Egypte/Mozes

Met twee spijkerharde farao's heeft Mozes te maken gehad.

Hier zie je hoe enorm dik de zuilen waren in de tempel van Thebe. Met acht man kon je amper een zuil omvatten!

In die wereld breekt God in met de twee ' stenen tafelen der wet" In Thebe werd een andere god vereerd: Amon-Re. Amon was de stadgod van Thebe en Re was de zonnegod in oude tijden.

Vaak hebben we  de tempels  van Karnak en Luxor bezocht, waar het vroegere Thebe heeft gelegen. “s Avonds kon je altijd een indrukwekkend en mysterieus klank- en lichtspel bijwonen.

 En telkens weer schoot het door mij heen: hier heeft Mozes ook gelopen.

Hier werd hij onderwezen in alle kennis van de Egyptenaren (Hand.7:22). Daaronder zal ook militaire kennis verstaan moeten worden.

Mozes zal ook  een hoge positie bekleed hebben aan het hof van de farao.

Had Hatsjepsoet, de dochter van de machtige farao Toetmoses I de kleine Mozes niet uit het water van de Nijl gehaald en mee naar het paleis in Thebe genomen (Ex. 2:5)?

Terrastempel van Hatsjepsoet  waar Toetmoses III op alle afbeeldingen van haar haar ogen heeft laten uitkrassen! Haar mummie is onlangs geidentificeerd

Ze trotseerde het bevel van haar strenge vader, die de geschiedenis in zou gaan als de farao van het verdrinkingsbevel.

Met hem begon de 18e dynastie. En wat was hij totaal anders dan de farao ven de gastvrijheid die Abraham ontmoette.! Maar ja, dat kon je ook wel begrijpen.

Die farao was geen echte Egyptenaar. Hij was een allochtoon van de Hyksos dynastie die de macht in Egypte had overgenomen. Hij was vriendelijk ten opzichte van mede-Aziaten. Hij woonde in Avaris in de Nijldelta. Maar haar vader had alle Hyksos het land uitgejaagd. Ook Israel ging hij het leven zuur maken. Dat lezen we ook in de bijbel:

Toetmoses I

Toen kwam er een nieuwe koning over Egypte die Jozef niet gekend had.(Ex 1 : 8).Toetmoses I werd ook de organisator van de eerste pogrom!

Het heeft mij getroffen dat de geschiedenis van Mozes op die van Jezus lijkt. Net als Mozes werd Jezus al aan het begin van zijn leven met de dood bedreigd.

 Toetmoses  I lijkt een kopie te zijn van Herodes de Grote. Beide machthebbers hebben voor zichzelf een schitterend graf laten bouwen. Toetmoses I was de eerste farao die een laatste rustplaats vond in de bergspleet in het Dal der Koningen.

En Herodes I bouwde voor zich het Herodion, een graf dat alle andere graven in weelde overtrof. Het graf bezat verschillende paleizen en onlangs heeft men daarbij een theater ontdekt met niet minder dan 750 zitplaatsen!

Beide machthebbers deinsden er niet voor terug om vele kinderen om het leven te brengen 

Jaren later zou een andere farao ook proberen Mozes uit te schakelen.

Deze farao heette Toetmoses III. Mozes was toen ongeveer 40 jaar en Hatsjepsoet was  al overleden. Het was door deze farao, die de geschiedenis in zou gaan als de farao die Mozes wilde doden, dat Mozes gevlucht is naar Midian, buiten de invloedsfeer van de farao.

AAn de overzijde van de golf van Akaba lag Midian en de berg Horeb.Hier bij Timna heeft men de overblijfselen gevonden van een tentheiligdom van de Midiannieten.

 Die farao was een vreselijk mens. Hij wilde zeker niet alleen maar Mozes doden vanwege die ruzie met die  ene Egyptenaar, maar ook omdat hij bang was dat Mozes hem van de troon zou stoten.

Toetmoses III

 Er is een traditie`die zegt dat Mozes een hoge positie in het Egyptische leger heeft bekleed en zelfs ingezet is tegen de Nubiers. We weten het niet zeker. In ieder geval zal hij heel vaak met Toetmoses III te maken hebben gehad.

