Calvijns visie
Calvijn en zondag 1
Calvijn en Zondag 1 van de Heidelbergse CatechismusCalvijnherdenking 2009
Zondag 1 Wat is uw enige troost zowel in leven als in sterven?
Dat ik met lichaam en ziel, zowel in leven als in sterven, niet mijzelf toebehoor, maar het eigendom ben van mijn getrouwe Heiland Jezus Christus.
Hij heeft met zijn kostbaar bloed voor al mijn zonden volkomen voldaan en mij uit alle heerschappij van de duivel verlost.
Hij waakt met zoveel zorg over mij dat zonder mijn hemelse Vader geen haar van mijn hoofd vallen kan, ja zelfs dat alle dingen mij tot mijn heil moeten dienen.
Daarom verzekert Hij mij ook door zijn Heilige Geest van het eeuwige leven en maakt mij van harte bereid om voortaan voor Hem te leven.
======================================
Er zijn dit jaar vorig jaar tientallen boeken over Calvijn verschenen. Herman J. Selderhuis schreef bv ”Calvijn een mens” en ook een eenmalige glossy over het Nederlandse Calvinisme heden te dage. Niet over zijn leer, geen dogmatische verhandelingen, maar de vraag wie was Calvijn als mens? Hoe denken we over het Nederlandse Calvinisme?
Er zijn allerlei karikaturen over Calvijn. Hij zou een strenge en hardvochtige man geweest zijn. Het woord Calvinist wordt door velen ook als een scheldwoord gezien. Iemand die bekrompen was en uiterst zuinig leefde. In die zin was Calvijn geen Calvinist. Hij was heel ruimhartig en zo lang mogelijk gesprek met Rome gezocht. Hij wilde de eenheid zoeken en bewaren.
Eenheid zit hem volgens Calvijn niet in organisatie, in de buitenkant. Die buitenkant van de kerk is er pas als de binnenkant van de gemeenschap met Christus er is. Hij was wel kind van zijn tijd. Zijn theocratische staatsopvatting met zijn gedachten over de staatskerk zullen we zeker niet blindelings volgen.
Verkiezing en Voorzienigheid
Er is ook veel kritiek geweest op wat Calvijn leerde over de verkiezing en de voorzienigheid. (Predestinatie en Providentia). Als je niet uitverkoren bent, dan kun je nog zo je best doen, dan kom je er niet. En hoe kun je de narigheid in het leven rijmen met Gods voorzienigheid? Hoe zit dat toch bij Calvijn?
Verkiezing en voorzienigheid zijn in het denken van Calvijn helemaal geen leerstukken, maar leefstukken.
Centraal in denken van Calvijn was het pelgrim zijn. We zijn altijd onderweg schreef hij’
God de eerste en de laatste
God was in zijn leven altijd de eerste en Hij is ook altijd de laatste.
Mensen vragen zich altijd weer af :Waar kom ik vandaan en waar ga ik naar toe?
Calvijn zei’ Je moet daar niet over gaan piekeren. God was de eerste in je leven. Hij had jou al op het oog toen je Hem nog niet kende Jij hebt Hem niet uitgekozen. Hij heeft jou gekozen Niet naar willekeur uit de massa uitgepikt, maar gekozen omdat Hij een plan heeft met jouw leven...
En Hij is ook de Laatste.Hij gaat met je mee zelfs over de harde randen van de dood heen. Hij heeft in het verleden jou geroepen en Hij zal ook in de toekomst voor jou zorgen.
We hoeven niet in een labyrint rond te dolen noch aan de rand van een afgrond te staan.
Heel ons leven staat onder machtige koepel van Gods barmhartigheid.
Ons leven hangt weliswaar aan een zijden draadje. We worden omsingeld door duizend doden. Het is allemaal waar.
Toch kende Calvijn de persoonlijke troost van Gods verkiezende liefde en zijn Vaderlijke zorg voor de toekomst. Voor Calvijn was God vooral een Vader en geen Middeleeuwse rechterfiguur!
Gods verkiezing betekent dat je je geloof niet kwijtraakt
En Gods voorzienigheid betekent dat je de weg niet kwijtraakt!
Zondag 1 van de Heid. Cat ligt helemaal in de lijn van Calvijn
Wat is uw enige troost, zowel in leven als in sterven?
Geen leerstukken maar levensstukken
Het zijn geen abstracte begrippen.
Geen leerstukken, maar levensstukken!!
Geen algemene beschouwing of God nu wel of niet bestaat. Een persoonlijke vraag, recht op de man en de vrouw af:
Wat is jouw enig houvast? Bij voorbeeld: Over God wordt veel gefilosofeerd. Je kunt er een hele discussie over opzetten. God bestaat niet, maar Hij gebeurt. Ra, ra wat is dat?
