Berg / Verheerlijking

En zes dagen later nam Jezus Petrus en Jacobus en zijn broeder Johannes mee en Hij leidde hen een hoge berg op in de eenzaamheid (Matt 17)

Drie intiemste vrienden

Petrus, Jakobus en Johannes zijn de hoofdpersonen bij deze merkwaardige gebeurtenis.

Deze drie leerlingen zijn bij Jezus in opleiding voor gids van Israël

Petrus Confessor, Jakobus Martyr, en Johannes Mysticus. Petrus die een week geleden zijn geloof beleed “U bent de Christus de zoon van de levende God”, Jakobus de martelaar (hij werd onthoofd door Herodes – Hand. 12:1,2). en Johannes, (de leerling ‘die Jezus liefhad’ en die meer dan de andere leerlingen het geheim van Jezus had doorgrond.

Tussen haakjes

:Van Jakobus weten we heel weinig, maar de legende zegt dat zijn stoffelijk overschot begraven ligt in Santiago de Compostella. Zijn graf is een wereldberoemd pelgrimsoord geworden. Hoe is dit toch mogelijk? Verstikkende wolken wierook komen je tegen als je de kathedraal binnenloopt. Weten de pelgrims wel wie Jakobus was? Op zijn graf is een enorm grote kathedraal gebouwd. In een stenen boot zou hij naar de Gallicische kust zijn vervoerd. De pelgrims zijn herkenbaar aan de sint-Jakobsschelp

Drietal

De leerlingen knielen vol angst en verbazing neer. Jezus zegt Wees niet bang. Sta op

Wel nu deze drie waren ieder op eigen manier betrokken bij het belijden, de lijdensaankondiging en de verheerlijking van Jezus. Waarom drie? Ze moesten oog- en oorgetuigen zijn van Jezus’ optreden en voor de rechtbank stond een zaak vast op grond van twee of drie getuigen. Dit drietal was ook al aanwezig in de hof van Getsemane ,Een dieptepunt van Jezus ‘lijden. En nu zijn ze ook door Jezus meegenomen naar een van zijn hoogtepunten op de berg der verheerlijking. Maar de leerlingen zijn in slaap gevallen zowel bij het dieptepunt als bij het hoogtepunt in het leven van Jezus.

Visioen

Het is een visioen Hier afgebeeld in Tabor.Maar de berg Tabor was geen eenzame plaats. In de rtijd van Jezus as die al bebouwd. Hedt is wel de grootste berg van Galilea

Zijn Elia en Mozes werkelijk verschenen? We zullen moeten denken aan een visioen. Het Griekse woord horama heeft betrekking op iets dat niet met natuurlijke ogen gezien kan worden. De ogen van de leerlingen werden dus geopend zodat zij zagen. Het woord horama komt veel voor in het boek Handelingen en wordt horama vaak vertaald met 'gezicht' Vergelijk het woord panorama, 'pan' betekent alles. Panorama betekent dus alles zien.In Hand. 16: 9 ziet Paulus in een gezicht een Macedonisch man die roept “Kom over en help ons” .In Hand. 12 : 9 wordt Petrus bevrijd uit de gevangenis door een engel. Hij wist niet dat het werkelijkheid was, want hij meende dat het een horama was,

Hoogst waarschijnlijk bevond de berg der verheerlijking zich ten oosten van Betsaida

Privé met Jezus

Nu waren ze eindelijk met Jezus alleen. Zonder de grote opdringerige, nieuwsgierig massa die Jezus steeds maar weer omringde. Iedereen trok, duwde van rechts en van links, van achteren en voren om Jezus aan te raken. Wat een rust! Heerlijk die stilte . Wat een klim en wat een hoge berg. Schitterend uitzicht! Geen herrie en lawaai, geen pottenkijkers. Maar wat is toch het plan van de Meester om deze hoge berg op te klimmen? Komt er nu een hemel op aarde? Is dat de bedoeling van Jezus?

