Ziel, zielen, zielig

De ziel is in de filosofie het thema in de maand april dit jaar. Is de ziel een Bijbelse plaats? Kun je de ziel met een Röntgen apparaat fotograferen in het lichaam? Kunnen we de ziel ergens lokaliseren? Heeft ieder mens iets als een onstoffelijke kern naast of in het lichaam? Heeft de mens überhaupt wel een ziel?’

Mee het graf in?

Velen denken vandaag: als je sterft, gaat de ziel mee het graf in. De ziel van de mens is het brein, als je sterft verdwijnt ook de ziel. Voor de moderne wetenschapper is de waarneembare werkelijkheid heel vaak de enige werkelijkheid. Dat ie een wijsgerig standpunt dat vandaag in de mode is. Maar voor ons is de ervaren werkelijkheid ook werkelijkheid. Zonder lichaam zou de mens daarentegen zielloos zijn en niet meer bestaan. Zo beweren velen vandaag.Een filosoof heeft eens gezegd:’De ene keer zit je ziel in je gezichtsuitdrukking als je bang bent of vrolijk, de andere keer in je oor als je mooie muziek hoort. Dan is de ziel een soort relatie. Daar is zeker veel voor te zeggen. In het Nieuwe Testament lezen we dat de relatie met God voor de gelovige blijft bestaan, ook als hij sterft.(Fil 1 : 21).Overal kom je in de Nederlandse taal het woord ‘ziel’ tegen. Met hart en ziel, met je ziel onder de arm lopen. Je kunt je ook afvragen waarom het woord ‘zielig’ meelijwekkend betekent en niet gewoon”wat bij de ziel hoort

Ziel in de Bijbel

De psalmdichters hebben het vaak over de ziel: O, mijn ziel wat buigt g’u neder? En in een andere psalm:Loof de Heer, mijn ziel. De psalmdichters spreken hun ziel toe. Zij kennen een innerlijk overleg met hun ziel.

Had de rijke man geen ziel?

In de gelijkenis van Jezus over de rijke boer is het woord ziel helemaal verdwenen. De rijke man spreekt gewoon tegen zichzelf. In het Grieks staat er drie keer het woord psychè, waarin we het woord psyche herkennen. De ziel blijkt in de NBV vaker verdwenen. Heeft de NBG-vertaling uit 1951 het woord 223 keer en de Herziene Statenvertaling zelfs 351 keer, de NBV komt niet verder dan 116 keer en dan nog goeddeels in de uitdrukking “met hart en ziel” . Maar de ziel als levend wezen is in de Nieuwe Vertaling verloren gegaan. De ziel is niet populair meer.In Hebreeuwse woord nefesj wordt meestal met ziel vertaald. Ziel is in die taal geen aparte categorie naast of boven het lichaam, maar het betekent gewoon, mens, persoon. Het woord nefesj betekent ‘adem’ De ziel is daar dus een orgaan van het lichaam. Als je je laatste adem uitblaast, verdwijnt ook zijn ziel.

De mens heeft geen ziel

De mens heeft geen ziel, maar hij is een ziel. Zielkunde is een ouderwets woord voor psychologie en zielknijper voor psychiater!Sommigen lopen met hun ziel onder de arm. Dat is een slechte plaats voor de zielDe mens heeft een buitenkant en een binnenkant. Het lichaam is de buitenkant. Voor Plato was de ziel als “het hogere” opgesloten in de kerker van het lichaam De oude Grieken zeiden: soma is sèma (het lichaam is een graf van de ziel)Het Hebreeuwse woord nefesj betekent: adem, ziel, gemoed, leven, persoon,De psalmdichter spreekt zichzelf toe en zegt: Loof de Here mijn zielHij spreekt zichzelf toe. Er is bij hem innerlijk overleg Hallo, mijn ziel. Ga maar eens zitten . Wat buigt ge u neder, o mijn ziel?De mens verhoudt zich tot zijn ziel als het "ik” tot “mijzelf’”.De ziel is de menselijke relatie tot God en geen hoger orgaan van het lichaam.Ziel en lichaam zijn geen tweeheid zoals in het hellenisme.Als ik sterf gaat mijn ziel niet naar de hemel. Beter is te zeggen:mijn menselijke relatie met God blijft gehandhaafdDie wordt van Hogerhand gecontinueerd De mens blijft beademd door Gods adem. Zijn liefde is sterker dan de dood.

Zielzorg

De gelovige zegt:Mens-zijn is bondgenoot van God zijn en niet slechts tot zijn sterfdatum.De menselijke ziel (als relatie tot God) moet verzorgd worden. Die zorg heet zielzorg..De termen zielzorg en geestelijke begeleiding zijn niet terechtZe wekken de indruk dat het gaat om de zorg voor een onderdeel van de mensDaarom is de term "pastorale zorg" beterPastor betekent herder. Als de herder verdwaald is, is het knudde met de kuddeDe ziel is niet de diepste goddelijke kern in de mensDe ziel is Gods’ tegenover’De ziel van de christen is Gods medearbeider.