Persoon en persoonlijk

Wat is persoonlijk?

Wat bedoelen wij met het woord ‘persoon’?

Welk persoonsbegrip hanteren wij?

Is de duivel een persoon of een personage?

Persona

Het Latijnse woord persona, waarvan ons woord ‘persoon’ is afgeleid betekent ’masker’. In de psychologie van Jung is de persona dan ook de mens zoals hij zich voordoet en door anderen gezien wil worden.

Veel mensen lopen het gevaar hun ‘ik’ met hun ‘persona’ te vereenzelvigen.

Zij willen dan zijn wat zij in de ogen van anderen ménen te zijn. Maar zo is de mens zichzelf niet.

We zien slechts de buitenkant-mens.

Ik-bewustzijn

De diepste kern van de mens is mijns inziens zijn ‘ik-bewustzijn’. Het woordje ‘ik’ (in de eerste persoon gebruikt), verwijst naar het subject-zijn, naar het persóón-zijn van de mens.

Elk mens is een ‘ik’ een subject, een persoon.

Het “ik’ kan nooit een ’het’ worden, zonder het wezen van de mens geweld aan te doen. Als iemand voor een gesloten deur staat en je vraagt’ Wie is daar?’ kan deze antwoorden ‘ík ben het’.Maar dit ‘het’ kan niet met hoofdletters geschreven worden.

Nu kun je dit volgens mij ook toepassen op God. God heeft een ík-bewustzijn. God is niet Iets, maar Iemand. God is niet slechts een kracht, maar een persóón. God is persoonlijk.

Met het woord ‘persoon’ bedoelen wij vandaag heel iets anders dan de kerkvaders die over God de Vader, God de Zoon en God de Heilige Geest spraken als over de drie Personen van God Drieënig. Daarmee bedoelden zij niet het woord persoon, of persoonlijkheid, zoals dat in de Nederlandse taal pas in de negentiende eeuw is opgekomen.

Een God drie manieren God zijn

Want dan zou er sprake zijn van drie goden. Nee, de kerkvaders beleden: er is slechts één God, die zich laat kennen op drie verschillende wijzen; als Vader, als Zoon en als Heilige Geest.(zie ook bij Drieëenheid)

De grote joodse filosoof Martin Buber heeft eens gezegd, dat het persoon-zijn van God juist hier bestaat dat hij in relatie treedt  met de  mens.

Ik-gij relatie

De ik-gij relatie is wezenlijk voor de persoon van God.

In het joodse denken wordt met God geen idee of principe bedoeld, maar een persoon, die echt geïnteresseerd is in de ander.

God als geprekspartner

God heeft gesproken en Hij spreekt nog. Je kunt met God omgaan. Hij is een gesprekspartner. Hij is de God van de ‘ommegang’.

Zo ergens dan wordt dat duidelijk in het boek der psalmen.

Je kunt je daarom wel voorstellen dat er in de Joodse wereld een storm van woede opstak toen de grote joodse denker Spinoza de aanspreekbaarheid Gods loochende. God was niet persoonlijk maar een substantie volgens hem. Die verontwaardiging was zo groot dat hij uit de zeer tolerante joodse gemeenschap werd gebannen. Stel je voor dat je in de synagoge, het gebedshuis bij uitstek, God niet kunt aanroepen!