Het is ook frappant dat het motief van de blijdschap zo'n grote rol speelt bij Lucas.Aan het begin van zijn evangelie en aan het einde is het uitgerekend Lucas die het heeft over "grote blijdschap".

Lucas vertelt ook  hoe Jezus vanaf  het begin  door alle groepen  van de samenleving  wordt afgewezen.

Er was voor Hem geen plaats in de herbergDe bewoners van Nazaret waren woedend dat Jezus in hun dorp geen wonderen verrichtte

Ook de Samaritanen moesten niets van Jezus hebben, schrijft weer die zelfde Lucas (Luc.9: 51)Lucas is de enige die ons  erop attent maakt, hoe barmhartig  Jezus  was  tegenover de SamaritanenHet is Lucas ook opgevallen dat Jezus de Samaritanen zelfs aan de joden ten voorbeeld stelt. De gelijkenis van de barmhartige Samaritaan vinden we namelijk alléén bij Lucas

 

Zoveel  vrouwen

 

Tenslotte moet Lucas zeer verrast geweest zijn door het feit dat zoveel vrouwen Jezus volgden. In Lucas 8 noemt hij verschillende namen van vrouwen die Jezus vanaf Galilea gevolgd waren. Dat was ongehoord in die dagen.Dat zegt allereerst  iets over de vrouwen, maar over de houding van Jezus tegenover haar

  

Vanaf Troas

 

 

Troas lag dicht bij Troje. Hier heeft Lucas de apostel Paulus ontmoet met wie hij als geen ander veel gereisd heeft   Lucas was de beste vriend van Paulus!!

 

Lucas zal Paulus tot het uur van zijn dood begeleid hebben. Hier zien we de zogenoemde piramide van Celsus, die Paulus even voor zijn dood als laatste monument van Rome heeft gezien

 

Vanaf  Troas heeft Lucas Paulus vergezeld. Misschien hebben ze elkaar ontmoet in het huis van Carpus. (II Tim. 4:13) In  Hand. 16: 6 schrijft Lucas nog over ‘zij’, maar vanaf  Hand. 16 : 10 is het voortaan ‘wij’!! Paulus heeft Lucas dus in Troas ontmoet. In Troas krijgt de apostel het gezicht van die Macedoniër Kom over en  help ons  en vanaf  Troas is Lucas dus meegereisd met Paulus. 

Metgezel tot Paulus’ dood

 

Lucas is altijd bij Paulus gebleven. Hij was de beste vriend van de apostel. Hij is hem altijd trouw gebleven 

 In de laatste brief die we van Paulus hebben, de tweede brief aan Timotheüs, schrijft hij Ze hebben mij allemaal verlaten.

Alleen Lucas is nog bij mij (II Tim. 4 : 11) Reken maar dat Paulus een enorme steun gehad heeft aan zijn vriendschapLucas is buitengewoon precies in zijn weergave. Als scheepvaartdeskundige is hij ongeëvenaard.

We zagen  al dat Lucas vanaf  Troas voortdurend Paulus heeft vergezeld.

Hij gebruikt dan de ‘wij-vorm’. Tot in Jeruzalem toe als Lucas Jacobus en de oudsten van de Jeruzalemse gemeente gaat bezoeken en Paulus meegaat (zie Hand. 21 : 18).

Maar dan ineens komen we in de volgende hoofdstukken die ‘wij-vorm’niet meer tegen. Lucas gaat nu in z’n eentje op stap, zonder de apostel. Hij zal in die tijd veel informatie verzameld hebben en aantekeningen gemaakt. Pas in hoofdstuk 27 komt die ‘wij-vorm’ weer terug. Dat is dus na twee jaar als Paulus al ondervraagd is door Felx, Festus en Agrippa.

In Hand. 27 : 1 gaat Lucas als betalend medepasagier met Paulus mee. En toen het beslist was dat wij naar Italië zouden afvaren, vertrouwde men Paulus en enige andere gevangene toe aan Julius…

Ik vermoed dat Lucas scheepsarts geweest is.

Hij was in ieder geval arts (Col 4: 14: de geliefde geneesheer Lucas laat u groeten).

Scheepvaartdeskundige

Zijn nauwkeurige mededelingen over scheepvaart en scheepvaartverbindingen tonen aan dat hij zijn beroep vooral in zeesteden heeft uitgeoefend. Lucas kende de zeekaarten en was zeer goed op de hoogte van de indeling der Romeinse provincies.

Waarschijnlijk zal hij ook enkele reizen meegemaakt hebben als scheepsarts. In vroeger tijden maakt niemand voor zijn plezier een zeereis, hij deed het alleen als zijn beroep dit van hem eiste. 

Zijn opvoeding

 

Lucas had een uitstekende Griekse opvoeding genoten. Van de drie Griekse hogescholen Athene, Alexandrië en Tarsus  kwam alleen de laatste in aanmerking.Tarsus lag niet zo ver van Antiochië vandaan, waar hij  is opgegroeid. Mogelijk  is hij voor het eerst in aanraking met het evangelie gekomen door Griekse Cyprioten (Hand. 11 : 20).  

  

Antiochië

 

Het is opvallend hoe vaak de plaats Antiochië voorkomt in zijn boeken. Je zou haast kunnen zeggen’ bij ons in Antiochië’.

 Over het leven van Jezus van diens geboorte af  tot aan de Hemelvaart toe had hij bij oog-en oorgetuigen precieze inlichtingen opgedaan en deze zorgvuldig op papyrusblaadjes vastgelegd om ze later tot een boek uit te werken. Je mag dus aannemen dat het evangelie naar de beschrijving van Lucas zeer betrouwbaar is. Hij heeft allerlei informatie over het kerstevangelie en de opstanding uit de eerste hand!

Het is wel zeker dat Lucas het Kerstverhaal  uit Lucas 2 na een uitvoerig interview met Maria zelf heeft opgetekend. Hoe kon hij dit doen als hij scheepsarts was ? Wel, dat zit zo.Toen Paulus als gevangene naar Rome werd gebracht, reisde Lucas mee.

 

Opgravingen in Caesarea waar P>aulus 2 jaar gevangen zat terwijl Lucas hoogstwaarschijn die periode benut heeft getuigenverklaringen te verzameln

 

Caesarea

 

Maar in de havenstad Caesarea Palestinae werd Paulus in de gevangenis gezet voor een tijd van twee jaar. Die twee jaar is Lucas in de omgeving gebleven. Toen had hij alle tijd om in de naaste omgeving allerlei inlichtingen in te winnen en mensen te ondervragen. .  Caesarea ligt aan de zee. Je kunt de ruïnes bij laag water nog in zee zien liggen.

Lucas interviewt velen

Wel nu, dáár verschijnt Paulus voor Felix (Hand. 24) en voor Festus (Hand. 25) en voor Agrippa (Hand. 25 en 26).Al deze processen namen bijna twee jaar in beslag en het is tijdens deze periode dat Lucas niet alleen de moeder van Jezus, maar ook tal van andere figuren  ondervraagd heeft.

Lucas schreef zuiverder Grieks dan al de andere schrijvers van het Nieuwe Testament.

 Al die anderen waren trouwens ook niet-Grieken.Door zijn wetenschappelijke vorming had Lucas ook contact met de hogere standen, zoals met de hogere ambtenaar Theofilus, die hij waarschijnlijk had leren kennen in de residentie van de Romeinse stadhouder Caesarea Palestinae aan de Zee. In Luc 1 : 3 schrijft hij ‘hoogedele Theofilus’