Hoge berg

Wij kunnen ons de metamorfose van Jezus moeilijk voorstellen. Schilders hebben toch getracht die uit te beelden Zijn gezicht straalde als de zon en zijn kleed was fonkelwit

Zocht Jezus soms alleen maar het gezelschap van zijn intiemste vrienden? Nee, want Hij leidde hen een hoge berg op. Het genoemde drietal moet ergens heen gebracht worden het moet voorgeleid worden Zo moeten we het Griekse werkwoord anaferein interpreteren. Jezus brengt zijn liefste vrienden voor het aangezicht van zijn hemelse Vader. God zijn hemelse Vader moet hen terecht brengen, want zelfs deze beste vrienden van Jezus hebben nog geen flauw benul van de zin en de bedoeling van Jezus’ lijden en sterven. Genoemd werkwoord wordt ook gebruikt om weer te geven dat Jezus werd opgenomen in de hemel.(Hand. 1 : 9).’Hij werd opgenomen terwijl ze het zagen’. Jezus werd toen ook opgeleid en voorgeleid tot zijn hemelse Vader. De drie leerlingen komen nu ook op audiëntie bij God, als we het zo mogen zeggen. Jezus zoekt geen gezelschap, maar Hij wil dat zijn Vader hen weer op het rechte pad brengt. Ze worden niet alleen door Jezus meegenomen, maar ook voorgeleid, en opgenomen tot zijn eigen Vader. Ze moeten nu ook oog-en oorgetuigen zijn.

Geen doodlopend pad

Inderdaad. Geen mens te bekennen. Doodstil is het er. Jezus brengt zijn vrienden ergens naar toe. Maar op de berg is toch geen sterveling te bekennen? Is dit geen zinloze wandeling? Nee, want het wordt al gauw duidelijk dat Jezus zijn vrienden wil leiden tot God zijn hemelse Vader. Waar blijkt dit uit? Dat blijkt uit het feit dat de drie leerlingen met grote angst ter aarde vallen als zij de stem uit de wolk horen. Dat moet wel de stem van God zijn. En staat er niet in de Schriften; Wie God ziet zal sterven? (Ex.33:20)

Mozes en Elia

Op de berg Sinai en in de woestijn was de wolkkolom zichtbaar symbool van Gods tegenwoordigheid God sprak door Mozes en Elia,maar uiteindelijk door Jezus. Hij is sprekend zijn Vader!

Wat gebeurt er nu? .Mozes en Elia verschijnen. In de laatste tekst van het Oude Testament worden ze ook genoemd:Maleachi 4:4.Mozes en Elia als eindtijdfiguren. Het was een hoge berg. Waar lijkt die berg toch op?Hij lijkt op de berg van Mozes, de berg Sinaï waar God zelf zich bekendmaakte. Ik ben de HERE uw God. U zult Mij liefhebben en uw naaste als u zelf. Openbaring van Gods liefde. Het gaat hier om een Godsverschijning zoals Mozes op de berg Sinaï beleefde. Ook van Mozes wordt gezegd dat de ‘huid van zijn gelaat straalde”.Die berg lijkt ook op de berg van Elia waar Gods gerechtigheid openbaar was geworden tegenover de profeten van Baal. Ik denk dat Mozes de Thora vertegenwoordigt en Elia de profeten. Samen staan ze voor de nieuwe Mozes. Jezus behoort nu tot hun kring. Hij heeft een taak binnen hetzelfde raam van heilsverwachting’ Mozes en Elia hebben een eindtijdfunctie. Jezus hoort ook bij hen. Ook Hij heeft een eindtijdfunctie. Maar Jezus stijgt boven hen uit. Hij is de Zoon, in wien God de Vader een welbehagen heeft. Hij is werkelijk uniek..

Zij spraken.

Waar over spraken zij? De inhoud van dit gesprek geeft alleen Lucas weer. Ze spraken met Jezus over de exodus, de uitgang van Jezus in Jeruzalem. Als Lucas ons dit niet had verteld, hadden we het niet geweten. Ze hadden ook kunnen spreken met Jezus over het koninkrijk van God, over Mozes, over Israel of over de toekomst. Ze spreken over de exodus van Jezus. Dat kan over zijn sterven zijn, maar ook over zijn opstanding en hemelvaart zijn. Laten we geen keus maken. Jezus heeft altijd over zijn lijden, stereven opstanding gesproken als één geheel./ Welnu: het gesprek met Jezus gaat uitsluitend over Hem en over zijn missie: lijden sterven en opstaan.

