Zondvloed en de ark
Wereldwijd of regionaal?
Was de zondvloed een wereldwijde catastrofe of een regionale gebeurtenis in het Nabije Oosten? De meningen zijn hierover verdeeld. Het Hebreeuwse woord èrètz kan zowel ‘land” als “aarde” betekenen. Dus overal waar in Genesis 6-9 dit Hebreeuwse woord staat, kunnen we zowel “land” als “aarde” lezen. Waarschijnlijk had de schrijver met “heel het land” Mesopotamië in gedachten. “Heel de aarde” is een hyperbolische uitdrukking. Zo iets komt in de bijbel vaker voor Bovendien moeten we niet vergeten dat hel Bijbelse verslag van de zondvloed niet bedoeld is om ons geologische en biologische informatie te geven Het gaat om heilsgeschiedenis. Genesis tekent de totale verdorvenheid van de mens. Het gaat van ’één daad van ongehoorzaamheid (Gen.3) naar moord (Gen. 4) en vervolgens naar een totale degeneratie van de mens (Gen. 6) Er zijn geen uitzonderingen. Zelfs Noach was geen uitzondering. Daarom roept God Abraham (Gen. 12). Bovendien sluiten deskundigen een wereldwijde overstroming op grond van buiten-Bijbelse informatie uit.
Zie ook Kebarkanaal/irrigatie
Ararat
Dit is de berg Ararat gezien vanuit Turkije. De andere zijde ligt in Rusland. We konden in ieder geval uit Turkije de berg niet beklimmen.
Replica van de ark die nu in de haven van Oudeschild op Texel ligt. Zie voor verder informatie Ark van Noach
Ark in aanbouw
Ark in aanbouw
Polyester olifanten!
Met de naam Ararat werd vroeger ook de streek rond het Vanmeer in Oost-Anatolië aangeduid. De Assyrische naam is Oerartoe. De Turken noemen die berg Agri-Dað, dat wil zeggen pijnlijke berg. Vermoedelijk vanwege het feit dat hij zo steil en zo moeilijk toegankelijk is.
In wijde omtrek is er geen berg die zó machtig, zó groots en zó dominerend oprijst naar de hemel als deze. Je kunt de berg al zien op 80 km. afstand!!
Vanuit het plaatsje Doðubeyazit heb je een schitterend uitzicht op deze berg met zijn krans van besneeuwde toppen.
Is dit nu de berg waarover de Bijbel vertelt? Hoe is de relatie tussen het bijbelse en het Babylonische verhaal ? Het is interessant om dat eens te bekijken.
Ook in het Babylonische zondvloedverhaal is er sprake van een grote oervloed, van een ark die gebouwd wordt, van een berg waarop de ark vast blijft zitten en van iemand die gered wordt.
In dit verhaal heet hij niet Noach, maar Oetanapisjtim.Het gebergte heet niet Ararat, maar Nisir. In Sjoerippak, een stad aan de Eufraat, waren de grote goden bijeengekomen.
In een bui van dolle overmoed besloten zij de mensheid uit te roeien. Daarom maakten zij een geweldig grote vloed, waarvan ze zelf zó schrokken, dat ze vluchtten tot in de hoogste hemel van de oppergod Anoe.
Hier kropen ze tegen de muur, als bange honden met de staart tussen de poten.
Toch wist één familie het er levend af te brengen in een ark. Eén der goden namelijk besloot het verschrikkelijke geheim te verraden aan zijn beschermeling Oetanapisjtim. Deze ging daarop een ark bouwen en toen het schip klaar was, bracht hij al zijn bezit en zijn familieleden erin. Zo is hij gered. Toen na zeven dagen de wervelwind ging liggen en de stortvloed ophield, bleef het schip onbeweeglijk vastzitten op een berg.
Het Babylonisch zondvloed-verhaal
Nu neem ik hieronder een klein gedeelte van dit verhaal over. Zie bij voetnoot [1] hieronder.Juist door datgene waarin dit verhaal verschilt van het bijbelse zondvloedverhaal zullen wij de betekenis van het bijbelse verhaal leren kennen en de rijkdom van het Woord van God in Genesis 8 beter leren verstaan!
Dat geldt natuurlijk ook van het scheppingsverhaal, dat óók een weerlegging beoogt van de Egyptische zonnecultus en de Babylonische verering van de sterren. .