Hier in Zondag 1worden we .persoonlijk aangesproken.
Calvijn was vaak ziek
Calvijn werd vaak door allerlei ziekten geplaagd. Hij leed aan migraine, maagklachten, slapeloosheid, de twee uitersten van indigestie verstopping en diarree. Hij .hoestte vaak bloed op, Hij wist wat het was vluchteling te zijn. Eerst verdreven uit Frankrijk, later weggejaagd uit Geneve. Van alle kanten bedreigd.
Alle reden je geloof te verliezen.
Toch wist hij zich het eigendom van Christus.
Calvijn had een zegel ontworpen. Het zegel toont een hand met in die hand een hart. Calvijn wilde God zijn hele hart aanbieden. “Bereidwillig en oprecht” staat er in Latijn onder. God is de Eerste en Hij is de Laatste. Dat was de troost van Calvijn. Wat uw enige troost? In onze taal Wat iw uw enig houvast. Wat is jouw laatste zekerheid ?
Goeie baan hebt, mooi bedrijf opgebouwd, lieve trouw en gezonde body?
Allemaal vergankelijk. Gaat voorbij,hoor! In het doodshemd zitten geen zakken. De Egyptenaren gaven de farao’s’ veel grafgiften mee. Maar aan de overkant hebt je daar niets aan.
Ons enig houvast
Calvijn vond het antwoord in brief van Paulus aan de Romeinen. Hij kende twee lievelingsboeken het boek der Psalmen in het O.T. en Romeinen en in het N.T.
Niemand van ons leeft voor zichzelf. Niemand sterft voor zich zelf. Als we leven is is om de Heer, en als we sterven is het voor de Heer.
Als we denken aan hen die van ons zijn heengegaan, blijft er maar een troost over. Dat wij met lichaam en ziel in leven en sterven het eigendom van Jezus zijn.
Zijn koninkrijk houdt niet op bij de grens van de dood.
Hij is de HEER aan deze kant en aan de overkant van de palissaden die leven en dood van elkaar scheiden.
Paulus Want hiertoe is Christus gestorven en levend geworden op dat hIj en over levenden en over doden het voor het zeggen zou hebben.
Wij zien maar tot de horizon. Maar achter de horizon is het rijk van Christus!!
Jezus heeft Martha en Maria getroost aan het graf van Lazarus. Ik ben de Opstanding en het leven, wie in mij gelooft zal leven..
Dat is onze enige troost in leven en sterven..
Leven is soms troosteloos
Dat is nodig. want het leven is zo troosteloos. Troosten is bij uitstek het werk van een moeder. Als één die zijn moeder troost, zo zal ik U troosten.
Troosten is iemand onderdak bieden. Hem laten merken dat hij niet alleen is. Een kind dat nooit getroost is, kan geen duurzame relaties opbouwen. Je kunt anderen pas troosten als je zelf getroost bent. Weet u wat de hel is, zei Calvijn. Dat is de plek waar niemand is dit het voor jou opneemt.
Wat is uw enige troost ? Dat ik met lichaam en ziel, niet mijzelf toebehoor, maar het eigendom ben van mijn getrouwe Heiland Jezus Christus.
We zijn niet het bezit van Jezus, maar het eigendom. In het woordje eigendom zit iets eigens, iets persoonlijks. Jezus zegt tot u Jij bent van mij. Jij behoort bij Mij.
We zijn geen bezet bezit van de Heer. Het is de satan die allerlei vormen van bezetenheid kent. Hij wil ons in bezit nemen
De bijbel gebruikt twee beelden. Het beeld van de Heer en de slaaf, maar ook het beeld van de herder en de schapen. Beelden uit de oosterse samenleving.
Zoals een slaaf behoort bij zijn Meester, en een schaap bij de herder, zo behoren wij bij Christus.
Soms gebeurde het dat een Heer zeer menslievend was en uit medelijden een aantal slaven kocht van een wrede en hardvochtige meester. Nou dan was je goed af. Dan zeiden de slaven We krijgen fijne Baas! Maar dan moest die Heer wel een bedrag betalen voor de loskoop. Dat werd genoemd het losgeld.
Aan dit beeld heeft Petrus gedacht toen hij schreef. “Weet, dat u niet met goud den zilver bent vrijgekocht, maar met het kostbare bloed van Christus”
Hij heeft met zijn kostbaar bloed voor al mijn zonden volkomen voldaan.
Zijn bloed= zijn leven. Dat heeft Hij geofferd aan het kruis. Van alle zonden staat er.