Zij spraken met Jezus

Ze spraken niet tot Jezus, maar met Hem. Jezus behoort tot dezelfde kring als Mozes en Elia. Samen staan ze voor de Messias . Ze spreken met Hem, ze bemoedigen Hem en bevestigen dat Hij zal moeten lijden. Zij zeggen Hem ook dat zijn lijden geen zinloos lijden is, want de straf die ons de vrede aanbrengt was op hem en door zijn striemen is er voor ons genezing. Het is opvallend dat we voor de verklaring van het lijden en sterven van de Messias allereerst in het Oude Testament moeten gaan zoeken. Al zevenhonderd jaar voor de geboorte van Christus wordt de betekenis van dit lijden ons haarfijn uit de doeken gedaan. De profeet Elia belichaamt immers alle profeten; ook de profeet Jesaja die zo aangrijpend schreef: om onze overtredingen werd hij doorboord, om onze ongerechtigheden verbrijzeld. Om dit nog eens te bevestigen verschenen Mozes en Elia aan de Messias als aan de nieuwe Mozes.

Hoge berg

Een berg is in de Bijbel niet zomaar een berg, een aardrijkskundig gegeven. God openbaart zich op een berg. Zes dagen geleden had Jezus zich bekendgemaakt op een hoge berg van de Anti-Libanon. Dat was al weer een week geleden. Ze waren toen in Caesarea Filippi. Maar nu bevinden zij zich op de oostelijke oever van het meer van Galilea, even ten zuiden van Betsaïda. Het zal niet de berg Tabor geweest zijn, al is dat de belangrijkste berg in Galilea. Er zijn verschillende Bijbelse bergen. Denk aan de berg der verzoekingen en de berg der verheerlijking. Op beide bergen is de Heiland niet bezweken voor de verzoeking een machtige in plaats van een lijdende Messias te worden. Als Jezus begint te spreken, doet Hij dit op een berg. Daar houdt hij zijn Bergrede. Hij begint er zijn optreden mee Heeft Jezus gedaan wat in de tien geboden staat? Bijvoorbeeld U zult de HERE uw god liefhebben met geheel uw hart en al uw kracht Nou en of. Hij heeft veel meer gedaan. Hij heeft onthuld wat de diepste betekenis is van dit gebod. Je kunt iemand zelfs doden met gedachten. Iemand uitschelden is al iemand doden. Jezus heeft God en de naaste volkomen liefgehad. Hij bezat een volmaakte gehoorzaamheid. Hij heeft de Tora niet alleen maar gehouden, maar vervuld Hij heeft de diepste betekenis van de Thora onthuld. Hij is meer dan Mozes en Elia. Hij is de Zoon van zijn Vader en als Hij spreekt is Hij sprekend zijn vader!

Zes dagen later

Wat was er dan gebeurd een week geleden? Jezus had zijn lijden aangekondigd. Hij moest naar Jeruzalem gaan en veel lijden. Het is mij opgevallen dat op een vernedering van Jezus altijd weer een verheerlijking van de kant van God staat. Jezus is bereid te lijden. Door zijn vernedering heeft Jezus een totaal andere gedaante (morfè in het Grieks) aangenomen dan Hij bezat bij de Vader. Hij bezat de morfè van God maar Hij heeft de morfe, dat is de gedaante van een slaaf aangenomen Fil.2:6) Dat is dus een volledige metamorfose!!De leerlingen willen dat verhinderen,. Laten we hier drie tenten opzetten. Een voor de Meester, een voor Mozes en een voor Elia. Ze zien nog niet dat de Meester eerst zal moeten lijden en sterven.. Laten we hier blijven zegt Petrus.

Loofhut of nachthut ?

Loofhut in 1890 Een loofhut gaf geen beschermjing tegen de nachtelijke kou op een hoge berg

Petrus wil drie tenten of hutten bouwen. Loofhutten of nachthutten ? Ik vermoed dat Petrus nachthutten heeft bedoeld, want ze bevonden zich op vrij grote hoogte en het zal dus vrij koud geweest zijn in de nacht. Zijn heilsverwachting wil Petrus daarin gestalte geven. God zou immers te midden van zijn volk in tenten wonen, tabernakelen zogezegd. Nu Mozes en Elia verschenen zijn, is God er ook. Het Woord is vlees geworden en heeft onder ons getabernakeld (Joh.1:14) Inderdaad God is er op die hoge berg, maar Hij is er niet in de tent van Petrus, maar in een lichtende wolk. Die wolk van Gods presentie (schechina) verschijnt hier in het licht. Bij de wetgeving op de Sinaï verscheeen de wolk in donkerheid.

