Jezus noemt zichzelf...

Jezus’ noemt  zichzelf....

Hoe noemt Jezus Zichzelf?

Dat is een belangrijke vraag!! Niet: Hoe hebben de mensen Jezus genoemd? Of: hoe hebben de leerlingen Jezus genoemd ? Of Hoe hebben de apostelen Jezus genoemd? Of Hoe heeft de kerk Jezus genoemd?  Al in de tijd van Jezus hebben allerlei mensen geprobeerd de mysterievolle persoonlijkheid van Jezus te duiden. Hij zou een profeet zijn, de teruggekeerde Johannes de Doper, of Elia of Jeremia. Ook de kerk heeft Jezus namen gegeven. In de de bijbel en in de oudchristelijke kerk kwamen  drie namen steeds weer naar voren1.  Messias wat Christus betekent2.  Kyrios, wat Heer betekent3.  Zoon  van God 

Messias

 

De naam Messias was voor de niet-semitische  wereld nauwelijks navoelbaar. Joodse christenen beleden wel Jezus is de Messias, (in het Grieks de Christus), Messias was een interpretatie, een titel, een functie, maar die versmolt al heel gauw met de naam Jezus De naam van de Heiland werd zodoende Jezus Christus. Zijn ambtsnaam werd eigennaam.

In het Oude Testament en in het vroegere Jodendom was het woord ‘Heer (JHWH) de omschrijving geworden voor de Godsnaam. Toegepast op Jezus betekent het dat Jezus  volstrekt één is met God en dat Hij de levende, bij ons aanwezige God is.Ook de naam Zoon van God drukt die eenheid uit.Jezus heeft zichzelf nooit Messias genoemd. Wel heeft Hij tegenover de hogepriester bevestigd   dat Hij de messias is.(Marc.14:62)Bij voorkeur noemde Hij zich Mensenzoon, zoon des mensen. Ook noemt Jezus zich meerdere malen de Zoon.

Mensenzoon

 In het Nieuwe Testament gebruikt Jezus het vaakst de naam Mensenzoon. Niemand heeft hem zo genoemd. Weliswaar  heeft de stervende Stefanus gezegd:Ik zie de hemelen open en ik zie de Mensenzoon staan aan de rechterhand Gods, (Hand. 7:56), maar hier citeert Stafenus een uitspraak van Jezus tegenover de hogepriester.(Marc.14:62) 

Verberging enOpenbaring

   Met het woord mensenzoon  verbergt èn openbaart Jezus zijn eigen persoonseheimenis. Het woord ‘mensenzoon’betekent allereerst gewoon ‘mens’.Maar het woord heeft ook een meerwaarde. Dat zien we b.v. als we lezen van het woord van Jezus: De sabbat is er voor de mens en niet de mens voor de sabbat. De mensenzoon is Heer van de sabbat Dat kan uitgelegd worden als een liberaal moderne moraal. Alles mag en kan Een vrijere opvatting.Maar dat is het punt niet.Daarvoor zou Jezus nooit de haat van de Farizeen zich op de hals gehaald hebben. Het punt is dat hij zich goddelijk gezag toeeigent. Hij doet alsof Hij God zelf is.Alsof Hij de Heer is!(Mc 2:27) en Heer over de sabbat. 

Komende Rechter

 Jezus sluit aan  bij de profeet Daniel. Dan. 7,13”Toen kwam er met de wolken van de hemel iemand aan die op een mensenzoon leek”Bij dit visioen knoopt Jezus aan. Het is het beeld van de Mensenzoon die het  rijk van het komende heil vertegenwoordigt   Jezus geeft dit beeld nieuwe inhoud door naar zichzelf te wijzen en zich ook Mensenzoon te noemen. De Mensenzoon is degene die ‘van Boven komt’,toekomstige heerlijkheid heeft, alle mensen  zal oordelen, 

Identificatie met de zwakken

  Tegelijkertijd  identificeert Jezus zich met de armen, lijdenden, enzwakken.De Mensenzoon van het laatste oordeel identificeert zicht met allen die gebrekkig zijn.Hij zegt dat wat aan hen gedaan is aan Hem gedaan is.In de derde plaats wordt het   bijzondere van de Mensenzoon door Jezus aangeduid door erop te wijzen dat die Mensenzoon niet gekomen is om te heersen, maar om te dienen en zijn leven te geven als losgeld voor velen(Mac. 10:45)

Gods Zoon

 De titels “Zoon” en “ Zoon van God” zijn niet hetzelfde. Eerst iets over  ‘Gods Zoon.De uitdrukking Zoon Gods stamt uit de politieke theologie van het Oude Testament.In Egypte en Babylonie droeg de koning de titel “Zoon Gods”. 