Heerschappijwisseling
In tijd van Calvijn kende de R.K. kerk vergeeflijke en onvergeeflijke zonden. Christus vergaf alleen de onvergeeflijke zonden. Nee Hij vergeeft alle zonden. Nu staat er nog iets achter:En uit alle heerschappij van de duivel verlost.
Als je christen wordt, krijg je een andere Heer. We zijn namelijk niet zo vrij als wij denken. We zijn horig aan duistere driften en machten.
Lijfeigenen van de Kurios
Lijfeigenen van de Vorst der duisternis. Maar Jezus heeft ons vrijgekocht. Op Golgota heeft Hij onze ketens verbroken.
We zijn van Hem. Dat is het punt van vergelijking. Er staat niet aan wie het losgeld is betaald. Zeker niet aan de duivel. Punt van vergelijking is alleen dat we in leven en sterven niet meer eigen Heer en Meester zijn, want we zijn van Hem.
Er heeft een totale heerschappijwisseling plaats gevonden. De duivel tiranniseert, maakt mensen doodongelukkig, ontneemt hen alle troost.
Christus is onze Meester die op ons geluk, onze vreugde uit is. In de tijd van Calvijn waren meeste mensen bang van God. Hij werd in ME afgebeeld als de komende Rechter. Een God om bang van te worden
Calvijn zegt:Hij is je grote Vriend, je Redder en je Heiland.
Hij waakt met zoveel zorg over mij dat zonder mijn hemelse vader geen haar van mijn hoofd kan vallen, ja zelfs dat alle dingen mij tot mijn heil moeten dienen.
Dat gaat over de Voorzienigheid. Jezus heeft zelfs ergens gezegd: De haren van uw hoofd zijn alle geteld. Is dat niet vreselijk overdreven? Ja dat is ook zo. Jezus heeft in zijn spreken vaak gebruik gemaakt van een typische Joodse manier van spreken.
Masjaal
De Masjaal, waarin een bepaalde waarheid overbelicht wordt.
Jezus wil met die getelde haren zeggen: God bemoeit zich ook met de kleinste dingen. Heel ons leven gaat God ter harte.
God is zo groot dat Hij zelfs aandacht heeft voor zaken die wij onbelangrijk vinden. Maar ook bij gebeurtenissen die wij belangrijk vinden, een huilend kind, een eenzame bejaarde, een verbroken relatie een gebroken been. Daar is Hij bij, zij het ook met tranen in de ogen.
Onze hemelse Vader laat nooit verstek gaan!
Als mensen ziek zijn, Hij is er bij!
Als je verdriet hebt, Hij is aanwezig!
Ja zelfs dat alle dingen mij tot mijn heil moeten dienen.
Zelfs tegenslagen, en tegenspoed kan God gebruiken in het kader van zijn Koninkrijk
Uit het kwade kan Hij nog iets goeds geboren laten worden.
Daarom verzekert Hij mij ook door zijn Heilige Geest van het eeuwige leven.
Er is een hand die mij leidt en daarom spreekt de Cat ook van de verzekerdheid van het eeuwige leven.
In de tijd van Calvijn geloofde men dat je pas zeker kon zijn van het eeuwige leven als God op een bijzondere manier zich aan jou openbaarde.
Zekerheid op grond van bijzondere ervaringen en verschijningen.
Maar de Bijbel heeft het over de verzekerdheid van het geloof.
Die zekerheid komt niet door veel na te denken of in het klooster te gaan of door veel goed dingen te doen. Die zekerheid is een geschenk van de Heilige Geest.
Daarom verzekert Hij mij door zijn Geest van het eeuwige leven.
Dat is nogal duidelijk; wie van Jezus is, heeft ook de Geest van Jezus.
Die Geest doet twee dingen.
Hij verzekert mij van het eeuwige leven en Hij maakt mij ook van harte bereid om voortaan voor Hem te leven.
We zijn een slaaf van de Heer. Dat klinkt niet leuk en opgewekt.
Een slaaf in het oude Oosten moest zijn Heer dienen tegen wil en dank.
Hij werd gedwongen. Deed hij het niet dan kreeg ie stokslagen.
Jezus dwingt niet. Hij kent geen dienstplichtigen. Alleen maar vrijwilligers.
In de tijd van Calvijn en ook vandaag zijn er mensen die zeggen. Dat is veel te gemakkelijk. Als je de mensen vrij laat komt er niets van terecht.
Als je met Calvijn zegt God staat aan het begin en Hij staat aan het einde, kweek je gemakzuchtige mensen
Als je zo praat, houd je geen rekening met de Heilige Geest.Zondag 1 zegt:
Want Hij verzekert mij niet alleen van het eeuwige leven, maar Hij maakt mij ook van harte bereid om voortaan voor Hem te leven.