Metamorfose

Maar wat gebeurt er ? Er vindt een metamorfose van Jezus’ gedaante plaats. Het Griekse werkwoord betekent verandering van uiterlijk gedrag, een verandering die gedragen wordt door een innerlijke wezensverandering. De metamorfosis wijst op een innerlijk gebeuren. Voor het oog worden hier wezensprocessen zichtbaar. Het wezensproces dat zich hier afspeelt is geen ander dan dat God zelf zich tegenwoordig stelt in Jezus van Nazaret. De heerlijkheid van de Allerhoogste wordt openbaar in deze Jezus. Dit proces gaat gepaard met lichtverschijnselen: een gelaat dat straalde als de zon en kleding die wit werd als sneeuw. Ik denk dat we hier wel moeten denken aan de doxa, de heerlijkheid van God. Daarvan is ook sprake bij Mozes toen hij van de Sinaï afdaalde (Ex.34:29) en die zelfde doxa omstraalde ook de herders van Betlehem toen Jezus was geboren (Luc. 2:9)! De heerlijkheid van de HEER omstraalde hen. Op de berg is Gods doxa= zijn heerlijkheid, zijn gloria openbaar geworden. Daarom werden de leerlingen ook zo ontzettend bang Wat aan de gelovigen van de ‘nieuwe eeuw’ beloofd wordt, is hier al aanwezig en straalt van het gelaat van de tweede Adam. De lichtstraling van zijn gezicht en het wit van zijn kleren wijzen op de omzetting van Jezus aardse gestalte in een bovenaardse. In de verheerlijking op de berg laat God zien dat het doel van Jezus’ lijden en sterven heen de heerlijkheid van het rijk Gods is. Na de opstanding zal Jezus opnieuw zo verschijnen. En wat aan het einde der tijden definitief zal geschieden stelt Jezus nu reeds present. Zo zal op de grote dag der opstanding het menselijk lichaam gelijkvormig worden aan dat van Hem. Matteüs vertelt dit om de leerlingen te bemoedigen. Na de dood van Jezus komt de gloria. De weg naar deze gloria loopt echter via het kruis.

Stem uit de wolk

Toen klonk er een stem,een stem uit de wolk. De term ‘wolk’ heeft in de Bjbel een meerwaarde. Een wolk is een teken van de aanwezigheid van God. God is tegenwoordig. Maar Hij is niet te zien. In het Oude Testament lezen we dat God met zijn volk meetrekt in de wolkkolom (Num.14:14).Het is geen gewone regenwolk, maar beeldspraak. In Dan. 7:13 lezen we van de ‘Zoon des mensen’ die met de wolken komt en zich voor God opstelt. En Jezus zal terugkomen op de ‘wolken des hemels’, dat wil zeggen bij de onzichtbare God vandaan. Hij zal doorbreken in de mensenwereld. De wolk in het verhaal van de verheerlijking van Jezus betekent dus ook dat Jezus de aanwezigheid van God binnen treedt. Uit die wolk klonk een stem.” Deze is mijn Zoon,de geliefde in wien Ik vreugde vind, Luistert naar Hem.” Het Gods woord bij de doop wordt hier herhaald. Maar nu volgt er nog achter :Hoort Hem, Luistert naar Hem. Dat was wel nodig. De leerlingen waren vergeten te luisteren en gingen Hem zelfs tegen spreken:Zult u lijden en gedood worden? ad Petrus gezegd.Geen sprake van zegt Petrus. “Dat zullen wij met alle kracht verhinderen” Nee, zegt Jezus, jullie moeten niet gaan praten en opscheppen over wat je meegemaakt hebt, jullie moeten niet gaan spreken maar luisteren. Zo moeten we ook het zwijggebod van Jezus verstaan.

Zwijggebod tot Pasen

Als Jezus en de leerlingen van de berg afdalen, gebiedt Hij hen met niemand over wat ze gezien hebben te praten.”Geen woord erover, totdat de Zoon van de mens is opgestaan uit de doden!” Hebben jullie dat goed begrepen? Nee dus. Zij begrijpen er niets van. Als gelovige joden hebben zij wel geweten van de opstanding der doden. Maar dan kun je er toch meer over praten? Dat is toch bij het eindoordeel? .Maar een heel ander probleem is hoe Jezus – als de Meester inderdaad de Messias is, eerst zal moeten sterven voordat Hij zal opstaand. Als gelovige joden weten zij dat de Messias voorgoed zal blijven.(Joh. 12:34). Maar dan kan hij toch niet eerst doodgaan? Uit de hele discussie die tijdens de wandeling naar beneden losbarst onder de leerlingen, blijkt dat zij het hele lijdensevangelie helemaal niet begrepen hebben, hoe vaak Jezus hen ook verteld heeft dat de Zoon des mensen zal moeten lijden en sterven. Een dergelijke visie op de Messias lag nog steeds niet binnen hun gezichtskring. Vandaar ook dat Petrus voorstelt voor Jezus en voor Mozes en Elia drie tenten te bouwen. Jezus mag en moet die lijdensweg niet op.Ze moeten die wonderlijke gebeurtenis op de berg niet aan de grote klok hangen. De mensen zouden het verkeerd interpreteren alsof de weg naar de gloria buiten dit lijden van Jezus om liep. Nee, hij loopt er dwars doorheen.