Troonsbestijging

 De troonsbestijging was het ritueel waarin hij als het ware tot Zoon  van God “verwekt’werd.In Egypte werd dat verstaan als een geheimvolle werkelijke goddelijke afkomst.Israel heeft dit overgenomen. Israel wordt in de bijbel Gods eerstgeboren zoon genoemd. Op een bijzondere wijze hoort hij God toe Dit wordt geconcretiseerd in het koningschap..Bij de   troonsbestijging van de koning van Israel werd de koning zoon van God genoemd  Ps 2  zinspeelt daarop“Jij bent mijn zoon vandaag heb ik je verwekt.  

Opstanding

 Nu heeft de  Jonge kerk  het Oude Testament christologisch herlezen. Zij heeft  de opstanding  van Jezus geduid als het moment waarop de psalm altijd al hoopte. De opstanding is de troonsbestijging van de opgestane Paasvorst. Die opstanding is het moment  waarop God de nieuwe koning aanstelt, de Vrede Koning van psalm 72 Zijn naam is Jezus Christus en Hem wordt bij zijn verrijzenis het erfdeel der volkeren gegeven  De opgestane sprak   immers Mij is gegeven alle macht in hemel en op aarde Deze ‘heerschappij”over de volkeren der aarde heeft echter haar politiek karakter verloren. Deze koning verplettert de volkeren niet meer met een ijzeren knots(Ps 2:9)Hij heerst vanaf het kruis op heel unieke wijze.Universeel is deze heerschappij en zijn regering is deemoedig.Deze koning regeert door geloof en liefde en de Geest.Nu kan Gods Woord op definitief nieuwe wijze begrepen worden.”Mijn Zoon ben je. Ik heb je vandaag verwekt. Dat is dus bij Jezus door zijn verrijzenis.  

Losgemaakt uit politiek

  

Het woord ‘Gods Zoon’ is nu losgemaakt uit politieke macht en verwoordt een bijzondere vorm van hereniging met God in kruis en opstanding. Maar ook de keizer in Rome liet zich Gods zoon noemen.Keizer Augustus deed dat op terughoudende wijze, maar in de Keizercultus die daarna kwam, werd de keizer weldra vereerd als Gods Zoon.Met die titel komt hij dus in conflict met het keizerschap.

Zoon

We moeten het enkelvoudige woord “Zoon”onderscheiden van het woord “Gods Zoon”.We komen het alléén tegen in de mond van Jezus.Beslissend is  dat het woord 18 keer voorkomt  in het evangelie van Johannes. Maar we komen het ook 5 keer tegen in de brief aan de Hebreeen. Maar ook in het dankgebed van Jezus bij Matteus:Niemand kent de Zoon behalve de Vader en niemand kent de Vader behalve de zoon en iedereen aan wie de Zoon het wil openbaren (Matt.11:27) Aan wie wil de Zoon dit dan openbaren? Dat lezen we in vers 25.Niet aan de schriftgeleerden en niet aan de wijzen die het zo goed weten, maar aan de eenvoudigen. Dat wil zeggen aan hen die zuiver van hart zijn, zoals Jezus zegt in de bergrede Zalig zij die zuiver van hart zijn, want zij zullen God zien.(Matt 5:8) Een zuiver hart maakt ziende!! Matt 11:27is een frappant woord. We zullen deze passage moeten verstaan vanuit de laatste zin.  

Kennen

  

Alleen de Zoon ‘kent’werkelijk de Vader. Kennen veronderstelt altijd iets van gelijkheid.Om iets of iemand te leren kennen,moet er altijd iets van innerlijke overeenkomst bestaan. Tussen degene die kent en die gekend wordt is er een diepe eenheid.Werkelijk kennen  veronderstelt gemeenzaamheid met God. Ja zelfs ”eenheid- van- zijn” De kerk heeft dit één-zijn ook beleden in het Credo( De Zoon is eenswezens met de Vader(homo-ousios) Één in wezen. Overigens de enige filosofische term in de geloofsbelijdenis.

De Heer zegt hier dus biddend hetzelfde wat we lezen in de proloog van het evangelie van Johannes.Niemand heeft ooit God gezien, maar de eniggeborenZoon die aan het hart van de Vader is,heeft Hem ons doen kennen.Duidelijk wordt hier ook wat er bedoeld wordt met ‘de Zoon’Hij kent de Vader volkomen.Elkaar volmaakt kennen, hetzelfde bestaan delen. Elkaar volmaakt kennen  is pas mogelijk als hetzelfde bestaan gedeeld wordt!