Dt  blijkt niet het geval te zijn. Een attente lezer schreef Ander e bronnen geven aandat Jozef in tijdenvan Thoetmosis IV leefde Daar Jozef eerder leefde dan Molzes zou uw bewering niet kloppen. Bedankt Willem.Mijn bron zou te mooi zijn om waar te zijn. Je zult gelijkhebben,

Mozes zal zonder enige twijfel hebben vernomen hoe deze farao met harde hand het Palestijns-Syrische wingewest  voor jaren aan Egypte bond. Deze farao had een vreselijke hekel aan Hatsjepsoet gekregen omdat zij als een absolute heerseres (1501-1479 voor Christus) hem jaren lang van de troon had afgehouden, hoewel hij haar stiefzoon was en in naam farao.

 Natuurlijk zal hij ook een hekel gehad hebben aan haar lievelingetje Mozes, die zij uit de Nijl had gevist.

Hoe groot die afkeer wel was, kunnen we nu nog steeds zien in de schitterende terrastempel van Hatsjepsoet de enige vrouwelijke farao. Op alle fresco’s waar zij staat afbeeld, heeft hij haar ogen laten uitsteken. Hij zal ervoor gezorgd hebben dat haar graf eeuwen lang onvindbaar was. Onlangs heeft men toch haar graf en mummie weer gevonden

 Exodus van Mozes/Jezus

Inderdaad reeds als baby werden Mozes en Jezus met de dood bedreigd, Het belangrijkste punt van overeenkomst is dat zij beiden leiding gegeven hebben aan een bijzondere uittocht of exodus. Mozes mocht het volk Israel uitleiden uit de slavernij van Egypte en Jezus uit de slavernij van zonde en schuld.

Dat wordt ons verteld door Lucas. (9:29) Op de berg der verheerlijking verschenen Mozes en Elia in heerlijkheid en zij spraken over de uitgang die Hij in Jeruzalem zou volbrengen. In het Grieks lezen we hier over de “exodus die Jezus zou moeten volbrengen in Jeruzalem”. Die woorden  moeten we zien  tegen de achtergrond van de uittocht van het volk Israel uit het diensthuis van Egypte.

Het is jammer dat in de NBV het oudtestamentdische coloriet verloren is gegaan. In die vertaling lezen we over het levenseinde van Jezus.

En dat klemt nog meer als we lezen dat in de metamorfose van Jezus op zijn weg naar het kruis twee typisch oudtestamentische figuren Hem verschenen: Mozes en Elia. Op weg naar het kruis moest Jezus voor ons allen een unieke uittocht volbrengen. Daarin was  Hij een tweede Mozes!

Van Egypte naar Midian

Toen Mozes hoorde dat Toetmoses III hem wilde doden, is hij naar Midian gevlucht. Dat land lag aan de overkant van de golf van Akiba, de oostelijke uitloper van de Rode Zee.Daar bevond hij zich buiten het bereik van de farao, kreeg asiel en kwam hij in contact met een van de dochters van de priester van Midian, Jetro genaamd.

 Waar lag het land van de Midiannieten? Het lag in de omgeving van de berg Horeb. Er is heel weinig dat ons nog herinnert aan dit volk. Toch ontdekten wij vlak bij de zogenoemde “zuilen van Salomo” , 30 km ten noorden van Eilat enkele gewijde stenen (masseben) uit het heiligdom  der Midiannieten. Zou de schoonvader van Mozes hier tempeldiensten verricht hebben? Dichtbij de berg Horeb op het Arabisch schiereiland heeft men een heiligdom van de Midiannieten opgegraven. De plaats heet nu Timna. Het was een tentheiligdom en daar heeft men ook het beeld van een slang gevonden met een vergulde kop. Bij de Midiannieten speelde blijkbaar de slang een rol in het cultisch gebeuren, zoals in Sumerië waar Abraham vandaan kwam de maangodin Sin werd vereerd.

Zoals de levende God zich openbaarde aan Abraham in Charan zo verscheen Hij in het land der Midiannieten aan Mozes en zei tot hem:”Trek je sandalen van je voeten, want de plaats waarop je staat is heilige grond (Ex.3:5).

Zoals Abraham de eredienst van de maangodin moest opzeggen, zo moest Mozes de verering van de slang in het huis van zijn schoonvader loslaten. Beiden werden zij geroepen voor een nieuwe taak. 

 Ik vraag me af of Mozes aan het Egyptische hof zich altijd heeft kunnen onttrekken aan de daar gevierde cultus rond Amon-Re de god van Thebe.