Wel steun, geen fundament!

De verheerlijking op de berg is voor hen wel een steun in de rug, maar deze steunmuur is geen dragend fundament. Op het Pinksterfeest wordt ook geen preek gehouden over de verheerlijking op de berg. Het gebeuren op de berg komt later alleen ter sprake in Petrus tweede brief (2 Petr. 1:16-19).Petrus schrijft :U moet niet denken dat wij in fabeltjes geloven. Wij zijn ooggetuigen geweest van Christus majesteit. We waren er alle drie bij. We zagen zijn metamorfose voor onze eigen ogen. Inderdaad Petrus herinnert in zijn brief aan die wonderlijke ontmoeting op de berg bij Betsaida. De Godsverschijning daar boven op de hoge berg was een steun. En dan alleen nog als zijdelingse steun bij het vertrouwend luisteren naar het profetische woord. De drie leerlingen moesten tot Pasen zien en zwijgen om alle voorrang te geven aan het luisteren naar deze Jezus die klaar is om te gaan lijden en sterven.

Eerst nog Elia?

De leerlingen dalen met Jezus nog verder naar beneden. Ze zien het meer van Galilea nu heel duidelijk onder zich. De woorden van Jezus hebben hen niet losgelaten. Ze zijn er voortdurend met elkaar over in gesprek. Waarom openbaart de Meester nu niet direct zijn Messiaanse heerlijkheid.? Waarom vertraagt Hij de komst van het Messiaanse rijk door te vertellen wat de Messias nog allemaal moet meemaken? Ze willen als echte Joden direct de glorie van Jezus en de glorie van het Godsrijk zien. Wat zou hiervan toch de reden zijn? Wacht de Meester soms op de komst van Elia? (Mal 4:6) Als Elia er maar is, zal niemand meer de Messias verwerpen. Daarom vragen de vrienden Jezus; Moet Elia eerst komen zoals de schriftgeleerden zeggen? (Matt. 17:10) Daarom zijn er op de hoge berg ook zoveel vragen en twijfels bij de leerlingen. Die vragen verdwijnen pas als de levende Heer aan hen verschijnt.op de dag der opstanding

Sprekend de Vader

Wie Hem hoort en gehoorzaam is, is gehoorzaam aan de Vader. Jezus is immers sprekend de Vader. Discipelen vallen ter aarde, maar Jezus komt bij hen, raakt hen aan zoals Hij zieken aanraakte en doden, en zegt wees niet bang, sta op. De weg die Jezus gaat is van lijden en dood naar de gloria.Allen die Jezus volgen krijgen deel aan die rijke metamorfose. Metamorfose=ze laten je zien wie je in wezen bent, hoe mooi je bent. De weg naar de gloria gaat langs het kruisdragen.

Jezus alleen

In Matt. 18:8 lezen we :”Toen zij hun ogen opsloegen” .Waren ze dan in slaap gevallen ? Ik denk het niet want bij Lucas lezen we dat ze al veel eerder de ogen niet konden openhouden namelijk bij de Godsverschijning (Luc.9:32). Wellicht lagen ze nog dodelijk verschrikt ter aarde geknieldHet is in ieder geval weer de Meester die hen op de schouders tikt en zegt. Wees maar niet bang, sta op.Ze keken verwonderd omhoog en toen zij hun ogen weer durfden op te slaan,zagen zij niemand anders dan Jezus alleen.(Matt. 17:8).Was dat een teleurstelling? Weg waren Elia en Mozes, weg was de lichtende wolk, weg was de stem weg de gloria. Er kwam nog geen hemel op aarde. Zij zagen niemand anders dan Jezus alleen. Nu konden ze echt gaan luisteren naar Hem zoals ze was bevolen: Deze is mijn Zoon, luister naar Hem! &nb