Er zijn punten van overeenstemming aan te wijzen tussen het bijbelse zondvloedverhaal en het Babylonische zondvloedverhaal.
In beide verhalen is er sprake van een grote vloed, van een ark die op een berg blijft vastzitten. Van het laten uitvliegen van vogels, met name van een duif en van een raaf. Maar als je beide verhalen naast elkaar legt, zie je een hemels breed verschil.
In het Babylonische verhaal kom je verschillende goden tegen. Maar over deze goden wordt met weinig eerbied gesproken. Ze komen als vliegen op het offer af, ze maken onderling een heftige ruzie en ze bedrijven met de mensen een verbazend wreed spelletje.
God is heel anders!!
We lezen in het Babylonische zondvloedverhaal niets over een verbond, over het teken van de regenboog, over enig teken van geduld of barmhartigheid van de goden. De boodschap van het Babylonische zondvloedverhaal is deze dat de mensen het slachtoffer geworden zijn van de willekeur van de goden. Het noodlot heeft de mensen getroffen. De mens is een speelbal van hogere machten en het leven wordt beheerst door een diepe tragiek!
Zoals de schatten van Egypte gebruikt werden bij de bouw van de tabernakel, zo is Babylonische verhaalstof van een grote overstroming in dienst genomen van Gods openbaring aan Israël. Het Babylonische zondvloedverhaal is ouder dan het bijbelse. We zullen moeten aannemen dat de bijbelschrijver het eerste verhaal gekend heeft en daarna in een totaal nieuw kader geplaatst heeft.
Geïnspireerd door Gods Geest heeft de bijbelschrijver willen belijden dat de God van Abraham, Izaäk en Jakob, de levende God, geheel anders is dan de goden van Babel.
Israël is niet overgeleverd aan de grillen van de goden, die bovendien nog ruzie met elkaar maken. Israël mag zich toevertrouwen aan de Here, de God van het Verbond, die trouw blijft tot in eeuwigheid.
Hoe zou de mens dat weten als Gods Geest hem dat eerst niet had laten zien? God néémt het niet als mensen ruzie maken en oorlog voeren en het eten op aarde niet eerlijk verdelen.
Troosten en waarschuwen.
Hij roept de mensen op zich te bekeren. God sluit zijn verbond met de mensen en met de aarde. In Genesis 8: 22 wordt de veelkleurige regenboog een teken van Gods Verbond met de aarde. De eeuwig Getrouwe blijft zijn schepping trouw.
Het bijbelse zondvloedverhaal is niet opgetekend om onze aardrijkskundige kennis te verdiepen. Er is inderdaad wel een grote overstroming geweest in een ver verleden.. Het is opgetekend om ons te troosten en te waarschuwen, zoals Jezus ook gedaan heeft :
Want zoals men in de dagen voor de vloed alleen maar bezig was met eten en drinken, met trouwen en uithuwelijken, tot aan de dag waarop Noach de ark binnenging en men niet wist dat de vloed zou komen, zo zal het ook zijn wanneer de Mensenzoon komt (Matt.24:38)
[1]
Hieronder citeer ik een deel van het Babylonische zondvloedverhaal, waarin het niet gaat over Noach, maar over Oetanapisjtim.
"Toen nu de zevende dag aanbrak liet ik een duif uitvliegen. De duif vloog weg maar kwam spoedig terug. Er was nog geen rustpunt, dus keerde zij om.
Toen liet ik een zwaluw uitvliegen. De zwaluw vloog weg maar kwam spoedig terug. Er was nog geen rustpunt dus keerde zij om. Toen liet ik een raaf uitvliegen.
De raaf vloog weg, merkte het aflopen van het water, pikte voedsel op, woelde in de aarde en keerde niet terug. Toen deed ik hen uit de ark gaan. Ik bracht een offer, een reukoffer op de hoogste top van de berg.
De goden roken de geur en als vliegen kwamen de goden op het offer af”
Vervolgens breekt er een hevige ruzie uit onder de goden, die rondom het offer vergaderd zijn. De god Enlil, de eigenlijke aanstichter van het onheil van de zondvloed is boos als hij bemerkt dat Oetanapisjtim en de zijnen de vloed overleefd hebben.
Iedereen had moeten vergaan! En de andere goden zijn boos op Enlil, omdat hij de zondvloed doorgedreven heeft"