Bij het enkelvoudige woord ‘Zoon’past het enkelvoudige woord ‘Vader’ Bij ‘de zoon’ hoort de  simpele aanspreekvorm ‘Vader. We zien dit o.a. in het messiaanse dankgebed uit Matt 11:25Vader, voor wijzen en verstandigen hebt u deze dingen verborgen, maar aan eenvoudige mensen onthuld.  Marcus heeft de Aramese oervorm Abba’(vadertje) bewaard (marc. 14:36)Jezus’ bidden is daarom anders dan het bidden van ons mensen. Jezus’ bidden is de dialoog van de liefde   binnen God zelf. De dialoog is Jezus zelf. Zijn leven is één gesprek met de Vader. Hij is niet alleen één in wezen, maar ook éénswillend met de Vader. Zo laat het woord ‘Zoon’, samen met Abba-Vader, ons binnenkijken in Jezus innerlijk en in het innerlijk van God zelf. Het bidden van Jezus heeft dit woord voortgebracht.Nu is er wel op gewezen dat het woord ‘zoon’al voorkomt in de voorchristelijke ‘gnostische geschriften, waaraan Johannes schatplichtig zou zijn. Maar dat is pure fantasie voor  wie de grenzen van het historisch onderzoek wil erkennen Jezus heeft zijn eigen oorspronkelijkheid. Hij alleen is ‘de Zoon’ Hij alleen kent de Vader!!

 

Ik ben het

  Zie ook :Ik ben bijb categorie bijbelse plaatsenAlgemeen) De IK ben –woorden van Jezus zijn relatiewoorden

De woorden “Ik ben het”vinden we in twee vormen. In de ene vorm zegt Jezus zonder omhaal Ik ben het of  Ik ben. In de tweede vorm wordt er een beeld aan toegevoegd Ik ben de goede herder Ik ben het brood des levens.In Joh. 8 presenteert Jezus zich als de levensbron Ik ben het levende water.Dat leidt  tot grote verdeeldheid onder de mensen.Jezus neemt het woord en zegt U bent van deze wereld. Ik ben niet van deze wereld.U bent van beneden Ik ben van boven.(Joh. 8:23) En dan komt dat vreemde woord Als u niet wil   geloven dat Ik het ben, zult u in uw zonden sterven (Joh. 9: 24) Hier hebben we dus die eerste vorm. “Ik ben het” Wat betekent dat dan? Wie bent u dan eigenlijk, vragen de Joden.De betekenis moeten we zoeken in Ex. 3:14 in de passage van de brandende doornstruik Mozes krijgt het antwoord als hij vraagt wie moet ik zeggen dat u bent. Dan zegt God  Ik ben Jahweh, JHWH =Ik ben die is, Ik ben erbij. Hij is er altijd voor de mensen gisteren, vandaag morgen.Ook In de profetieën van Jesaja openbaart God zich als Hij die is.

 Verhallijn Jesaja

Als Jezus zegt Ik ben het. Neemt Hij de verhaallijn over van Exodus en Jesaja en betrekt die op zichzelf. In Hem is het mysterie van de ene God persoonlijk aanwezig.Als  de mensen niet willen geloven dat God  hoogstpersoonlijk  in Jezus aanwezig is, zult u in uw zonden sterven. Jezus is één en al relatie met zijn vader.De openbaringsformule “Ik ben” zien we ook in Joh. 8: 28 Wanneer u de Mensenzoon omhooggeheven hebt, zult u begrijpen dat Ik het ben. Omhoog geheven? Ja, daarmee wordt bedoeld, als Jezus aan het kruis hangt.Uitgerekend op het kruis zal blijken dat Jezus de Zoon is., één met de Vader. Het kruis is de ware hoogte.de hoogte van de liefde die tot het uiterste gaat (Joh. 13: 10).Op het kruis bevindt Jezus zich op het niveau van God zelf, die liefde is.Daar is te zien wie Hij is, dat “Ik het ben”  We zien dus zo duidelijk dat de openbaringsformulie (Ik ben die is) zowel op de zoon als op de vader toepasbaar is.Dat is geen  bovennatuurlijke speculatie is, maar openbaring, onthulling wie God, wie Jezus ten diepste is. Namelijk, oeverloze,  eindeloze  liefde, zichtbaar geworden in het kruis.De brandende doornstruik is het kruis. Daar en nergens anders  begrijpen we pas dat God liefde is, dat Hij erbij is’bij ons, vandaag gisteren en morgen.De tweede groep uitspraken treffen we daar waar dit woord geconcretiseerd wordt in allerlei beelden. Het zijn er  zeven De zeven   Ik ben woorden   De zogenoemde Ik ben woorden. . Ik ben het Licht der wereld, Ik ben de goede Herder, Ik ben het brood des Levens. Ik ben de deur, Ik ben de ware wijnstok, Ik ben de Weg de Waarheid en het Leven.Ik ben de Opstanding.  Waarheid is een Persoon  Hieruit blijkt dat de waarheid geen systeem is geen filosofie, maar een Persoon. Nog aan toegevoegd zou kunnen worden Ik ben het levende water, de waterbron. Al deze beelden zijn variaties op een zelfde thema; Jezus is gekomen opdat de mensen leven in overvloed zullen hebben. Jezus kan ons God geven, omdat Hij zelf één is met God.(Dr, Joseph Ratzinger) ruim 2.000 woorden